وزير بهداشت از بازگرداندن يك ميليارد يورو برداشت شده از صندوق توسعه خبر داد
نطق سياسي فرمانده نبرد با كرونا
«من وزيري هستم كه نه سياسي هستم و نه سياست بلدم» اين جمله سعيد نمكي است؛ وزير بهداشتي كه از مدت يك سال و ۸ ماه وزارتش ۷ ماه آن را با كرونا دست و پنجه نرم كرده است. رييسجمهوري، چهارم اسفند ماه و پنج روز پس از اعلام اولين مورد فوتي در پي شيوع كوويد۱۹ در ايران در حكمي نمكي را مامور كرد تا ستاد ملي مبارزه با كرونا را تشكيل و رياست آن را عهدهدار شود. وظيفهاي خطير كه قرار بود طي آن وزير بهداشت وقت از تمام توان خود و مجموعه آن ستاد براي «جلوگيري از شيوع» و «ريشهكني هر چه سريعتر» اين بيماري استفاده كند. خواستهاي كه با نگاهي به آمار و ارقام تعداد مبتلايان به كرونا ويروس در كشور و كشتههاي روزانه آن شايد از اين حكايت كند كه به وقوع نپيوسته است. وزير بهداشت اما در اين مدت با مشكلات بسياري دست و پنجه نرم كرده؛ يك روز بايد در مورد تعطيلي ادارات تصميمگيري ميشد، روز ديگر قرنطينه كامل شهرها، يك وقت برگزاري كنكور، وقتي ديگر هم برگزاري هياتها و مراسم مذهبي و نماز جماعت و غيره و غيره. نمكي اما آنچه در توان داشته به كار بسته؛ از تشكيل جلسههاي متعدد گرفته تا حضور در مجلس و حتي نامه به مقام معظم رهبري و چنانچه خود ميگويد حدود 8 ماه است كه او و يارانش در سراسر كشور يك روز آرام نداشتهاند. اواسط مرداد ماه بود كه در بحبوحه تصميمگيري براي برگزاري كنكور سراسري، وزير بهداشت با حضور در نشست ويژه كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس كه با حضور وزراي علوم، تحقيقات و فناوري و ورزش و جوانان برگزار شد از نامه به رهبري و هشدار درباره مرگهاي سه رقمي ناشي از كرونا سخن گفت. او همان زمان با بيان اينكه «ويروس كرونا مطلقا قابل پيشبيني نيست و هر كس در جهان ادعا كند كه اين ويروس را به طور كامل ميشناسد از جهالت است نه دانشمندي او چون اين ويروس پيچيدهترين ويروسي است كه تاكنون در جهان وجود داشته»، اعلام كرد «زماني كه مرگ و مير روزانه حدود
۳۰ نفر بود به مقام معظم رهبري نامه نوشتم و مرگ سه رقمي در هفتهها و ماههاي آينده را به ايشان گفتم. پيشبينيها نشان ميدهد كه در فصل پاييز، احتمال همزماني آنفلوآنزا و كرونا بيش از ۸۰ درصد است.» كار اما به پاييز نرسيد. هنوز پاييز نيامده و آنفلوآنزا با كرونا دست به يكي نكرده براي شكست كادر درمان كه موج سوم شيوع كرونا، جديتر و قويتر از قبل مشغول نفوذ به سلامت شهروندان و از بين بردن آنها شد؛ چنانچه روز گذشته مينو محرز، عضو كميته علمي ستاد ملي مقابله با كرونا با اشاره به موج سوم اين ويروس در كشور و افزايش تعداد بيماران گفت كه اوضاع حتي از اسفند و فروردين هم بدتر شده است.
فرمانده تنهاست!
مساله اما براي نمكي و همكارانش در كادر درمان فقط رعايت دستورالعملها از سوي مردم و نهادها، سياستگذاريها براي چگونگي كنترل اين ويروس همچنين فشار وارده بر كادر درمان نيست. او با مشكلي جديتر از همه اينها دست و پنجه نرم ميكند؛ بيپولي و تحريم. تحريمهاي «ظالمانه» امريكا عليه ملت ايران باعث شده كه نه تنها چرخه اقتصادي كشور اين روزها با مشكلات جدي مواجه شود و تورم و گراني مسائل عديدهاي را براي مردم و مسوولان به وجود بياورد كه تحريمهاي دارويي هم مزيد بر علت فشار مضاعف به كادر درمان و وزارت بهداشت براي مقابله با كرونا ويروس است. موضوعي كه سعيد نمكي درحالي كه حال خود را «گرفته» و همراه با «احساس تنهايي» توصيف كرده در دلنوشتهاي خطاب به شهيد قاسم سليماني از آن سخن گفت. وزير بهداشت دولت دوازدهم كه دليل انتخاب سردار سليماني را چنين توصيف كرده كه «اگر به سردار سليماني نوشتم براي اين بود كه همزباني و همدلي بهتر از او نديدم و دوم اينكه شكايتي نوشتم كه او به خداوند برساند» با بيان اينكه «هر چه ميگوييم همهگيري را نميشود با التماس و تمنا متوقف كرد، بيفايده است؛ هر چه التماس و تمنا و فرياد ميكنيم كه كرونا را نميشود بدون كمكهاي ويژه مهار كرد، كسي باور نميكند»، همزمان با اينكه خود را فرمانده و همكارانش در كادر درمان را سربازان جنگ با كرونا و تحريم خواند، گفته است:«من امروز از سربازانم در جبهه سلامت شرمسارم. مطالباتشان معوق مانده، انبارهايم از سلاح خالي ميشود.» نمكي همان روز با اشاره به
فرا رسيدن پاييز و موج جديد كرونا اعلام كرد كه از يك ميليارد يورويي كه رهبر انقلاب با برداشتش از صندوق توسعه موافقت كردند، ماههاست به جز سهم كوچكي نگرفته و البته تاكيد كرد كه نميداند اين منبع پول را براي كدام كار مهمتري گذاشتهاند؟
مهر سكوت بر لبان وزير بهداشت
پرسشي كه به نظر ميرسد از دوم مهر ماه كه نمكي اين دلنوشته را خطاب به شهيد سليماني نوشت تا ديروز كه در مراسم تجليل از پيشكسوتان سلامت در دفاع مقدس و مقاومت سخنراني ميكرد، پاسخ آن را گرفت و بر همين اساس اعلام كرد كه پول تخصيصي صندوق توسعه را برگردانديم. نيمه فروردين ماه بود كه رهبر انقلاب با درخواست برداشت مبلغ يك ميليارد يورو از منابع صندوق توسعه ملي براي مقابله و مديريت عوارض ناشي از شيوع ويروس كرونا در كشور موافقت كردند. اما چنانچه وزير بهداشت تاكنون بارها گفته جز مبلغ اندكي از اين پول چيزي به دست وزارت بهداشت نرسيده است. يك ماه بعد از موافقت رهبر انقلاب، نمكي در حساب توييترياش در مورد نرسيدن اين پول چنين نوشت:«در مضيقه مالي و در مقايسه با آنها كه ميلياردها دلار هزينه كردند،(همكارانم) با حال خراب ميپرسند حداقل يك ميليارد يورو صندوق(ذخيره ارزي) چه شد؟» او اين پرسش را يك بار ديگر چنانچه پيشتر آمده در دلنوشتهاش خطاب به سردار سليماني مطرح كرد و حالا پنج ماه و ۲۰ روز بعد از اين درخواست موافقت، وزير بهداشت در اقدامي عجيب اعلام كرده كه همان مقدار اندكي از اين پول كه به دستشان رسيده را به صندوق توسعه ملي برميگرداند. نمكي با بيان اينكه «من اهل ويترينآرايي، تضرع و ننهمن قريبم بازي نيستم. اهل اين نيستم كه وقتي كشورم در تنگناي اقتصادي است و در روزهاي سخت و اوج تحريمهاست هر روز ضجه بزنم و خودم را به زمين بزنم و بگويم پول ندارم، ارز ندارم» درباره چرايي اين تصميم چنين توضيح داده است:«ما به نظرم با توجه به اينكه صبوري كرديم كه خدايي نكرده اين پول را وارد بازار نكنيم كه باعث تغيير در پايه پولي شود و دلار دچار نوسان شود، ديروز به دكتر تقوينژاد گفتم همين ميزان را هم برگردانيد. ما گذشتيم تا مبادا درخواست من موجب تزلزل نشود. به هر حال بايد توجه كرد كه اگر از كرونا شكست بخوريم، پايههاي نظام را دچار تزلزل خواهيم كرد كه اصلا اين اتفاق نخواهد افتاد. ما گفتيم نكند با اين پول پايه پولي و معادلات اقتصادي دچار مشكل شود. گفتم همين ميزان را هم برگردانند.» سعيد نمكي كه پيش از اين و در دلنوشته به سردار سليماني گفته بود «براي آنكه مردم مشوش نشوند، روزه سكوت گرفتهام» ديروز بار ديگر تاكيد كرد كه «از اين به بعد ما لب فرو ميبنديم.»
وزير اشتباهي
به نظر ميرسد اما خستگي وزير بهداشت و تصميمش براي سكوت نه تنها به دليل عدم همكاري در برخي زمينهها ازجمله اقتصادي و سياستگذاريها كه به خاطر هجمههايي است كه به گفته او «چند باند كثيف و فرصتطلب و سوءاستفاده كن» به او وارد كردهاند. نمكي خود را وزيري معرفي كرده كه نه سياسي است و نه سياست بلد است و نه خود را به چنين چيزهايي آلوده كرده. او گفته كه «نه رسانه دارم، نه تيم دارم. كسي هستم كه وقتي به وزارت بهداشت آمدم، معاوني را تغيير ندادم و با خودم لشكر نبردم» و در ادامه اعتراف كرده كه «من اصلا اشتباهي وزير شدم و اشتباه اين راه را آمدم.» اين جمله وزير را ميتوان تعبير به علاقه او براي استعفا از مقام وزارت بهداشت در نظر گرفت. هر چند هنوز حداقل تا زمان نگارش اين گزارش، خبري از استعفاي وزير يا بركناري او در ميان نيست. ماجراي استعفاي وزير بهداشت البته چند بار ديگر ازجمله يك نوبت در روزهاي پاياني خرداد ماه مطرح شد. استعفايي كه شايعه آن را برخي خبرگزاريها و بهانه عدم حضور نمكي در جلسات دولت مطرح و دليل آن را اختلاف بين روحاني و نمكي اعلام كردند. اگرچه در همان روز مطرح شدن اين شايعه، سخنگوي دولت در حساب توييترياش اين موضوع را تكذيب كرد. حالا اما ديگر ماجرا از گمانهزنيهاي افراد بيرون از گود فراتر رفته و شخص وزير معترف شده كه «اشتباهي» وزير شده و اين راه را آمده است. اما هنوز مشخص نيست، فرمانده قرار است ميدان جنگ را ترك كند يا همچنان كنار سربازانش به مبارزه با كوويد ۱۹ ادامه ميدهد.