آمادگي كره شمالي براي يك آزمايش موشكي جديد در آستانه آغاز به كار دولت جديد امريكا
كيم براي بايدن چه خوابي ديده است؟
شهاب شهسواري
با خداحافظي دونالد ترامپ از مقام رياستجمهوري امريكا، دوران كوتاه ماه عسل ميان واشنگتن و پيونگ يانگ هم به پايان ميرسد. رسانههاي امريكايي با اشاره به رژه نظامي اخير كره شمالي و نمايش سلاحهاي جديد اين كشور در مورد برنامههاي رهبر اين كشور در آستانه شروع به كار دولت جديد امريكا نوشتهاند. هر چند ديدار خرداد ماه سال 1397ميان دونالد ترامپ و كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي و دو ديدار متعاقب آن و نامههاي به گفته ترامپ «عاشقانه» ميان اين دو رهبر، چندان اثري در كاهش تنشها در شبهجزيره كره و كاهش تهديد هستهاي نداشت اما رهبر كره شمالي دستكم تا واپسين روز رياستجمهوري ترامپ، وعدهاش براي خودداري از آزمايش موشكهاي قارهپيما را نگه داشت. حالا با رفتن ترامپ، مشخص نيست كه كيم جونگ اون تمايل چنداني براي حفظ وعدههايش به رييسجمهور قبلي امريكا داشته باشد. برگزاري مانور بزرگ نظامي كره شمالي و نمايش مجموعهاي جديد از موشكهاي قابل شليك از زيردريايي و موشكهاي بالستيك قارهپيماي عظيم، باعث گمانهزنيهايي در مورد مقاصد كيم جونگ اون براي رويكرد آينده اين كشور شود. واشنگتنپست به نقل از كارشناسان خلع سلاح مينويسد كه دولت كيم جونگ اون به سرعت براي آزمايش موشكهاي قابل شليك از زيردريايي آماده ميشود. اين روزنامه مينويسد:«هفته پيش كيم جونگ اون با حضور در مراسمي كه با آتشبازي همراه بود شاهد رژه تواناييهاي نظامي كشورش بود اما به نظر ميرسد بر خلاف مراسم آتشبازي پيونگ يانگ، او نوع ديگري از آتشبازي را هم براي خوشامدگويي به رييسجمهور جديد ايالات متحده آماده كرده باشد». رسانههاي دولتي كره شمالي نمونه موشكهايي را كه در رژه نظامي هفته گذشته نمايش داده شدند «قدرتمندترين سلاح جهان» معرفي كردهاند. تصاوير ماهوارهاي نشان ميدهد كه نظاميان كره شمالي در بندر نامپو در غرب اين كشور در حال ايجاد فعاليتهايي هستند كه به نظر ميرسد قرار است آمادهسازي رزمايشي باشد كه يكي از همين موشكهاي بسيار قدرتمند درياپايه در آن مورد آزمايش قرار گيرد. به نوشته رسانههاي امريكايي، رزمايش احتمالي كره شمالي ميتواند يك چالش بسيار جدي در نخستين روزهاي كاري جو بايدن باشد.
كيم كه بعد از ديدار دوسالونيم پيش با رييسجمهور امريكا انتظار داشت بتواند دولت ابرقدرت متخاصم را به انعطاف در مقابل تحريمهاي درازمدت عليه ملت خودش راضي كند به تدريج به اين باور رسيد كه با وجود توافق با بالاترين مقام اجرايي امريكا هم نميتواند تغييري در سياست فشار امريكا عليه كشورش ايجاد كند. از 15 ماه پيش تاكنون، امريكا و كره شمالي كليه مذاكرات را بدون كوچكترين پيشرفتي متوقف كردهاند و دولت كره شمالي با وجود خودداري از آزمايش موشكهاي قارهپيما به توسعه برنامه هستهاي خود و ساخت موشكهاي جديد ادامه داده است. كيم هفته گذشته گفت كه به شكل خستگيناپذيري به تقويت قدرت نظامي ارتش كشورش ادامه خواهد داد. به گفته او موشكهاي كشورش با قابليت حمل سلاحهاي هستهاي قابليت هدف قرار دادن واشنگتن، پايتخت «بزرگترين دشمن» كشورش را خواهند داشت. به نوشته وبسايت مدار 38 درجه شمالي كه مسائل كره شمالي را پوشش ميدهد، اين موشكهاي با بردي معادل 3000 كيلومتر ميتوانند از آبهاي كره شمالي، پايگاه نظامي امريكا در جزيره گوام در اقيانوس آرام را هدف قرار دهند. واشنگتنپست مينويسد كه آزمايش موشكي با چنين بردبلندي به يك دردسر امنيتي مهم براي دولت بايدن تبديل خواهد شد. به نوشته اين روزنامه هر چند آزمايش اين موشك، نقض قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد خواهد بود اما نقض تعهد دولت كره شمالي به دولت ترامپ براي توقف آزمايشهاي موشك قارهپيما و آزمايشهاي انفجار هستهاي نيست. آندري لانكف، استاد دانشگاه كوكين در سئول معتقد است كه كره شمالي چندان به دولت آينده امريكا خوشبين نيست. بر خلاف ترامپ، دولت بايدن نه تنها به تغيير سياستهايي در قبال كره شمالي تمايلي نشان نداده است بلكه حتي علاقهاي به از سر گرفتن گفتوگوهاي دوجانبه به آن طريق كه دونالد ترامپ آغاز كرده بود، ندارد. اين كارشناس به واشنگتنپست ميگويد: «وقتي كره شمالي از شرايط راضي نباشد چه ميكند؟ همين كار را سالها كردهاند و باز هم تكرار ميكنند. آنها يك بحران كوچولوي خوشگل قابل كنترل ايجاد ميكنند.» اما همه كارشناسان با اين تحليل موافق نيستند. ويپين نارانگ، استاديار دانشگاه امآيتي معتقد است كه زمان به نفع كيم ميگذرد و با توجه به مشكلات متعدد اقتصادي در كشورش، او چندان نيازي به بحرانآفريني ندارد به خصوص زماني كه بدون سر و صدا توانسته هر اندازه كه ميخواهد به توسعه توان نظامي كشورش ادامه دهد. درست يك سال پيش بود كه كيم جونگ اون 4 ماه بعد از شكست كامل مذاكرت دوجانبه با امريكا اعلام كرد كه بعد از دو سال ديگر ضرورتي براي پايبندي به تعهداتش در مورد توقف آزمايش موشكهاي قارهپيما و آزمايشهاي هستهاي نميبيند. با اين حال او همچنان آن تعهدات داوطلبانه را نقض نكرده است. حالا مشخص نيست كه آيا پيونگ يانگ قصد دارد با يك آتشبازي تحريككننده به استقبال رييسجمهور جديد امريكا برود يا همچنان به رويكرد تقويت بيسر و صداي توان نظامي ادامه خواهد داد.