آموزش مجازي در ترازوي سنجش
محمد داوري
سال تحصيلي گذشته حدود دو سومش گذشته بود كه آمدن كرونا علني شد و ادامه سال هم با آزمايش و خطا و ابتكارهاي مدارس به پايان رسيد و براي خرداد هم يك نسخه رضايت‌بخش وجود داشت كه صداي هيچ‌كس درنيامد و آن نسخه اين بود كه مدارس در حد توان خود امتحانات را مجازي برگزار كنند و نمرات خرداد با توجه به نمرات نوبت اول منظور شود و دست بالا گرفتن مدارس و الزام كردن مديران به معلمان، قضيه را جمع و جور كرد و سال به پايان رسيد و كارنامه‌ها صادر شد و همه رفتند به پايه‌هاي بالاتر. اما امتحانات دي ماه امسال تفاوت ويژه‌اي داشت حالا سال تحصيلي شروع شده بود و تجربه چند ماهه آموزش مجازي مدارس را در شرايط آماده‌تري قرار داده بود و شبكه شاد هم به نسبت گذشته ارتقا يافته بود و انتظار مي‌رفت امتحان‌ها جدي‌تر و واقعي‌تر برگزار شود. كارشناسان بر اهميت و جايگاه نظام سنجش تاكيد داشتند و دبيران از جايگاه و نقش اصلي خود در ارزيابي عملكرد دانش‌آموزان دفاع مي‌كردند ومديران و پرسنل مدارس هم به دنبال راهكاري بودند تا هم رضايت دانش‌آموزان و والدين را جلب كنند و هم مسوولان مافوق خود را. در اين ميان دانش‌آموزان تنها گروهي بودند كه نه از بسته شدن مدارس ناراحت بودند و نه نگران برگزاري امتحان‌ها به صورت مجازي، حتي گاهي از شنيدن خبر برگزاري حضوري و بازشدن مدارس ابراز نگراني هم مي‌كردند به گونه‌اي كه گويا چندان موافق رفتن كرونا هم نيستند. خلاصه اينكه امتحانات مجازي برگزار شد و كلي طنز و جك و داستان در اين زمينه شبكه‌هاي اجتماعي را به خود مشغول ساخت و همه به چشم سرگرمي و تفريح به آن نگريستند و خنديدند و كمتر كسي به حال نظام آموزشي ما و به طور مشخص نظام سنجش ما گريست. آموزش مجازي آزمون خوبي در زمينه امتحان و سنجش پس نداد، چرا‌كه فلسفه سنجش و ارزيابي عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان اين است كه «سنجش بايد در خدمت يادگيري باشد» لذا آنچه حاصل آزمون‌هاي مجازي بوده در بيشتر موارد متاسفانه با اين فلسفه فاصله زيادي دارد، چرا‌كه معلمان با نتايج اين امتحان‌ها نمي‌توانند ميزان پيشرفت واقعي دانش‌آموزان و نقاط ضعف و قوت آنها و روش‌هاي تدريس خود را دريابند لذا آسيب جدي به فرآيند آموزش وارد مي‌شود.
حال پرسش اين است كه چه بايد كرد؟ اميدواريم در پاسخ به اين پرسش مسوولان صورت مساله را پاك نكنند و با كليت آموزش مجازي مخالفت نكنند و اين فرصت را براي نظام آموزشي متمركز و سنتي و ناكارآمد از بين نبرند بلكه از تجربه‌هاي كشورها و حتي مدارس موفق ايران استفاده كنند تا استانداردهاي يك امتحان مجازي را فراهم سازند كه بتواند تا حد زيادي تحقق بخش فلسفه سنجش و ارزيابي عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان باشد.