بدعت رييس يا بي‌تجربگي نمايندگان؟

نشست علني روز گذشته مجلس كه آغاز شد، نمايندگان موافق و مخالف كليات لايحه بودجه كه رو در روي هم قرار گرفتند و هر كدام از ظن خود به تحليل مهم‌ترين سند مالي سال آينده جمهوري اسلامي پرداختند، به نظر مي‌رسيد تنها ابهام موجود در صحن علني يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي فقط و فقط سرنوشت بودجه 1400 باشد و دخل و خرج سال آينده دستگاه‌هاي اجرايي و نظارتي ايران اما چنين نبود. نمايندگان تازه راه يافته به پارلمان كه اكثر آنان سابقه حضور در نهادهاي قانون‌گذاري را نداشتند و به‌زعم مرتضي آقاتهراني، نفر اول پايداري‌ها در مجلس يازدهم «تفاوت كميسيون و فراكسيون و طرح و لايحه» را نمي‌دانستند، ابهامات ديگري نيز در ذهن‌شان وجود داشت. ابهاماتي كه سبب شد تناقض گفتاري به وضوح در صحن علني مجلس به چشم بخورد و حتي به هيات رييسه نيز كشيده شود چنانكه رييس قوه مقننه يك سخن به ميان آورد و دبير او، چيز ديگري بگويد و در نهايت سخنگوي كميسيون برنامه و بودجه صراحتا اعلام كند كه نمايندگان نمي‌دانستند به چه چيزي در صحن علني و هنگام بررسي كليات لايحه بودجه راي مي‌دهند.
ماجرا از آنجا آغاز شد كه نوبت به راي‌گيري بر سر كليات لايحه بودجه رسيد. در آن زمان يكي از نمايندگان با صداي بلند از هيات رييسه مجلس پرسيد كه «چه چيز را به راي گذاشته‌ايد؟» اين پرسش ناظر بر آن بود كه نمايندگان نمي‌دانستند هيات رييسه مجلس كليات لايحه بودجه را به راي گذاشته يا گزارش كميسيون تلفيق درباره بودجه را. احمد اميرآبادي فراهاني، دبير هيات رييسه مجلس در پاسخ به اين سوال گفت كه «گزارش كميسيون تلفيق است كه به راي گذاشته شده است.» اين اظهارنظر صريح بود و بي‌نياز از تفسير اما مغاير با نظر محمدباقر قاليباف. او در قامت رييس مجلس سريعا به رد گفته‌هاي اميرآبادي پرداخت و اظهاركرد: «نه، كليات بودجه است» دبير هيات رييسه مجلس نيز كه از قضا يكي از نزديك‌ترين نمايندگان به قاليباف به‌شمار مي‌رود، اظهارات خود را تصحيح كرد و به تاييد نظر قاليباف پرداخت اما سوال آن است كه اين اختلاف نظر از كجا نشأت مي‌گيرد؟
قاليباف پيش از اين اما اظهارات جالبي به زبان آورده بود.
او گفته بود كه «براساس آيين‌نامه و نظراتي كه گرفته شده و حوزه قوانين، ما كليات لايحه بودجه را به راي مي‌گذاريم و اگر راي بياورد براي ورود به جزييات، مبناي ما گزارش كميسيون تلفيق بودجه است اما در صورتي كه لايحه راي نياورد، لايحه رد است و دولت بايد لايحه بودجه را اصلاح كند و به مجلس برگرداند.» اين اظهارات سردرگمي نمايندگان را بيشتر كرد تا جايي كه محمدخدابخشي، سخنگوي كميسيون برنامه و بودجه صراحتا به «ايرنا» گفت كه «برخي از نمايندگان نمي‌دانستند كه به لايحه بودجه راي مي‌دهند يا گزارش كميسيون تلفيق مجلس، از اين رو برخي نمايندگان اشتباهي راي دادند.» سوال آن است كه اين سردرگمي از بدعت هيات رييسه مجلس ايجاد شده يا بي‌تجربگي نمايندگان مجلس؟ هيچ يك از نمايندگان پاسخ روشني به اين پرسش نداده‌اند اما اميرآبادي فراهاني تلويحا تلاش كرده نظر اوليه خود را صحيح‌تر از نظر قاليباف جلوه دهد. چنانكه او به ‌ايسنا گفته است: «كليات بودجه تلفيقي از اين گزارش يا لايحه است در آيين‌نامه هم آمده كه كليات بودجه به راي گذاشته مي‌شود. گزارش كميسيون تلفيق هم تلفيقي از لايحه بودجه و اقداماتي است كه كميسيون تلفيق انجام مي‌دهد.»
اين بدان معناست كه مجلس بايد به كليات تصويب شده در كميسيون تلفيق بودجه راي مي‌داد نه كليات لايحه اما از قرار معلوم هيات رييسه يا در عبارتي صحيح‌تر، شخص محمدباقر قاليباف با اين مساله مخالف بوده است. سيد ناصر موسوي لارگاني نيز در همين زمينه به «ايسنا» گفته است: «تصميم هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي اين بوده كه كليات لايحه بودجه به راي مجلس گذاشته شود.»