درباره نظرسنجيهاي مجازي
در حالي كه اين كار در نظرسنجيهاي كلاسيك بسيار كمتر رخ ميدهد، چون پاسخگو متوجه اين است كه درك تناقضات از طرف پرسشگر ممكن است و بالاخره در نظرسنجيهاي مجازي لشكر ترولها (اوباش) ميتوانند وارد ميدان شوند و با يك اقدام هماهنگ نتايج مشخصي را به نظرسنجي بار كنند. نكته ديگر اين است كه در نظرسنجيهاي ميداني پيدا كردن روابط ميان متغيرها و دريافت مفاهيمي عميقتر از ظاهر فراوانيها ممكن است، ولي اين امكان در نظرسنجيهاي مجازي كمتر وجود دارد. به اين دلايل و نيز حضور افراد غير معتبر و داراي پيشفرضهاي غيرعلمي و با انگيزههاي سياسي در اين ميدان، اعتبار اين نظرسنجيها را مخدوش و دريافت گزارههايي معتبر از آن را بسيار سخت ميكند. به همين علت ترجيح دارد كه از استناد به اين نظرسنجيها پرهيز كند، چراكه به راحتي ميتوان خلاف آن را نيز ارايه كرد. اين به معناي آن نيست كه اين نظرخواهيها به كلي بيفايده است و انجام نشود، بلكه به معناي آن است كه اولا در استفاده از آنها بايد احتياط كامل كرد. دوم اينكه استنتاج از آنها به نسبت سخت است و بايد اهل موضوع بود تا بتوان نتيجهاي را آن هم با احتمال خطاي فراوان به دست آورد. توصيه كلي اين است كه نظرسنجيهاي مراكز معتبر را معيار قرار دهيم، آن هم با تحليلي كارشناسانه. اعداد به خودي خود واجد معنايي دقيق نيستند. از فضاي مجازي به گونه ديگري ميتوان واقعيات را استخراج كرد. شايد نظرسنجي، كماعتبارترين آنها در اين فضا باشد.