علي مطهري و مصطفي كواكبيان از برجام، برقراري روابط جمهوري اسلامي با امريكا و FATF مي‌گويند
ضرورت همكاري جهاني و عواقب خودتحريمي
روابط ديپلماتيك با كشورهاي ديگر، برجام و تاثيرات آن و مذاكره دوباره با امريكا و FATF موضوعاتي است كه حالا مدت‌هاست به عنوان دغدغه مردم و مسوولان مطرح مي‌شود و البته درباره آنها اختلاف‌نظرهاي جدي وجود دارد. اختلاف‌نظرهايي كه گاهي عاملي براي كارشكني در عملكرد ديپلمات‌هاي كشور و درنتيجه به مشكل خوردن روابط بين‌المللي شده است. علي مطهري معتقد است كه همين موضوع كه در توافق برجام درون كشور متحد نبوديم، باعث شد كه دشمن از اين اختلاف استفاده كند. نايب‌رييس پيشين مجلس شوراي اسلامي در ويژه‌برنامه «پلاك ديپلمات» بسيج دانشجويي شريف با بيان اينكه ما اگر سياست داشته باشيم، روابط‌مان با عربستان مي‌تواند مثل زمان آقاي هاشمي شود، طرح پرسش كرده كه چرا بايد رابطه‌مان با مصر قطع باشد؟ و در عين حال با تاكيد بر اينكه «داشتن دو دوست حماس و حزب‌الله در منطقه كافي نيست»، گفته است كه «ما مي‌توانستيم روابط‌مان را با كشورهاي عربي بهبود ببخشيم و در اين زمينه غفلت شد. بايد اين كشورها را جذب مي‌كرديم به جاي اينكه با موشك‌ها تهديد كنيم.»
اين عضو فراكسيون اميد مجلس دهم معتقد است كه «ديپلماسي اقتصادي ما صرفا وابسته به سياست خارجه نيست» اما «سياست خارجه مي‌تواند كمك‌كننده باشد.» مطهري اگرچه مي‌گويد كه در مورد برجام تبليغ نابجاي بسياري انجام شد و نبايد تا اين ميزان مردم را اميدوار مي‌كردند، چراكه به گفته او معلوم نبود كه چه اتفاقاتي خواهد افتاد و نيز اگرچه اميد به اروپا را غيرمنطقي مي‌داند، اما در عين حال تاكيد دارد كه «بايد مطابق اسلام عمل كنيم؛ قرار نيست به تمام خواسته‌هاي امريكا عمل كنيم چون جاهايي خلاف اسلام است. بحث مطابق عقل عمل كردن است. لازم نيست با امريكا تنش داشته باشيم.» فرزند شهيد مطهري، تمامي مشكل جمهوري اسلامي را با ايالات متحده، خلاصه شده در بحث «اسراييل» دانسته و با اذعان به اينكه غير از اين مشكلي ميان ايران و امريكا وجود ندارد، گفته است كه بايد مثل فرانسه و انگليس با حفظ ارزش فلسطين، ارتباط‌مان را گسترش بدهيم؛ چراكه به گفته او، «يكي از دروازه‌هاي اثرگذاري روي دنيا ارتباط با امريكاست و از اين بايد استفاده كرد.» اين نماينده ادوار مجلس كه از قضا از جمله سرسخت‌ترين منتقدان رژيم صهيونيستي و اقدامات غيرانساني اين كشور عليه مردم فلسطين است، ضمن اشاره بر اينكه كه «اسراييل دنبال نابودي ماست ولي امريكا خير!»، تاكيد دارد كه «بايد با امريكا قدم به قدم همراه شويم.» مطهري همچنين ميان دوران اوباما و ترامپ تفاوت قائل است و با بيان اينكه «يكي نامتعادل است و يكي عاقل»، اين ديدگاه را كه به‌زعم برخي ناظران تفاوتي ميان اين دو نيست، به هيچ عنوان درست و اصولي نمي‌داند.
اگرچه علي مطهري بسياري از تبليغات صورت‌گرفته در مورد برجام را «بيجا» و ناضرور توصيف كرده اما مصطفي كواكبيان، ديگر نماينده عضو فراكسيون اميد مجلس دهم معتقد است كه «پيش از برجام، نگاه دنيا نسبت به ما خوب نبود. برجام باعث بهتر شدن اين نگاه شد. آنها فكر مي‌كردند ما به دنبال بمب هسته‌اي هستيم و...» دبيركل حزب مردم‌سالاري كه همچون علي مطهري، ميهمان ويژه‌برنامه «پلاك ديپلمات» بسيج دانشجويي شريف بود، با اشاره به اين نكته كه «وزير خارجه نقش اجراي سياست‌هاي كلان و مشورت براي تعيين اين سياست‌هاي كلان را دارد»، گفته است كه در گفته اخير رهبر انقلاب درباره برجام اين نكته نهفته است كه اگر تعهد عملي امريكا اثبات شود، برجام براي‌مان اعتبار دارد. اين نماينده اصلاح‌طلب مجلس دهم معتقد است كه در رابطه با عدم رابطه خوب با ديگر كشورها چند عامل را بايد بررسي كرد و از تحريم‌هاي همه‌جانبه ايالات متحده امريكا در رابطه با ما و ارتباط‌گيري با كشورهاي ديگر به عنوان يكي از عوامل ياد كرده است: «دست ما در رابطه با ارتباط با كشورهاي ديگر باز نيست دليلش هم همان تحريم‌هاي همه‌جانبه است.»
اين كنشگر سياسي اصلاح‌طلب با تاكيد بر اينكه «كشورهاي دنيا در رابطه با FATF و ورود ايران حساسيت بسياري دارند»، با طرح اين پرسش كه «مگر رفيقي شفيق‌تر از روسيه داريم»، گفته است كه «روسيه به ما مي‌گويد تا FATF را قبول نكنيد، ما با شما به راحتي مبادلات نخواهيم داشت.» كواكبيان عقيده دارد كه جمهوري اسلامي با نپذيرفتن FATF، عملا خود را تحريم كرده و تاكيد دارد اين اقدام در عدم تصويب لوايح چهارگانه مربوط به FATF موجب خودتحريمي است.
موضوع FATF يكي از اختلافات جدي ميان مسوولان است. موافقان و مخالفان تصويب آن حالا بيش از ۲ سال است كه در تاييد ادعاي‌شان اظهارنظر و سخنراني مي‌كنند اما ظاهرا تاكنون زور مخالفان چربيده و FATF با وجود تلاش‌هاي گروهي از مسوولان دولت و البته نمايندگان اصلاح‌طلب و ميانه‌رو در مجلس دهم همچنان بلاتكليف باقي مانده است. حتي با وجود اينكه همين چندي پيش مقام معظم رهبري با درخواست رييس‌جمهوري درخصوص بررسي دوباره اين لوايح در مجمع تشخيص مصلحت نظام موافقت كردند اما باز هم خبري از رد يا تصويب اين لوايح در مجمع نيست. اعضاي مجمع تشخيص كه طي طول ۲ سال گذشته تصميم گرفتند با عدم تصميم‌گيري درباره اين لوايح از زير بار عواقب احتمالي رد يا تصويب اين لوايح شانه خالي كنند، اكنون نيز با موافقت رهبري بار ديگر استراتژي قديمي را پي گرفته‌اند و با گذشت ۲ ماه از اعلام موافقت رهبري، همچنان خبري از تصميم‌گيري درباره اين موضوع نيست. اين موضوع تا جايي مورد اختلاف بوده كه همين چندي پيش، علي مطهري پيشنهاد داد تا براي تصويب اين لوايح از مردم نظرخواهي شود. او اگرچه مسائلي مانند پيوستن يا نپيوستن به FATF يا توافق برجام را تا حد زيادي تخصصي مي‌داند اما در عين حال معتقد است كه اگر بنا باشد اختلافات درباره اين موضوعات به جايي برسد كه كشور دچار بن‌بست شود و منافع كشور به خطر بيفتد و لازم باشد كه زودتر تكليف اين موضوع روشن شود، اين‌گونه مسائل را هم مي‌شود به همه‌پرسي گذاشت. با وجود همه اينها اما و با تاكيد بر اين مهم كه با تحريم‌هاي امريكا، عدم تصويب FATF روابط مالي ما با كشورهاي ديگر را هم با مشكل مواجه و مشكلات اقتصادي را جدي‌تر كرده است اما هنوز نه خبري از تصميم اعضاي مجمع تشخيص مصلحت نظام است و نه برگزاري رفراندوم يا ورود بزرگان نظام براي حل اين اختلاف چندساله!