چالش سلامت در انتخابات

مراسم اختتاميه رويداد «ايده‌نگاري بحران كرونا و مشاركت در انتخابات رياست‌جمهوري سال ۱۴۰۰» صبح ديروز در مجموعه شريف باكس (دانشگاه صنعتي شريف) برگزار شد. در اختتاميه اين رويداد مسوولاني از قوه قضاييه، شوراي نگهبان، مجلس، وزارت بهداشت و ... حاضر شدند و در جريان جزييات ايده‌هاي مطرح‌شده قرار گرفتند. اين رويداد به همت پژوهشكده شوراي نگهبان و با همكاري بنياد ملي نخبگان، معاونت قوانين مجلس شوراي اسلامي، پژوهشگاه قوه قضاييه و دانشگاه علوم پزشكي ايران برگزار شد؛ مجموعا ۵۰ تيم در آن شركت كردند كه ۸ تيم به مرحله نهايي صعود كردند. پيش‌تر در آذرماهي كه گذشت پژوهشگاه شوراي نگهبان با همكاري بنياد ملي نخبگان و ساير نهادهاي اجرايي و پژوهشي مسابقه ايده‌نگاري بحران كرونا و مشاركت در انتخابات رياست‌جمهوري سال ۱۴۰۰ را طراحي و در مورد آن اطلاع‌رساني كرده‌ بود. چالش مشاركت در دوران كرونا، چالش محدوديت‌هاي قانوني در ساعات و روز راي‌گيري، چالش انتخابات الكترونيك، چالش نحوه ساماندهي حوزه‌هاي راي‌دهي و چالش رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي از محورهاي اين مسابقه بود. «سيزدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري»، «ششمين دوره شورا‌هاي اسلامي شهر و روستا» و ۲ انتخابات مياندوره‌اي شامل «دومين مياندوره‌اي پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري» و «اولين مياندوره‌اي يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي» قرار است روز جمعه ۲۸ خرداد سال ۱۴۰۰ برگزار شود. در واقع مجموعه انتخابات‌هايي كه قرار است سال آينده روز جمعه برگزار شود، دومين انتخاباتي است كه جمهوري اسلامي در دوران كرونا برگزار مي‌كند. ۳۰ بهمن سال ۹۸ وزارت بهداشت اعلام كرد كه كرونا به ايران راه پيدا كرده و دوم اسفند نيز قرار بود انتخابات دوره يازدهم مجلس برگزار شود. به‌رغم اعلام قبلي اما هيچ تمهيدات ويژه‌اي براي برگزاري انتخابات پيشين در نظر گرفته نشد كه شايد بخشي از آن به دليل مواجهه يك‌باره و عدم آگاهي دقيق در مورد مختصات اين بيماري بود كه هنوز نه از سوي مردم و نه از سوي مقامات جدي گرفته نشده‌بود. اما با گذشت قريب به يك سال از شيوع اين بيماري در ايران و گذراندن دست كم ۳ موج تاكنون، باعث شده كه براي برگزاري هر چه بهتر انتخابات پيش رو تمهيداتي مبتني بر پروتكل‌هاي بهداشتي انديشيده شود. با اين حال در جريان برگزاري انتخابات مجلس دوره يازدهم با كاهش مشاركتي كم‌سابقه مواجه بوديم كه برخي فعالان سياسي جريان راست آن را به گردن شيوع كرونا مي‌انداختند كه آن زمان چندان جدي‌ گرفته نمي‌شد بنابراين امروز نگران مشاركت مردم در ايام سخت شيوع كوويد۱۹ هستند؛ آن هم در شرايطي كه تنها به اين گزاره براي كاهش مشاركت مردمي اهميت داده و عوامل ديگري از جمله نظارت استصوابي يا كاهش اعتماد عمومي مردم به حاكميت يا حتي سلامت انتخابات را ناديده مي‌گيرند.

دغدغه انتخابات الكترونيك
هركدام از مسوولان در اين مراسم از منظر خود به انتخاب پيش رو نگريستند. يكي بر برگزاري انتخابات الكترونيك تاكيد، ديگري در مورد روز راي‌گيري هشدار و آن يكي از تجمعات پيش از انتخابات ابراز نگراني كرد. عباسعلي كدخدايي به طرح اين پرسش پرداخت كه با همه‌گيري كرونا چگونه مي‌توانيم انتخابات سالم‌تري برگزار كنيم؟ او تاكيد كرد كه علاوه بر سلامت انتخابات يعني صيانت از آراي مردم به دليل اينكه از سال گذشته با همه‌گيري كرونا مواجهيم؛ سلامت مردم در انتخابات نيز اهميت يافته است. او با تاكيد بر اينكه هم سلامت مردم و هم سلامت انتخابات از اهميت برخوردار است تشريح كرد كه حدود ۴۰۰ نفر از نخبگان در اين رقابت ايده‌نگاري شركت كردند تا راهكارهايي را براي حفظ هر دو اصل پيشنهاد دهند. به گفته كدخدايي راهكارهاي علمي در اين ايده‌ها در وزارت كشور و شوراي نگهبان بررسي خواهد شد. يكي از مهم‌ترين پيشنهاداتي كه در اين دوران بارها مطرح شده برگزاري انتخابات به صورت الكترونيكي است كه وزارت كشور همواره براي آن اعلام آمادگي كرده اما شوراي نگهبان نپذيرفته‌ است با اين حال ديروز كدخدايي تاكيد كرد كه شوراي نگهبان با برگزاري انتخابات الكترونيكي مخالفتي ندارد اما بايد زيرساخت فني آن آماده باشد. سيد اميرحسين قاضي‌زاده هاشمي، نايب‌رييس مجلس نيز از ديگر حاضران مراسم اختتاميه ايده‌انگاري  تاكيد كرد كه بايد كاري كنيم مشاركت در انتخابات افزايش يابد چرا كه رقابت‌ها در اين انتخابات جدي است. نايب‌رييس مجلس همچنين اذعان كرد چون تبليغات ميداني را نمي‌توان از انتخابات جدا كرد بنابراين بايد براي آن فكري كرد تا با استانداردهاي موجود شور انتخاباتي ايجاد كند. او البته پيشنهادي عجيب هم مطرح كرد و گفت «شايد بتوان براي انتخابات با هزينه بيشتر، به برگه‌هاي رايي كه ويژگي ضد ويروس داشته باشد رسيد و چنين شرايطي را مهيا كرد.» ايرج حريرچي، معاون وزير بهداشت نيز در خلال سخنراني‌اش بر تغيير سبك زندگي و سبك مطابق با كرونا تاكيد كرد و البته گفت كه او و همكارانش در وزارت بهداشت نگران روز راي‌گيري نيستند بلكه نگران تجمع‌هاي قبل از راي‌گيري‌اند. او نيز از منظر يك پزشك توصيه كرد كه انتخابات به صورت تماما الكترونيكي برگزار شود تا همراه با واكسيناسيون در سال جديد شرايط آرامي پيش رو داشته‌ باشيم.