معترضان ميانماري ديگر از سركوب ارتش نمي‌ترسند
بدون هراس عليه دولت كودتا
محمدحسين لطف‌الهي
اعتصابات عمومي در ميانمار نشان داد كه شليك مستقيم به معترضان در روزهاي قبل و تهديد به سركوب شديد اعتراضات نمي‌تواند مخالفان را به تبعيت از حكومت نظامي و تسليم شدن در برابر كودتاي ارتش وا دارد.
ميليون‌ها نفر از مردم ميانمار روز دوشنبه ضمن تعطيل كردن كسب و كار خود به خيابان‌ها آمدند تا اعتراض خود را به كودتاي ارتش و سركوب كردن اعتراضات مسالمت‌آميز در اين كشور اعلام كنند. آنها مي‌دانستند ممكن است هدف شليك مستقيم گلوله قرار بگيرند، مي‌دانستند ممكن است كشته شوند و هيچ‌گاه خانواده‌شان را نبينند و آگاه بودند كه ممكن است نظير معترضان در دهه 90 يا سالهاي پاياني دهه 2000 براي هميشه ناپديد شوند، اما به خيابان آمدند تا صريح‌تر از قبل اعلام كنند اين بار حاضر نيستند تسليم شدن در برابر كودتا را بپذيرند. ارتش اين بار حتي ميل به سركوب را نيز پنهان نمي‌كرد. ژنرال‌هاي ارشد با اعزام نفربرهاي زرهي به مناطق استراتژيك پايتخت تلاش داشتند تا از تصرف شدن اين مكان‌ها به دست معترضان جلوگيري كنند. تعدادي از خودروهاي زرهي ماموريت يافته بودند تا به گشت‌زني در خيابان‌هاي اصلي شهر بپردازند و تك‌تيراندازها با استقرار در پشت‌بام‌ها آماده قتل‌عام معترضان بودند. فرماندهان ارتش ميانمار موسوم به كاتماندو به همين اقدامات پيشگيرانه اكتفا نكرده بودند و ساعاتي پيش از برگزاري تظاهرات عمومي در بيانيه‌اي كه در تلويزيون ملي قرائت شد، به معترضان هشدار دادند تا آماده مرگ باشند: «اكنون معترضان سعي دارند گروه‌هايي از مردم، به ويژه جوانان و نوجواناني را كه احساسات‌شان تحريك شده به سوي تقابلي هدايت كنند كه در پايان آن جان‌شان را از دست بدهند.»
اين نمايش قدرت، برخلاف پيش‌بيني ژنرال‌ها نتيجه‌اي در پي نداشت و ميليون‌ها معترض در صدها شهر و روستا براي اعتراض عليه كودتاچيان گرد هم آمدند. نيويورك‌تايمز در گزارشي پيرامون آمار حاضران در اين اعتراضات عمومي نوشته است: «حجم معترضان در يانگون، بزرگ‌ترين شهر ميانمار و ماندالاي دومين شهر بزرگ اين كشور به اندازه‌اي بود كه تا نهايت افق ديد و تا چشم كار مي‌كرد، معترضان ديده مي‌شدند. خيابان‌هاي اصلي شهر داوي، برج ساعت در شهر مونيوا و ديگر شهرهاي بزرگ در مركز و شرق ميانمار محل اجتماع معترضان بود و نه پليس محلي و نه نظاميان ارتشي نمي‌توانستند در مقابل اين حجم از جمعيت كاري از پيش ببرند.»
در اعتراضات روز شنبه، يعني دو روز پيش از اين اعتراضات بزرگ دو نفر از معترضان طي اعتراضاتي صلح‌آميز از سوي نيروهاي مسلح وابسته به ارتش ميانمار هدف گلوله قرار گرفتند. يك نفر از آنها جواني 16 ساله بود و ديگري نگهبان يك محله در شهر يانگون كه هر دو بلافاصله پس از شليك گلوله جان‌شان را از دست دادند. پيش‌تر نيز يك زن 20 ساله در ناپيدا و بر اثر شدت جراحات وارده جان باخت. بسياري از معترضان هم تا امروز بازداشت شده‌اند و خبري از آنها موجود نيست. كو بهن ناي تيت، دانشجوي 19سالهاي كه روز دوشنبه در شهر ماندالاي به خيابان آمده بود و مي‌گفت: «با دعاي مادرش و حمايت خدايان پس از يك غسل مذهبي» ترس را كنار گذاشته و آماده مرگ شده در اين باره مي‌گويد: «من مي‌خواهم زندگي خود را فداي نسل آينده كنم، ما بايد پيروز شويم تا آنها مانند نسل ما مجبور به تحمل اين شرايط نباشند.»
تحريم دو ژنرال ارتش ميانمار
سركوب معترضان غيرمسلح و بازداشت سران دولت قانوني در ميانمار، با واكنش‌هايي نيز از سوي ديگر كشورها همراه بود. ايالات متحده امريكا اعلام كرد كه دو تن از رهبران شوراي نظامي حاكم بر ميانمار كه در برپايي كودتا و سرنگوني دولت نقش اساسي داشته‌اند را تحت تحريم قرار داده است. واشنگتن همچنين تهديد كرد كه در صورت ادامه يافتن سركوب‌ها در اين كشور و استفاده مجدد ارتش از نيروي قهريه بر ضد تظاهرات‌كنندگان اقدمات مكمل ديگري را عليه كودتاچيان در پيش خواهد گرفت. آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه امريكا در اين خصوص تصريح كرد: «ما از اقدامات جديد عليه كساني كه مرتكب خشونت مي‌شوند و اراده مردم را سركوب مي‌كنند، غافل نمي‌شويم. ما لحظه‌اي در حمايت از مردم ميانمار كوتاه نخواهيم آمد.» وزير امور خارجه ايالات متحده دوشنبه شب با انتشار بيانيه‌اي خطاب به صاحبان جديد قدرت در ميانمار تاكيد كرد: «ما از ارتش و نيروي پليس در ميانمار مي‌خواهيم كه از هر گونه حمله به شركت‌كنندگان در تظاهرات مسالمت‌آميز بپرهيزند، كليه افرادي كه به صورت غيرقانوني بازداشت شده‌اند را فورا آزاد كنند، به حمله و ارعاب عليه روزنامه‌نگاران و كنشگران پايان دهند و زمينه بازگشت دولتي كه به شكل دموكراتيك انتخاب شده است را فراهم كنند.»
دولت جو بايدن ۱۰ روز پيش نيز از وضع تحريم‌هايي عليه چند رهبر شوراي نظامي حاكم بر ميانمار از جمله مين آنگ هلينگ، فرمانده كل ارتش اين كشور خبر داده بود. ژنرال مين آنگ هلينگ رياست كل حكومت نظاميان در ميانمار را بر عهده دارد و در واقع قرار است ظرف يك‌سال آينده به جاي خانم سوچي مسووليت اصلي اداره كشور را در دست گيرد. ارتش ميانمار در حالي كنترل اوضاع را در دست گرفته كه شهروندان اين كشور در ادامه روند دموكراتيك در پيش گرفته شده پس از سال ۲۰۱۱ به تازگي پاي صندوق‌هاي راي رفته بودند. نتايج اين انتخابات همچون زمين‌لرزه‌اي پايه‌هاي نظام سياسي حاكم را لرزاند و پس از گذشت دو ماه به انجام يك كودتاي نظامي منجر شد. بر اساس اطلاعيه وزارت خزانه‌داري ايالات متحده، ژنرال موئه مينت تون و ژنرال مائونگ مائونگ كياو مشمول تحريم‌هاي واشنگتن شده‌اند و به اين ترتيب اگر اموالي در امريكا دارند ضبط مي‌شود و آنها همچنين امكان انجام معامله با امريكايي‌ها را نيز نخواهند داشت. هايكو ماس، وزير خارجه آلمان روز گذشته اوضاع در ميانمار را نگران‌كننده توصيف و اين كشور را به تحريم به تهديد كرد. ماس پيش از ديدار با وزراي خارجه اتحاديه اروپا در بروكسل گفت: آماده ايستادن و تماشا كردن نيستيم. از همه كانال‌هاي ديپلماتيك براي فشار به منظور كاهش تنش در ميانمار استفاده خواهيم كرد اما در عين حال، به عنوان آخرين چاره، تحريم‌هايي را عليه رژيم نظامي در ميانمار آماده خواهيم كرد.
پيش از آلمان، دولت انگليس نيز روز پنجشنبه گذشته سران كودتاي نظامي در ميانمار را تحريم كرده بود.
همچنين وزراي خارجه گروه هفت روز سه‌شنبه در بيانيه‌اي مشترك استفاده مرگبار ارتش ميانمار از زور عليه مردم معترض به كودتا در اين كشور را محكوم كردند. در بيانيه مشترك اين وزيران امور خارجه گروه هفت عنوان شد: استفاده از مهمات جنگي عليه مردم غيرمسلح غيرقابل قبول است. بايد هر كسي كه به اعتراضات صلح‌آميز با خشونت پاسخ مي‌دهد، پاسخگو شود. كانادا، فرانسه، آلمان، ايتاليا، ژاپن، انگليس و امريكا و دفتر امور خارجه اتحاديه اروپا ارعاب مخالفان كودتا در ميانمار را محكوم كرده‌اند. در بيانيه مذكور تصريح شد: هدف گرفتن سيستماتيك معترضان، پزشكان، جامعه مدني و خبرنگاران بايد متوقف و وضعيت اضطراري (در ميانمار) لغو شود. وزيران اعضاي گروه هفت خواهان آزادي فوري و بي‌قيد و شرط بازداشت‌شدگان از جمله آنگ سان سوچي، مشاور و رهبر دوفاكتوي دولت ميانمار و رييس‌جمهور اين كشور شده و وعده ايستادن در كنار مردم ميانمار را دادند.
ميانمار: نهايت خويشتنداري را داشتيم
در واكنش به اعتراضات بين‌المللي عليه سركوب معترضان در ميانمار، وزارت خارجه دولت كودتا در بيانيه‌اي به كشورهاي ديگر هشدار داد كه دست از دخالت در امور داخلي ميانمار بردارند. مقام‌ها نهايت خويشتنداري را داشته‌اند. اين وزارتخانه همچنين برخي كشورهاي خارجي را بابت دخالت مشخص در امور داخلي ميانمار مورد انتقاد قرار داد.