انتقاد از يك نمايشگاه
به تعطيلي موقت آن ختم شد
نمايشي كردن فقر كودكان
گروه اجتماعي|آنها حق دارند، چه زير تور و پولك برجهاي عاج شمال تهران به آرامي خفته باشند، چه حسرت در عمق چشمانشان موج بزند و در كورههاي آجرپزي كارگري كنند، كودكان ابزاري براي كاسبي نيستند و در اين ميان هيچ استثنايي وجود ندارد. فعالان حقوق كودك طي چند روز گذشته با استناد به اين اصل در حمايت از حقوق تمام كودكان ايران، با مخالفتهاي خود يك نمايشگاه عكس را تعطيل كردند. ماجراي اين نمايشگاه از جايي براي فعالان حقوق كودك بحراني شد كه 15 پرتره رنگي اين نمايشگاه، تصاويري از دختران كورههاي آجرپزي جنوب تهران بودند، آنهم زير خروار لباس و آرايش تا «پرنسس» به نظر بيايند. نمايشگاه «پرنسسهاي كوره» قرار بود روز جمعه، هفتم اسفند 1398 در گالري كاماي تهران افتتاح شود، اين نمايشگاه مجموعهاي از 15 پرتره رنگي از دختران كورههاي آجرپزي تهران بود، كودكاني در لباس و آرايش پرنسسها. علي صوفي، عكاس اين مجموعه مدعي بود كه براي گرفتن اين عكسها با كودكان گفتوگو كرده، از آنها پرسيده است كه ميخواهند چگونه باشند و با اين مجموعه تلاش كرده است تا روياي آنها را كه به زعم اين عكاس «پرنسس بودن» است، عملي كند. عكاس اين مجموعه در بخشي ديگر از توضيحات خود گفته است 7 سالي ميشود كه به كورههاي آجرپزي جنوب تهران رفت و آمد ميكند و حالا ميخواهد با عكاسي از اين كودكان تغييري در وضعيت اين كودكان به وجود بياورد، اين تغيير عبارت است از: «نمايش عمومي زيبايي و روياي آنها». نمايشگاه پرنسسهاي كوره پيش از اين با انتقاد جدي «ليلي گلستان» نيز همراه شد. ليلي گلستان در حساب كاربري خود در اينستاگرام نوشته بود: «دوستان عزيز، واقعا خجالتآور است كه يك عكاس برود به كورهپزخانه و لباس نو و شيك تن دخترهاي فقير كند و تاج سرشان بگذارد و از آنها عكس بگيرد و يك گالري هم عكسها را به نمايش بگذارد! چه فكر كرده اين عكاس و چه فكر كرده اين گالريدار كه با بچههاي فقير اين بازي زشت را ميكنند.» با افزايش انتقادها از سوءاستفاده از فقر و نقض حقوق اين كودكان، محمدرضا جوادي يگانه، معاون شهردار تهران در امور اجتماعي و فرهنگي هم نيز در توييتي نسبت به اين نمايشگاه واكنش نشان داد و نوشت: «حساسيت روي سوءاستفاده از فقر و سختي مردم، اميدواركننده است و خوشبختانه با همين حساسيتها و اعتراضها، برگزاري نمايشگاه پرنسسهاي كوره توسط وزارت ارشاد لغو شد.»
تعطيلي ناگهاني و موقت نمايشگاه «پرنسسهاي كوره» در حساب كاربري اينستاگرام گالري كاما منتشر شد. مونا خوشاقبال، مدير گالري كاما در ارتباط با تعطيلي موقت اين نمايشگاه به مهر خبر داد كه اين تعطيلي «تحت فشار» صورت گرفته است، از سوي ديگر مدير اين گالري منتقدان نقض حقوق كودكان را افراد «ناآگاه و بياطلاع از جريان پروژه» معرفي كرد كه با «تهمتهاي بيجا» تعطيلي اين نمايشگاه را رقم زدهاند. خوشاقبال در اين گفتوگو مدعي شده كه اين نمايشگاه عكاسي منجر به آشنايي يك خير از اين منطقه شده است، اين خير تمام عكسهاي نمايشگاه را پيش از شروع آن خريده است و قصد دارد در يك برنامه طولانيمدت چتر حمايت خودش را در اين منطقه گسترش دهد. برگزاري اين نمايشگاه و شيوه نگاه اين عكاس به كودكان كورههاي آجرپزي در شرايطي قابل تامل است كه چند ماهي از مرگ خودخواسته «رضا» نميگذرد. رضا كودك كاري بود كه در يك برنامه تلويزيوني اعلام كرد آرزويي ندارم و چند ماه بعد از زندگي دست شست. در زمان اين اتفاق نيز مدافعان حقوق كودكان از كاسبكاري اعتبار با نمايش فقر و روزهاي سياه كودكان انتقاد كردند. انتقادهاي وارد بر اين نمايشگاه نيز از جنس انتقادهايي است كه به برنامه تلويزيوني وارد شد، فقر انديشه در مواجهه با كودكان فقر آسيبهاي جبرانناپذيري را در آينده براي اين كودكان رقم خواهد زد.