«اعتماد» از بالا گرفتن درخواست‌ها براي كانديداتوري قاضي‌القضات گزارش مي‌دهد
كليد 1400 در دستان رييسي
گروه سياسي| سيدابراهيم رييسي شايد جدي‌ترين گزينه اصولگرايان براي رسيدن به كرسي رياست‌جمهوري باشد. چهره‌اي كه به نظر مي‌رسد از موقعيت بهتري نسبت به ساير كانديداهاي احتمالي اصولگراي انتخابات رياست‌جمهوري برخوردار است. هرچند او تاكنون به شيوه‌هاي مختلف اعلام كرده كه تمايلي به كانديداتوري ندارد اما پيگيري‌هاي خبرنگار «اعتماد» از برخي نزديكان او نشان مي‌دهد كه او آنچنان هم كه گفته مي‌شود نسبت به رياست‌جمهوري بي‌ميل نيست اما درصدد فرصت و شرايطي مناسب است تا وارد گود شود. همزمان زمزمه‌هايي از اخبار جانشيني او در رياست قوه قضاييه به گوش مي‌رسد و برخي منابع مي‌گويند چانه‌زني براي تعيين رييس آينده قوه قضاييه شروع شده است. در همين حال بخش چشمگيري از اصولگرايان مي‌گويند چنانچه رييسي وارد ميدان شود، ديگر نگران وحدت اصولگرايان نخواهند بود؛ چراكه مي‌گويند در اين صورت، تمامي اين ده‌ها كانديداي اصولگرا به نفع او كنار رفته و پشت رييسي مي‌ايستند تا او را به عنوان نامزد نهايي اين جريان سياسي به جامعه معرفي كنند. اما ماجرا به اين سادگي هم نيست؛ چراكه افرادي كه تاكنون از آنان براي كانديداتوري در انتخابات پيش‌رو شنيده و خوانده‌ايم، چندان مشتاق نيستند اين اتفاق رخ دهد. طيف‌هايي از جريان اصولگرا كه شايد سرآمدشان جريان محمدباقر قاليباف باشد، اما به هر حال تاكنون آنچه از شواهد و قرائن پيداست، اين است كه شرايط براي رييسي از ديگر كانديداي احتمالي محافظه‌كاران مهياتر است.
از رييسي انكار، از اصولگرايان اصرار
از ماه‌ها پيش كه بحث تعيين مصاديق كانديداتوري در جبهه اصولگرايي مطرح شده خبرهاي ضد و نقيض فراواني از احتمال كانديداتوري سيدابراهيم رييسي منتشر شده است. هر روز يكي از چهره‌هاي اصولگرا مدعي مي‌شود كه رييسي مي‌آيد و روز بعد، اصولگرايي ديگر اين احتمال را تكذيب مي‌كند. گاهي هم در اين ميان وابستگان به جريان‌هاي مختلف بر اساس منافع خود در اين باره اخباري را منتشر مي‌كنند. چنانكه در مقاطعي برخي گفته‌اند كه بعيد است رييسي به ميدان بيايد؛ چراكه اقدامات و برنامه‌هاي مهمي را در قوه قضاييه آغاز كرده است. با اين حال رييسي تاكنون دو نوبت در اين باره موضع‌گيري رسمي و عمومي داشته كه اين مهم يك نوبت راسا توسط او و نوبت ديگر از زبان سخنگوي قوه قضاييه مطرح شد. رييسي يك بار در روزهاي نخست آذرماه امسال و در جمع دانشجويان عدالتخواه و اصولگرا در اين باره صحبت كرده و با رد احتمال كانديداتوري خود تاكيد كرده بود كه تمركزش بر قوه قضاييه است. بار دوم هم اواخر بهمن‌ماه بود كه سخنگوي قوه قضاييه گفت كه فعلا پاسخ رييسي به درخواست‌هاي مكرر منفي است. جمع‌بندي اظهارات رسمي در اين باره نشان مي‌دهد كه پاسخ منفي رييسي مي‌تواند قطعي نباشد و از آنچه عالم سياست، عالم كنش و واكنش‌هاي سياسي است، طبيعتا امكان دارد در ادامه اين مسير نظر رييسي تغيير كند. اين در حالي است كه فشارهاي اصولگرايان هم براي كانديداتوري او بيشتر شده است. چنانكه در مقطعي نمايندگان مجلس دست به كار جمع‌آوري امضا شده و همزمان چهره‌هاي حزبي اصولگرا گاه و بي‌گاه به ديدار رييسي رفتند؛ به خصوص اصولگراياني كه در فضاي رسانه‌اي تاكيد كرده و مي‌كنند كه با آمدن رييسي اختلافي ميان اصولگرايان باقي نمي‌ماند و همه از او حمايت مي‌كنند.
همزمان برخي نهادهاي بالادستي و به اصطلاح اجماع‌ساز جناح راست از جمله شوراي وحدت نيز رسما اعلام كرده كه از كانديداتوري رييسي حمايت مي‌كند. همچنين به نظر مي‌رسد جريان موسوم به اصولگرايان سنتي نيز حامي رييسي هستند؛ چنانكه جز اظهارنظرهاي متعدد بادامچيان دبيركل حزب موتلفه، حميدرضا ترقي، از ديگر اعضاي ارشد اين تشكل اصولگرا نيز به تازگي در پاسخ به اين پرسش ايسنا كه آيا اجماع نهايي اصولگرايان روي رييسي خواهد بود، گفت: «روي آقاي رييسي اتفاق‌نظر كامل است، يعني آمدن ايشان وحدت را محقق مي‌كند، اما دعوا‌ها سر اين است كه ايشان نپذيرد و بعد بخواهيم نفر بعد را انتخاب كنيم كه در اين مورد بايد دقت و جوانب‌نگري بيشتري صورت گيرد.»
گمانه‌زني درباره جانشين رييسي
حالا با اين حمايت اين سوال پيش مي‌آيد كه ممكن است رييسي از پذيرش دعوت‌ها سرباز بزند؟! پيگيري‌هاي خبرنگار «اعتماد» نشان مي‌دهد كه رييسي نه‌تنها چندان هم مخالف نام‌نويسي در انتخابات رياست‌جمهوري نيست، بلكه منتظر است تا مگر شرايطي فراهم شود و دعوت و اجماعي سراسري براي حضور او در انتخابات شكل بگيرد تا وارد گود شود. به خصوص آنكه او منصوب رهبري در قوه قضاييه است و نمي‌خواهد بدون چنين پشتوانه‌اي از رياست بر قوه قضاييه كناره‌گيري كند. از اين‌رو ترجيح مي‌دهد گروه‌هاي مختلف ديگري اين مساله را از رهبري درخواست كنند. در همين حال هم شنيده‌ها حاكي از اين است كه گمانه‌زني‌هايي درباره جانشيني او در قوه قضاييه شروع شده است. چنانكه برخي ناظران از آيت‌الله عليرضا اعرافي، از فقهاي شوراي نگهبان به اين عنوان نام مي‌برند. اما به هر حال هنوز هيچ چيز نه درباره كانديداتوري رييسي قطعي است و نه طبيعتا درباره جانشيني او در راس دستگاه قضايي و طي ماه‌هاي پيش‌رو احتمال هر رخدادي وجود دارد.
تعيين تكليف محافظه‌كاران
با اين حال تاكنون بسياري از اصولگرايان تاكيد دارند كه اگر رييسي بيايد، تكليف اصولگرايان روشن مي‌شود. محمد مهاجري، روزنامه‌نگار اصولگرا ديروز در اين باره به خبرگزاري برنا گفته است: «در جريان اصولگرا با كانديدا شدن رييسي اجماعي نسبي به وجود مي‌آيد حتي در مورد جبهه پايداري تكليف كاملا مشخص است و جبهه پايداري كانديدايي معرفي نمي‌كند. بخشي از جناح سنتي اصولگرا از جمله حزب موتلفه و بخش‌هاي قديمي‌تر جامعه روحانيت نيز از رييسي حمايت خواهند كرد و با آمدن او، تكليف اصولگرايان روشن‌تر از ساير جريانات است.»
عقب‌نشيني كانديداهاي راست و چپ
اما به نظر مي‌رسد آمدن رييسي تنها تكليف اصولگرايان را روشن نخواهد كرد؛ بلكه در اين صورت، ديگر كانديداها نيز تكليف خود را مي‌دانند و ممكن است برخي كانديداهاي غيراصولگرا نيز به دلايل مختلف ميدان را ترك كنند. در اين باره غلامعلي جعفرزاده‌ايمن‌آبادي از نمايندگان پيشين مجلس و از چهره‌هاي نزديك به علي لاريجاني اظهارنظر كرده و همزمان درباره احتمال كانديداتوري علي لاريجاني در انتخابات رياست‌جمهوري 1400 به پايگاه خبري-تحليلي نامه‌نيوز گفته است: «آقاي لاريجاني بهترين گزينه محسوب مي‌شود اما آمدن او بستگي به تصميم آقاي رييسي دارد. آقاي رييسي مورد اقبال حاكميت است و اگر نامزد شود، شايد كس ديگري نيايد. البته در اين حالت يك انتخابات نيمه‌سردي را تجربه خواهيم كرد. اگر آقاي رييسي بيايد، به نظر من آقاي لاريجاني نخواهد آمد و خودش را هزينه نمي‌كند؛ چون بالاخره نهادهاي تاثيرگذار در بحث انتخابات سوگيري‌شان خيلي بيشتر به آقاي رييسي است تا آقاي لاريجاني. به عبارت ديگر آنها به آقاي لاريجاني انتقادهايي دارند اما به آقاي رييسي هيچ انتقادي ندارند. آقاي رييسي الان ۸۰ درصد رييس‌جمهوري است و راه سختي پيش‌روي او وجود ندارد. اينكه الان ايشان مي‌گويد «برنامه‌اي ندارد»، بيشتر تاكتيكي است؛ در واقع وقتي اينقدر اقبال براي او فراهم است، ضرورتي ندارد كه خودش را هزينه كند.» او گفته است: «اين امري طبيعي محسوب مي‌شود و هر كس ديگري هم جاي آقاي رييسي بود، همين صحبت را انجام مي‌داد. اگر آقاي رييسي نيايد، تنور انتخابات گرم است؛ يعني شور و هيجاني اتفاق مي‌افتد. آقاي لاريجاني و آقاي قاليباف سعي مي‌كنند به عرصه انتخابات رياست‌جمهوري ورود كنند.»
يك انتظار سه ماهه
هنوز بيش از 3 ماه تا روز سرنوشت و موعد برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري باقي است و اين يعني بايد همچنان منتظر تغيير و تحولات انتخاباتي در مواضع كانديداها، ورود يا امتناع‌شان از ورود به عرصه رقابت و مواردي از اين دست باشيم. رييسي ديروز در حاشيه سفري به استان مازندران و در جريان بازديد از كارخانه قديمي نساجي مازندران از مدت 2 ماه و نيم براي تعيين تكليف مالكيت اين كارخانه ضرب‌الاجل تعيين كرد؛ يعني چيزي در حدود 15 روز مانده به انتخابات رياست‌جمهوري و زماني كه علي‌القاعده ديگر خبري از اين گمانه‌زني‌ها نخواهد بود و رييسي آن زمان يا در قامت كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري دستور روزهاي پاياني اسفندماه 99 خود را پيگيري خواهد كرد يا از جايگاهي كه هم‌اكنون در اختيار دارد.