ضرورت توجه به رويكردهاي تربيتي در آموزش‌هاي مجازي
علي تفكري
ترديدي نيست كه تعليم و تربيت، دو عنصر درهم تنيده است و نمي‌توان مرزي بين آن دو قائل شد. اگرچه آموزش‌هاي مجازي موجب ايجاد فرصت‌هاي زيادي در فرآيند تعليم و تربيت شده است، اما ظاهرا در عمل نتوانسته زمينه دستيابي به همه اهداف تربيتي را فراهم كند. در سند تحول بنيادين، بر ضرورت تنوع محيط‌هاي يادگيري و محدود نكردن تعليم و تربيت به فضاي كلاس و مدرسه توصيه و تاكيد شده است. هر چند آموزش‌هاي مجازي موجب خلق موقعيت‌ها و فرصت‌هاي تازه‌اي در فرآيند ياددهي-يادگيري مي‌شود؛ اما غفلت از تربيت و ساحت‌هاي شش‌گانه تربيتي مي‌تواند اين فرصت‌ها را تبديل به تهديد كند. به راستي چرا رويكردهاي تربيتي كه از مهم‌ترين رويكردهاي سند تحول بنيادين به شمار مي‌رود، نسبت به زمان حضور دانش‌آموزان در مدرسه كمتر مورد توجه قرار گرفته است؟ وزارت آموزش و پرورش با راه‌اندازي شبكه شاد تلاش كرده تا در شرايط جديد، علاوه بر ايجاد فرصت‌هاي مناسب آموزشي، محتواهاي متناسب با طرح‌هايي چون نماد، كوچ، كانون ياريگران زندگي، آموزش‌هاي بهداشتي و... را در شبكه شاد بارگذاري كند كه به ادعاي مسوولان، برخي از اين مطالب تا ۲۰ ميليون بار نيز بازديد داشته است! اينكه متوليان امر تعليم و تربيت با تاكيد بر تربيت متوازن 6 ساحت مطرح شده در سند، در پي تحقق اهداف تربيتي هستند، درخور تحسين است؛ اما كافي نيست. در همين سند، به نقش تربيتي معلم (مربي) به عنوان هدايت‌كننده و اسوه‌‌اي امين و بصير در فرآيند تعليم و تربيت و موثرترين عنصر در تحقق ماموريت‌هاي نظام تعليم و تربيت رسمي اشاره شده است. (گزاره‌‌هاي ارزشي، بند ۷ سند) . حال اين پرسش پيش مي‌آيد كه با در نظر گرفتن حداكثر زمان تدريس در آموزش مجازي براي دوره ابتدايي (۲۵ دقيقه) و براي متوسطه دوره اول و دوم (۳۵ دقيقه)، آيا معلمان مي‌توانند نقش تربيتي خود را به درستي ايفا كنند؟! البته در شرايط كرونا، بسياري از معلمان بر اساس مسووليت و وظيفه ذاتي خود، به اين آموزش‌هاي حداقلي بسنده نكرده و در زمينه مسائل تربيتي و پرورشي، با بهره‌گيري از فناوري‌هاي رسانه‌اي، ضمن تعامل با دانش‌آموزان خود، اهداف تربيتي را در كنار اهداف آموزشي پيش مي‌برند. والدين نيز كه تا پيش از كرونا مسووليت تربيت فرزندان خود را به مدرسه سپرده بودند، در زمان خانه‌نشيني آنها، به مداخله‌گران اصلي در تربيت فرزندان خود تبديل شده‌اند. لذا در اين شرايط، آموزش خانواده نيز بيش از پيش ضرورت پيدا كرده است. با وجود همه تلاش‌هاي صورت گرفته در حوزه تربيتي به نظر مي‌رسد در شرايط كنوني، روش‌هاي تربيتي در كنار آموزش‌هاي مجازي، نيازمند توجه و بازنگري جدي است.