روايت نتفليكس از بزرگ‌ترين دزدي هنري تاريخ
شبي كه ۵۰۰ ميليون دلار اثر هنري به سرقت رفت
دو دزد در لباس پليس‌هاي بوستن در نخستين ساعت‌هاي روز ۱۸ مارس ۱۹۹۰ در يك نقشه ۸۱ دقيقه‌اي ۵۰۰ ميليون دلار اثر هنري از موزه ايزابلا استوارت گاردن برداشتند و فرار كردند. گروه تجسمي هنرآنلاين درباره روايت نتفليكس از بزرگ‌ترين دزدي هنري تاريخ نوشته است.
آنچه در بامداد اواخر زمستان سه دهه پيش در شهر بوستن امريكا رخ داد، بزرگ‌ترين سرقت هنري تاريخ و يكي از پيچيده‌ترين معماهاي حل‌‌نشده ۳۱ سال گذشته است. آن روز شاهكارهايي از رامبرانت، يوهانس فرمير، ادوار مانه و ادگار دگا براي هميشه ناپديد شد و با اينكه مظنون‌ها مردند و كارآگاهان بازنشسته شدند، تعيين جايزه پنج ميليون دلاري هم نتوانست به پيدا شدن حتي يك اثر گمشده كمك كند.
حدود ۳۰ سال پس از آن روز نفرين‌شده در تاريخ هنر جهان، شبكه نتفليكس از يك مستند داستاني چهار قسمتي به نام «اين يك دزدي است: بزرگ‌ترين سرقت هنري جهان» به كارگرداني كالين بارنيكل رونمايي كرد. نام مستند هم اشاره به جمله‌اي است كه يكي از دزدها در شب دزدي به ريچارد آباث، نگهبان موزه گفت و البته خودش با آثار هنري موزه پا به فرار گذاشت. بارنيكل براي ساختن اين مجموعه مستند بيش از پنج سال زمان صرف كرده و سراغ بسياري از چهره‌هاي مهم رفته است؛ از روزنامه‌نگاران تا حقوقدانان و بررسي تصاوير بازمانده از صحنه جرم و خواندن دقيق گزارش‌هاي مربوط به سرقت و ديدن اسناد. در اين ميان، سري هم به تلاش‌هاي مشابه براي كشف راز آن سرقت تاريخي در رسانه‌ها زد.
موزه ايزابلا استوارت گاردن بوستن در ايالت ماساچوست امريكا تا پيش از اين دزدي تاريخي اساسا چندان با بدنه جامعه و مردم ارتباط نداشت و كمتر كسي ارزش آثار درون آن را مي‌دانست اما به نظر مي‌رسيد دزدها با آگاهي كامل و با چراغ آمده بودند تا گزيده‌ترين كالاها را با خود ببرند. از بد حادثه، آن زمان درست 6ماه از آغاز دوران مديريت آن هاولي مي‌گذشت و او البته تا ۲۰۱۶ در موزه ماند. مستند با روايت دو شاهد آغاز مي‌شود كه آن زمان بچه مدرسه‌اي بودند و ادعا كردند دو مامور پليس بوستن را در حال گشت زدن پيرامون موزه ديده‌اند. بعد از آن آژير خطر به صدا درمي‌آيد و آشكار مي‌شود دزدها تركيبي از آثار هنري مختلف ربوده‌اند؛ سه تابلو از رامبرانت از جمله تنها منظره دريايي استاد هلندي، يكي از تنها ۳۶ نقاشي فرمير، چند طراحي از دگاس و آثاري از فلينك و مانه.
آباث كه يكي از دو نگهبان آن شب موزه بود، صبح فردا دست‌بسته و چشم‌بسته زير تونل پيدا شد و تلاش‌هاي سازندگان مستند براي گفت‌وگو با او بيهوده بود. هر چند از صداي گفت‌وگوي پيشين اين مامور با روزنامه بوستن گلوب درباره سرقت موزه در «اين يك دزدي است» استفاده شده است. نخستين مظنون دزدي هم همين نگهبان ۲۳ ساله بود كه بعدها تبرئه شد. پليس فدرال امريكا معتقد بود دزدي كار دو مرد ۵۱ و ۴۹ ساله است كه با يك خلافكار محلي كار مي‌كنند. آن دو نفر در ۱۹۹۱ يكي با مصرف كوكايين و ديگر با شليك گلوله كشته شدند و رييس آنها كارملو مرلينو هم كه در ۱۹۹۹ به اتهام دست داشتن در سرقت يك خودرو نظامي بازداشت شده بود، در ۲۰۰۵ در زندان جان سپرد. پليس فدرال پس از آن اعلام كرد آثار هنري دست يك سارق بانك است كه او هم در ۲۰۰۴ مرد.
تنها عضو انبوه مظنونان احتمالي سرقت از موزه بوستن كه هنوز نمرده، ديويد ترنر است. او همراه مرلينو در ۱۹۹۹ بازداشت شد و سال ۲۰۱۹ در ۵۲ سالگي از زندان بيرون رفت. ترنر كه گمان مي‌رود اطلاعاتي از اين دزدي بزرگ دارد، راضي نشد جلوي دوربين سازندگان «اين يك دزدي است» بنشيند. بيش از ۳۰ سال از آن سرقت بزرگ مي‌گذرد و بعيد است ديگر نشاني از آثار هنري پيدا شود. با اين حال، بارنيكل اميدوار است مستند «اين يك دزدي است» بتواند كمك كند دست‌كم يكي از تابلوها به جاي اصلي‌اش در موزه ايزابلا استوارت گاردن بوستن بازگردد.