رييس جمهوري تاكيد كرد كه هيچ چيز بر خريد واكسن اولويت ندارد
روزهاي سياه كرونا
و بيم و اميد واكسيناسيون
آمار ابتلا به كوويد-۱۹ از روزانه ۲۲ هزار تن گذشته است. بيش از ۱۵۰ نفر در شبانه‌روز گذشته جان خود را بر اثر كرونا از دست داده‌اند؛ رقمي كه روزانه افزايش مي‌يابد. روزهاي پياپي است كه در نتيجه عملكرد ستاد ملي مديريت كرونا كه مجموعه‌اي از مقامات حاكميتي در آن عضويت دارند، شهرهاي اغلب زرد و آبي كشور به نقشه ايراني سراسر قرمز و نقاطي نارنجي تبديل شده است. «خبرآنلاين» گزارش كرده كه فاصله ۱۳ تا ۱۹ فروردين 109 هزار و ۶۲۰ نفر به كرونا مبتلا شده‌اند، فاصله ۱۳ تا ۱۹ فروردين يعني در يك هفته پس از تعطيلات هزار و ۱۲۵ تن بر اثر كرونا جان باخته‌اند كه به معني افزايش ۸۲ درصدي مرگ و مير در اثر اين بيماري ويروسي است. تعداد مبتلايان كه نياز به بستري دارند نيز افزايش چشم‌گيري داشته و در عرض يك هفته به بيش از هزار نفر افزايش يافته كه اين به معناي افزايش ۷۰ و چند درصدي تعداد بستري در كشور است.
به رغم گذشت بيش از يك سال از شيوع كوويد-19 در ايران و از سر گذراندن ۳ موج سهمگين كه مي‌توان مدعي شد از فضاي آزمون و خطا عبور كرده و اعضاي ستاد ملي مديريت كرونا مي‌توانند نتايج تصميمات‌شان را پيش از اجرايي كردن، پيش‌بيني كنند، ايران درگير پيك چهارم شده؛ آن هم در حالي كه بسياري از كشورها موفق شده‌اند به گروه‌هاي مختلفي از شهروندان‌شان واكسن تزريق كنند. در ايران اما همچنان كه مقامات وزارت بهداشت و كارشناسان و كادر درمان از شرايط موجود ابراز نگراني مي‌كنند، مقامات سياسي همچنان از جنگ اقتصادي ۳ سال اخير مي‌گويند و دليل اوضاع نامساعد همه‌گيري كرونا را «تحريم» مي‌خوانند. در اين حال آن طور كه يك منبع مطلع به «اعتماد» گفته در صورتي كه برجام تعيين تكليف شده و امريكا به اين توافقنامه بازگردد، امكان واكسيناسيون دست‌كم ۳۰ ميليون نفر در بازه زماني كوتاهي فراهم خواهد شد. همچنين شنيده مي‌شود كه برخي شركت‌هاي خصوصي مشغول واردات نوعي واكسن هستند تا در ادامه به صورت خصوصي و خارج از برنامه جامع واكسيناسيون آن را به مردم بفروشند؛ موضوعي كه چراغ سبز به آن را پيش از اتمام تعطيلات نوروز در سخنراني رييس‌جمهوري شاهد بوديم. در اين بلاتكليفي انتظار براي سامان گرفتن سياست خارجي و بيم و اميد‌هاي واكسيناسيون، خبرهاي ضدونقيضي از قهر وزير كشور به گوش مي‌رسد. قهر و آشتي‌هاي سياسي كه پيش از اين بارها در مورد سعيد نمكي، وزير بهداشت نيز شنيده شده بود. همچنين در اين محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي كرونايي آنچه بي‌وقفه به كار خود ادامه مي‌دهد، ماشين انتخابات است. فعاليت‌هاي مجازي كانديداها، سخنراني‌ها و حضور رسانه‌اي‌شان همچنان تداوم دارد و گاهي اين كنش‌ها و واكنش‌ها آنچنان از بطن و متن جامعه دور است كه در سخنراني‌هايشان هم بي‌تاثير نيست. چه آنكه در گيرو‌دار اين بحران‌هاي اقتصادي و سلامت اخيرا يكي از كانديداهاي احتمالي انتخابات در يك سخنراني گفته برگزاري انتخابات پرشور از نان شب هم واجب‌تر است؛ اظهارنظري كه احتمالا تاثير معكوس بر افكار عمومي خواهد داشت.
تعطيلي از شنبه
حميد عمادي، عضو كميته علمي ستاد مقابله با كرونا اخيرا اعلام كرده بود كه روند فعلي شيوع و ابتلا و مرگ و مير بر اثر كرونا اگر همچنان به همين طريق پيش برود بايد منتظر تغيير وضعيت قرمز به سياه باشيم. شهروندان نگران از ابتلا به كرونا در شبكه‌هاي مجازي به عنوان تنها راه رساندن صداي‌شان به مقامات و مسوولان خواستار قرنطينه برخي شهرها ازجمله پايتخت شدند كه ديگر تخت خالي بستري ندارد. مقامات وزارت بهداشت نيز ۳ روز پيش از اين خواستار تعطيلي دو هفته‌اي مناطق قرمز شده بودند. در نهايت ستاد ملي مديريت كرونا اعلام كرد كه امكان قرنطينه وجود ندارد و انوشيروان محسني‌‌بندپي، استاندار تهران نيز تهران را شهري بين‌المللي خواند كه امكان قرنطينه شدن ندارد؛ اظهاراتي كه بي‌‌توجه به قرنطينه يك سال گذشته پايتخت‌هاي بزرگ دنيا مطرح و حتي دستمايه طنز برخي كاربران فضاي مجازي قرار گرفت.
روز پنجشنبه همچنين روساي كميته‌هاي بهداشت و درمان، امنيتي- اجتماعي و قرارگاه عملياتي ستاد ملي مقابله با كرونا در نشست اين ستاد گزارشي از آخرين وضعيت شيوع بيماري در كشور ارايه كردند و در نهايت همه كش‌وقوس‌هاي تصميم‌گيري بالاخره از امروز، شنبه تعطيلي ۱۰ روزه نقاط قرمز آغاز خواهد شد كه بايد ديد تا چه اندازه اجراي آن با توجه به شرايط دشوار اقتصادي ميسر خواهد بود. البته در جلسه ستاد ملي مديريت كرونا اعلام شد كه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بايد افرادي كه تست آنها مثبت شده و قرنطينه را رعايت نمي‌كنند را براي اعمال مجازات به مراجع قانوني معرفي كند. همچنين مقرر شد، وزارت راه و شهرسازي با همكاري هلال احمر و با افزايش ظرفيت نيروها و تجهيزات ضمن كنترل دقيق‌تر فرودگاه‌ها و پايانه‌هاي پرتردد مرزي و تسهيل در رفت و آمد مردم از نقض شيوه‌نامه‌هاي بهداشتي جلوگيري كند.
تحريم، تحريم و همچنان تحريم
در ۳ سال گذشته «تحريم» كليدواژه دولتي‌ها براي پاسخ به هر انتقادي از نوع مديريت‌شان بوده است. در مورد مطالبه بحق شهروندان مبني بر تزريق واكسن نيز در اين مدت با همين پاسخ روبه‌رو است. رييس‌جمهوري در برنامه افتتاح طرح‌هاي ملي كه روز پنجشنبه برگزار شد، اذعان كرد كه حتي جلادان تاريخ در اقدامات غيرقانوني و تحريم‌ها، غذا و دارو را استثنا مي‌كردند اما ترامپ روي دست همه جلادان تاريخ زد و با دولت ضد قانونش هيچ تسهيلي حتي در زمينه خريد دارو و واكسن قائل نشد. حسن روحاني همچنين گفت كه ايران جزو اولين كشورهايي بوده كه براي خريد واكسن اقدام كرده اما تحريم‌ها و مانع‌تراشي‌هاي امريكايي‌ها باعث شده نتواند واكسن‌هايي كه بعضا حتي پول آنها را هم پرداخت كرده يا براي خريد آنها به توافق رسيده به داخل كشور منتقل كند. او البته انتقاد از دولت براي خريد واكسن را عمليات فريب از سوي رسانه‌هاي ضد ايران توصيف كرد. روحاني در پايان شصت‌ويكمين روز از آيين افتتاح طرح‌هاي ملي توضيح داد كه از ارسال ۱۰ ميليون دُز خريداري شده، جلوگيري شده همچنين واكسن خريداري شده از هند با ممانعت قوه قضاييه اين كشور به دست ايران نرسيده است. او البته تاكيد كرد ۱۶ ميليون دز خريداري شده از كواكس در حال وارد شدن است و «هيچ چيز براي ما مقدم و اولي بر واكسن نيست.» رييس‌جمهوري روز پنجشنبه همچنين طي سخناني در دهمين اجلاس سران سازمان همكاري اقتصادي دي8 كه به صورت مجازي و به ميزباني بنگلادش، رييس دوره‌اي اين سازمان برگزار شد،بار ديگر به اين موضوع اشاره كرد. او از اقدامات غيرقانوني و يك‌جانبه‌گرايانه ايالات متحده امريكا و اعمال فشارهاي اقتصادي سنگين گفت و البته تاكيد كرد كه باعث موفقيت‌هاي چشمگير به ويژه در حوزه كوويد-۱۹ شده است. همزمان با سخنراني روحاني در اين مراسم مجازي نمودار ابتلا و مرگ بر اثر كرونا در حال افزايش بود و توليد واكسن ايراني هم در مرحله مقدماتي يعني ساخت سوله براي توليد قرار دارد. البته سخن از تحريم درحالي است كه چين و روسيه به عنوان بزرگ‌ترين حاميان بين‌المللي ايران هر دو توليد و صادركننده واكسن هستند. علاوه بر اين هند نيز ازجمله كشورهايي است كه بانك مركزي منابع ارزي مكفي براي خريد واكسن در اين كشور دارد كه گويا در اين حوزه بدعهدي‌هايي داشته است. برخلاف تعهد مقامات كشور همچنان منبع اطلاع‌رساني منسجمي در ايران وجود ندارد كه نشان دهد چه تعداد و چه گروه‌هايي واكسينه شده‌اند اما بنا به گفته مسوولان بيش از ۱۶۰ هزار نفر دوز اول را دريافت كرده و به گفته علي ربيعي، سخنگوي دولت ۸۰ درصد كادر درمان نيز واكسينه شده‌اند. با اين حال اين رقم در مقايسه با واكسيناسيون جهاني رقم بسيار ناچيزي است. همين هم باعث شده كه شهروندان از تنها مفرشان يعني فضاي مجازي براي بيان اين مطالبه استفاده كنند اما به نظر مي‌رسد كه با واكنش‌هاي مطلوبي مواجه نمي‌شوند. چه آنكه اخيرا جمله «شما نزن، اجباري نيست» كه از سوي كيانوش جهانپور در پاسخ به پرسش يكي از كاربران توييتر مطرح شد كه از او به عنوان سخنگوي سازمان غذا و دارو در مورد روند تاييد واكسن ايراني پرسيده بود، واكنش‌هاي تند و اعتراض مجازي به دنبال داشت. جهانپور بارها با اظهارنظرهايش در توييتر جنجالي شده است.
در ردِ قهر وزير كشور
در اين شرايط بحراني كرونايي شايعه و شايبه قهر وزير كشور از دولت نيز چالشي تازه ايجاد كرد. روز چهارشنبه گفته شد كه عبدالرضا رحماني‌فضلي، وزير كشور در پي اعتراض حسن روحاني به عملكردش با قهر جلسه هيات دولت را ترك كرده است. همچنين گفته شد كه او به عنوان رييس قرارگاه عملياتي مديريت كرونا در جلسه روز پنجشنبه ستاد ملي مديريت كرونا نيز حضور نيافته است. پس از انتشار اين شايعه روح‌الله جمعه‌اي، مشاور وزير كشور در گفت‌وگو با ايسنا اين خبر را تكذيب كرد و گفت از آنجا كه چند نفر از نزديكان رحماني‌فضلي به كروناي خفيف مبتلا شده‌اند، وزير كشور منتظر جواب تست كرونا بوده و براي رعايت پروتكل‌ها در نشست‌ها شركت نكرده است. پيش از اين اختلافاتي ميان وزارت بهداشت و وزارت كشور بر سر بستن مرزهاي هوايي و زميني با كشور تركيه كه گفته مي‌شود از نظر شيوع كرونا وضعيت وخيمي دارد، شنيده شده بود كه با انتشار و رسانه‌اي شدن نامه درخواست نمكي از رحماني‌فضلي و گلايه وزارت كشور از اين اقدام مشخص شد كه واقعيت داشته است. درنهايت هم محمد اسلامي، وزير راه و شهرسازي در حاشيه نشست هيات دولت روز چهارشنبه اعلام كرد كه تنها تورها به مقصد كشور تركيه لغو شده است. اين موضوع نشان مي‌دهد كه احتمالا اختلافات ميان وزارت بهداشت و كشور پابرجاست و شايد اين اختلاف به صحن دولت نيز كشيده شده باشد.