معاون اول رييس‌جمهوري ضمن تشريح اقداماتش
از مردم خواست كه در انتخابات حضور پيدا كنند
نگذاريم شهر به دست «مافيا» بيفتد
گروه سياسي
همان‌طور كه استراتژي سكوت پيش گرفت و محافظه‌كارانه در دولت ماند، محافظه‌كارانه هم سكوت را شكست و آنچه را گفت كه برايش هزينه سياسي به بار نياورد. اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري از «بازي مافيا» كمك گرفت و در لفافه به «شهروندان» هشدار داد كه نگذارند «شهر» در دست «مافيا» بيفتد تا هم به دولت پنهان اشاره كند و هم به تندروهايي كه در همه اين سال‌ها بارها كشور را تا لبه پرتگاه برده‌اند. با اين حال جهانگيري آن‌قدر پرده‌پوشي كرد كه به نظر نمي‌رسد سخنان جمعه شب او آن‌چنان كه انتظار مي‌رفت تاثيرگذار باشد. كما اينكه با نگاهي به فضاي مجازي و اظهارنظر خبرنگاران و كاربران مي‌توان پي برد كه آنها توقع شفافيت بيشتري داشتند و البته به نحوه انتخاب سوال‌كنندگان معترض بودند. اگرچه براي حضور مقامات عاليرتبه در فضاهاي گفت‌وگو محوري چون «كلاب‌هاوس» پروتكل‌هايي ابلاغ و انجام مي‌شود اما به نظر مي‌رسد كه هم در انتخاب سوالات و برخي سوال‌كنندگان سخت‌گيري بيشتري صورت گرفت و هم جهانگيري شخصا ترجيح داد جوانب احتياط را دست‌كم تا زماني كه تكليف كانديداتوري‌اش مشخص شود، رعايت كند.
او از «دلار جهانگيري»، «اختيارات و معذوراتش در دولت»، «قصه‌هاي برادرانش»، «ماجراي دستكاري بودجه»، «برجام و سياست‌هاي اقتصادي»، «دكل نفت گمشده» و البته «پول نفت و بابك زنجاني» و... گفت. اما بيش از هر نكته، گويي جهانگيري آمده بود تا همزمان از قاسم سليماني كه از رفقاي قديمي‌اش بوده و محمدجواد ظريف كه ۸ سال گذشته با او همكاري داشته، دفاع كند؛ چراكه چند بار حين گفت‌وگو اعلام كرد كه در مورد ظريف و سليماني سخن خواهد گفت و در پايان اين مصاحبه كلاب‌هاوسي هم مفصل به آن پرداخت.
ماندن به خاطر مردم؟
اسحاق جهانگيري احتمالا به مناسبت اولين حضور در كلاب‌هاوس صحبتش را با فضاي مجازي شروع كرد و گفت كه نبايد از فضاي مجازي بترسيم و اگر اين فضا وجود نداشت در ايام كرونا كشور با بحران بزرگي مواجه مي‌شد. او خواست كه بگذارند مردم آزادانه صحبت كنند و در ادامه به سوالات گزينش شده‌اي پاسخ داد. مهر ۹۷، تقريبا يك سال پس از آنكه خبرهايي شنيده مي‌شد كه تاثيرگذاري جهانگيري در مجموعه دولت و نهاد رياست‌جمهوري به حداقل ممكن رسيده، او در مراسمي گفت كه تا اين لحظه اجازه بركناري منشي خود را نداشته است، پس نبايد از او انتظار داشت كه وكيل و وزير را تغيير دهد. اشاره او به مخالفتش با انتخاب رضا رحماني به عنوان سرپرست و سپس وزير صمت بود كه همان زمان گفته مي‌شد با نفوذ محمود واعظي براي اين سمت انتخاب شده است. جمعه شب جهانگيري اين اظهارنظر را يادآور شد و پاسخ داد كه چرا بعد از ايجاد شرايطي كه در دولت دوم حسن روحاني داشته كناره‌گيري نكرده است.
او گفت كه به پيشنهاد خاتمي و هاشمي وارد انتخابات سال ۹۶ شد اما در ادامه «وفاي به عهد» اين بود كه «بمانيم و براي خواست مردم بكوشيم» او البته گفت كه از روحاني خواسته معاون اول ديگري را براي دولت دوم انتخاب كند كه گويا نپذيرفته و جهانگيري نيز مانده از عقبه دولت و ۲۴ ميليون راي حفاظت كند. جهانگيري البته توضيح نداد كه كارويژه او براي اصلاح‌طلبان و اصلاح‌طلبي كه جهانگيري صدا و نماينده آنها در دولت بود چه كاركردي داشت. تنها به اين توضيح اكتفا كرد در دوره دوم تغيير هيچ وزيري نقشي نداشته و دفتر رييس‌جمهوري پيگيري بوده است. آن‌طور كه جهانگيري گفت يك بار هم قهر و جلسه را ترك كرده و حتي به دفترش گفته كه وسايلش را جمع كنند اما «صبح فردا همچون خوره‌اي به جانم افتاده بود كه مگر مي‌شود در اين شرايط مردم را رها كرد.»
دلار جهانگيري يا ارز سران قوا
تعيين نرخ ارز نيمايي از فروردين سال ۹۷ بعد از اعلام آن از سوي اسحاق جهانگيري گويي به نام او سند خورد. ارزي كه همه با عنوان ارز جهانگيري مي‌شناسند. او گفت در سال ۹۵ شوكي به بازار ايجاد شد و اتفاقاتي هم در كشورهاي همسايه به خصوص آنهايي كه ارز وارد مي‌كرديم رخ داد و گزارش‌هاي امنيتي وجود داشت كه آنها مانع ورود اسكناس ارز به داخل كشور شده بودند. همچنين در سال ۹۷ زمزمه‌هايي مبني بر خروج امريكا از برجام وجود داشت بنابراين از ميان راه‌هاي موجود قرار بر اين شد كه نرخ ارز نيمايي تعيين شود. او براي اولين‌بار بر اين نكته تاكيد كرد كه سياست ارزي با سران قوا بوده و در جلسات «براساس اصرار برخي سران قواي سه‌گانه، قرار شد نرخ ۴۲۰۰ تومن ثابت بماند» اما اعلام آن برعهده جهانگيري گذاشته شد. او از تصميم به حذف ارز نيمايي در سال ۹۹ خبر داد كه به دليل رسانه‌اي شدن از سوي مجلس و انبار كالاها منتفي شد.
برجام چيزي جز راي ۹۶ نيست
از مباحث هميشگي كه در گفته‌هاي دولتي‌ها به چشم مي‌خورد برجام است. مخالفان دولت كه اتفاقا ديروز در روم پايگاه خبري انتخاب از ميان نزديكان به رييس مجلس انتخاب شدند تا از معاون اول سوال بپرسند به برجام اشاره كردند و پرسيدند كه چرا اين قرارداد به گونه‌اي تنظيم شده كه ترامپ توانست زير ميز بزند. جهانگيري توضيح داد كه در ابتداي دولت با تحريم‌هاي شوراي امنيت و اروپا و امريكا روبه‌رو بوديم، حتي نفتكش‌هاي ايراني مورد حمله قرار مي‌گرفت و با برجام توانستيم شرايط را تغيير دهيم، قراردادي كه چيزي جر راي مردم در سال ۹۶ نبود.
در اين بخش علي‌اكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي هم كه از شنوندگان بود در دفاع از عملكرد دولت صحبت كرد. او كه به‌رغم آنكه چندي پيش احتمال كانديداتوري خود را تكذيب كرده، همچنان به باور برخي يكي از كانديداهاي احتمالي انتخابات پيش‌روست، در دفاع تمام‌قد از دولت كم نگذاشت و گفت كه نبايد تحريم‌هاي فلج‌كننده كه صادرات نفت را به زير يك ميليون بشكه رساند فراموش كرد. او درواقع از دوران حضورش در وزارت خارجه در دولت احمدي‌نژاد و مشقت‌هاي بين‌المللي گفت اما نگفت چرا اگر همان زمان منتقد سياست‌ها بوده، استعفا نداده و به كارش ادامه داده است. در نقد دوران محمود احمدي‌نژاد البته جهانگيري نيز كم نگذاشت. او از گم شدن دكل‌هاي نفتي در اين دوران و ظهور و بروز بابك زنجاني گفت و حتي اذعان كرد كه پول نفتي كه به نيروهاي انتظامي و ستاد كل نيروهاي مسلح براي فروش داده شده هنوز بازنگشته است.
زورآزمايي سياسي با اسم‌رمز خانواده!
بخشي از اين نشست مجازي هم به سوال درمورد برادران اسحاق جهانگيري كه يكي از حواشي مربوط به اين سياستمدار است، اختصاص داشت. جهانگيري چهار برادر دارد كه دو نفر از آنان شهيد شده و دو نفر ديگر فعاليت‌هاي اقتصادي دارند. آنچه جهانگيري ديروز در اين مورد توضيح داد، حاكي از آن بود كه بازداشت برادرش را مرتبط با فضاي انتخاباتي و اظهاراتش در مناظرات سال ۹۶ مي‌داند. جهانگيري حتي بازداشت برادرش را عجيب خواند و تاكيد كرد فعاليت اقتصادي برادرش در دوران احمدي‌نژاد انجام شده و برادران‌شان حتي از رفت‌‌وآمد به دفتر جهانگيري نيز به دليل جلوگيري از ايجاد برخي حواشي و شائبه‌ها پرهيز مي‌كنند. او با اظهاراتش درمورد يكي از برادرانش كه حكم قضايي گرفت تلاش كرد به گونه‌اي موضع‌گيري كند كه شائبه حمايت نداشته ولي از دخالت‌هاي سياسي هم گفته باشد.
سردار دل‌ها و قهرمان ملي
اما آنچه به نظر مي‌رسيد جهانگيري براي صحبت در موردش برنامه‌ريزي كرده و مايل است حتما به آن اشاره كند، فايل صوتي ظريف، ماجراي ميدان و ديپلماسي و شهيد سليماني بود. او تلاش كرد كه در دفاع از هيچ‌يك از اين دو كم نگذارد و سليماني را سردار دل‌ها و ظريف را قهرمان ملي توصيف كرد. از دوستي ديرينه با سليماني و ظريف گفت و تاكيد كرد كه در جمهوري اسلامي ميدان و ديپلماسي دو عنصري هستند كه هر دو نقش تعيين‌كننده و كليدي دارند. جهانگيري حتي تشريح كرد كه در دوران سخت وقتي احساس كرده جلسات ظريف و سليماني متوقف شده، باني برگزاري جلسات سه‌شنبه شده است.
براي انتخابات تابع نظر جمع هستم
اسحاق جهانگيري يكي از چند كانديداي اصلي اصلاح‌طلبان است اما وقتي ديروز در اين خصوص مورد سوال قرار گرفت، تاكيد كرد كه هنوز به تصميم قطعي نرسيده است. او البته گفت نظر شخصي‌اش منفي است اما هيچ‌وقت نگفته نامزد نمي‌شود و تابع نظر جمعي است؛ موضع‌گيري كه اغلب كانديداهاي رياست‌جمهوري پيش از نام‌نويسي و گرفتن چراغ سبز به زبان مي‌آورند. اما درمورد جهانگيري واضح بود كه اگر او تصميم قطعي براي حضور در انتخابات بگيرد قاعدتا بايد منتظر گفت‌وگوها و سخنراني‌هاي بي‌پرده‌تري از او باشيم.