كاخ سفيد سياست استراتژي جديد در قبال كره شمالي را تدوين كرده است
نه معامله بزرگ، نه صبر استراتژيك
شهاب شهسواري
كاخ سفيد استراتژي جديدي براي رويارويي با پرونده كره شمالي تدوين كرده است. جزيياتي كه تاكنون از سوي دولت امريكا در مورد اين طرح منتشر شده است، بيشتر جنبه سلبي دارند و بيشتر نشان مي‌دهند كه طرح جديد امريكا چه چيزهايي نيست و كمتر به گام‌هاي عملي كه قرار است از سوي امريكا براي حل‌وفصل پرونده چند دهه‌اي هسته‌اي كره شمالي برداشته شود، مي‌پردازد. به گفته مقام‌هاي آگاه در اين طرح فازهايي متقابل براي انجام گام‌هايي عملي از سوي دولت كره شمالي به ازاي برداشته شدن بخشي از تحريم‌ها از سوي امريكا پيش‌بيني شده است. دولت بايدن كه در نخستين هفته‌هاي كاري‌اش تلاش كرد با پيگيري كانال‌هاي باقيمانده از دوران رياست‌جمهوري دونالد ترامپ با پيونگ‌يانگ ارتباط برقرار كند، بعد از بي‌پاسخ ماندن درخواست‌هايش استراتژي جديدي را براي رويارويي با پرونده هسته‌اي و موشك‌هاي بالستيك كره شمالي تدوين كرده است. به نوشته واشنگتن‌پست، اين استراتژي جديد هفته گذشته در جلسه‌اي با حضور جو بايدن، رييس‌جمهور، آنتوني بلينكن، وزير خارجه، لويد آستين، وزير دفاع، جيك سوليوان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور و مارك ميلي، فرمانده ستاد مشترك نيروهاي مسلح، مورد بحث قرار گرفت. براساس اطلاعاتي كه واشنگتن‌پست به نقل از مقام‌هاي آگاه منتشر كرده است، طرح جديد يك رويكرد ميانه بين رويكرد دولت دونالد ترامپ و رويكرد دولت باراك اوباما است و قرار است براساس يك طرح چند فازي هدف خلع سلاح هسته‌اي كامل كره شمالي را پيگيري كند. به نوشته واشنگتن‌پست، رويكرد جديد طرح قبلي جان بولتون، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور پيشين امريكا را كنار مي‌گذارد. براساس اين طرح كه بر مبناي رويكرد «همه‌چيز يا هيچ‌چيز» طراحي شده بود، دولت امريكا به پيونگ‌يانگ وعده مي‌داد كه به ازاي كنار گذاشتن كامل برنامه هسته‌اي و خلع سلاح كامل هسته‌اي، تمام تحريم‌هاي وضع‌شده عليه اين كشور را لغو كند. اين رويكرد دو سال پيش در نشست رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا با رهبر كره شمالي در هانوي ويتنام مطرح شد، اما كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي كاملا با آن مخالفت كرد. مذاكرات ويتنام بعد از مخالفت پيونگ‌يانگ نيمه‌كاره ماند و بعد از آن فقط يك ديدار ديگر ميان رهبر كره شمالي و رييس‌جمهور امريكا بدون نتيجه انجام شد.
يك مقام ارشد كاخ سفيد كه مسوول توجيه روزنامه‌نگاران در مورد طرح جديد است، به خبرنگاران امريكايي توضيح داد: «ما دنبال يك معامله بزرگ يا همه‌چيز، هيچ‌چيز نيستيم. مسيري كه در نظر گرفته‌ايم يك مسير متعادل و عملگرايانه از طريق ديپلماسي با كره شمالي است كه بتواند همه تهديدها عليه ايالات متحده امريكا را از بين ببرد.» اين مقام ارشد گفته است كه استراتژي جديد بعد از ماه‌ها رايزني و مشورت با متحدان امريكا به ويژه كره جنوبي و ژاپن و اعضاي كنگره تهيه شده است. به نوشته واشنگتن‌پست، مقام‌هاي امريكايي از واژه‌هايي مشابه آنچه در دولت‌هاي پيشين استفاده مي‌شد خودداري مي‌كنند و عباراتي مانند «توافق گام به گام» از ادبيات آنها در توضيح طرح جديد كنار گذاشته شده است. مقام ارشد كاخ سفيد به خبرنگاران گفته است كه دولت قصد ندارد از چنين برچسب‌هايي براي توصيف رويكرد خود استفاده كند. رسانه‌هاي امريكايي از ماه‌هاي پيش در حال گمانه‌زني در مورد گام بعدي كره شمالي، پس از كنار رفتن دونالد ترامپ از رياست‌جمهوري هستند. دولت كره شمالي در طول سه سال گذشته به صورت يكجانبه براي بهبود روابط با امريكا تصميم گرفته بود كه آزمايش موشك‌هاي برد بلند و آزمايش‌هاي هسته‌اي خود را متوقف كند. با اين حال چندي پيش از كنار رفتن ترامپ از مقام رياست‌جمهوري امريكا، پيونگ‌يانگ تاكيد كرد كه به هيچ‌يك از عقب‌نشيني‌هاي يكجانبه پيشينش پايبند نيست. رسانه‌هاي امريكايي تاكنون چندين بار هشدار داده‌اند كه كره شمالي در حالي برنامه‌ريزي براي يك آزمايش موشك قاره‌پيما يا آزمايش موشك‌هاي ميان‌برد با قابليت شليك از روي زيردريايي است كه مي‌توانند خاك امريكا را هدف قرار دهند. به گفته مقام‌هاي امريكايي رويكرد جديد نه قرار است مانند رويكرد دولت ترامپ بر مبناي ارتباط مستقيم و تماس ميان رهبران دو كشور براي يك معامله بزرگ باشد و نه مانند اوباما قرار است تمامي تماس‌هاي ديپلماتيك را منوط به تغيير رفتار ملموس از طرف كره شمالي كند. به گفته مقام ارشد امريكايي يك «رويكرد محتاطانه و چند وجهي ديپلماتيك آماده شده است كه به ازاي گام‌هاي مشخص از سوي كره شمالي، بخشي از تحريم‌ها را حذف مي‌كند.» به گفته اين مقام ارشد «اگر دولت ترامپ رويكرد همه‌چيز براي همه‌چيز را روي ميز گذاشته بود، دولت اوباما در پي هيچ‌چيز به ازاي هيچ‌چيز بود، اما ما راه ميانه را در پيش گرفته‌ايم.» جن ساكي، سخنگوي كاخ سفيد روز جمعه در پاسخ به واشنگتن پست تاييد كرد كه ارزيابي سياست امريكا در قبال كره شمالي تكميل شده است. سخنگوي كاخ سفيد توضيح داد: «هدف نهايي ما خلع سلاح هسته‌اي كامل شبه جزيره كره شمالي است و اين را هم در نظر داريم كه رويكرد چهار دولت پيشين امريكا در رسيدن به اين هدف ناموفق بود. راهبرد ما نه رسيدن به يك معامله بزرگ است و نه قصد داريم كه به صبر استراژيك متوسل شويم.» اسفند ماه سال گذشته بود كه اعلام شد دولت بايدن از طريق كانال‌هاي مختلف پيام‌هايي را براي از سرگيري گفت‌وگو با كره شمالي به پيونگ‌يانگ ارسال كرده است، اما دولت كره شمالي حاضر به پاسخ دادن به اين سوالات نشده است. معاون اول وزير امورخارجه كره شمالي اين پيام‌هاي امريكا را «تاكتيك‌هاي وقت كشي» توصيف كرده‌بود. فروردين ماه سال جاري، همزمان با سفرآنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا به ژاپن و كره جنوبي، دولت كره شمالي دو موشك كوتاه برد جديد آمايش كرد و دو روز بعد هم دو موشك به سمت درياي ژاپن شليك كرد. زمستان گذشته در مراسم رژه نظامي سالانه كره شمالي، تعدادي از سلاح‌هاي جديد اين كشور به نمايش عمومي گذاشته شد كه در ميان آنها، موشك‌هاي غول‌پيكر جديد اين كشور جلب‌توجه مي‌كرد. به نوشته واشنگتن پست دولت بايدن قصد دارد يك فرستاده ويژه حقوق بشر كره شمالي تعيين كند. اين اقدام دولت بايدن مي‌تواند باعث سخت‌تر شدن رابطه ميان دو كشور شود. كره جنوبي و ژاپن، دو متحد امريكا در كره شمالي در اولويت سياست خارجي دولت بايدن قرار داشته‌اند. آنتوني بلينكن، وزير خارجه و لويد آستين، وزير دفاع امريكا سئول و توكيو را به عنوان نخستين مقاصد سفر خارجي خود انتخاب كردند. سوگا يوشيهيده، نخست‌وزير ژاپن نيز نخستين رهبر خارجي بود كه براي ديدار حضور با رييس‌جمهور جديد امريكا به واشنگتن سفر كرد و به گفته مقام‌هاي امريكايي سه هفته ديگر مون جائه اين، رييس‌جمهور كره جنوبي هم براي ديدار با بايدن به واشنگتن خواهد آمد.