زلزله‌هاي گناوه
مهدي زارع
جمعه 31/2/1400 با رخداد زمين‌لرزه با بزرگاي 5.2 در نزديكي گناوه در استان بوشهر، پنجاه و هفتمين رخداد با بزرگاي بيش از 3.5 بعد از زلزله 29 فروردين 1400 گناوه (با بزرگاي 5.8) ثبت شد. نگارنده در مصاحبه‌اي در روز 29 فروردين و بعد از لرزه اصلي با بزرگاي 5.8 ابراز داشت كه اين منطقه در زاگرس مياني قرار دارد و زلزله 29 فروردين به بزرگاي نزديك به ۶ رخ داده و حداقل تا يك ماه آينده اين پس‌لرزه‌ها را خواهيم داشت. زمين‌لرزه 31 ارديبهشت روي گسل گناوه رخ داد كه همه زلزله‌هاي يك ماهه اخير روي آن ثبت شده‌اند. زلزله 29 فروردين 1400 با بزرگاي 5.8 در شمال گناوه در مرز بين زاگرس چين خورده و كوهپايه در روستاي گمارون در 91 كيلومتري شمال بوشهر روي داد. تخريب و آسيب در پهنه رومركزي و زمين‌لغزش‌هاي متعدد نيز مشاهده شد ولي خوشبختانه تاكنون در اين پنجاه و هفت زلزله كسي كشته نشده است گرچه ۵ نفر مصدوم شدند. شركت بهره‌برداري نفت و گاز گچساران اعلام كرد كه سقف اتاق‌هاي كنترل در تلمبه‌خانه گوره الف و سي فرو ريخته و تپه‌هاي مجاور واحد بهره‌برداري بينك ريزش كرد. زمين‌لرزه 20 فروردين 1392 شنبه خورموج بوشهر با بزرگاي 6.3 و 37 كشته مهم‌ترين زمين‌لرزه دهه گذشته در استان بوشهر بوده است. در زاگرس، كوتاه‌شدگي پوسته عمدتا در گسل‌هاي فشاري (مانند گسل مسبب زمين‌لرزه 29/1/1400) به موازات چين‌هاي زاگرس اتفاق مي‌افتد و در منطقه بوشهر حدود سه تا چهار ميلي‌متر در سال است. گسيختگي گسله به سطح زمين نمي‌رسد كه به دليل آن است كه راندگي گسل وقتي به لايه‌هاي با ويژگي تغيير شكل پلاستيكي سازند گچساران مي‌رسد، مستهلك مي‌شود. بررسي‌هاي ديرينه لرزه‌شناسي روي گسل برازجان مشخص كرده كه زمين‌لرزه با بزرگاي بين 7 تا 7.5 حدود هر پنج هزار سال قابل انتظار است. ۸ سال قبل ۲۰ فروردين ۱۳۹۲ اين زلزله در ۸۰ كيلومتري جنوب شرق بوشهر رخ داد، اين دفعه در ۹۰ كيلومتري شمال بوشهر اين فوج زلزله اصلي و پس‌لرزه‌ها اين اتفاق رخ داده است. زلزله‌هاي تاريخي در بوشهر در جنوب بوشهر در بندر سيراف (بندر طاهري امروزي) در سال ۹۷۸ ميلادي منجر به ايجاد تنها سونامي شناخته شده خليج‌فارس شده كه امواج آن بخش‌هايي از شهر سيراف را زير آب برد. اين زلزله‌هاي يك ماهه اخير در نزديكي گناوه از آنجا كه در خشكي رخ داده‌اند و منجر به گسلش در كف دريا نشده و نمي‌شوند ربطي به سونامي ندارند.