استفاده از «معادل فارسي واژههاي خارجي» در كتابهاي درسي
رييس سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي با تاكيد بر استفاده از معادل فارسي واژههاي بيگانه در كتابهاي درسي گفت: ممكن است در ابتدا اين كار براي برخي سخت به نظر بيايد اما وقتي مطرح شود، خود در ذهن دانشآموزان نهادينه خواهد شد. حسن ملكي، در جلسه ترويج زبان فارسي با اشاره به موضوع حفظ و ترويج زبان فارسي گفت: از سوي وزارت ارشاد نامهاي مبني بر اجراي مصوبه قانوني ممنوعيت به كارگيري اسامي و عناوين و اصطلاحات بيگانه
رسيده است. در اين نامه تاكيد شده است كه اين قانون بايد در وزارت آموزش و پرورش و سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي كه با كتابهاي درسي سر وكار دارند، اعمال و شوراي حفظ و ترويج زبان فارسي از سوي وزارت آموزش و پرورش، تشكيل و افراد ذيربط دعوت شوند. ملكي افزود: يكسري عناوين خاص در برخي كتابهاي درسي، به ويژه در درس علوم، وجود دارد كه غيرفارسي، لاتين و بيشتر زبان انگليسي هستند، در حالي كه فرهنگستان زبان و ادب فارسي معادلهايي را براي اين واژهها معين و ارسال كرده است. شايد نتوان همه جا واژههاي فارسي را جايگزين كرد، اما آنچه براي ما اهميت دارد، اين است كه بايد به سمت معادلهاي فارسي حركت كنيم. ممكن است در ابتدا اين كار براي برخي سخت به نظر بيايد اما وقتي مطرح شود آرامآرام جاي خود را باز ميكند و در ذهن دانشآموزان، نهادينه
ميشود. گروهي از كلمات هستند كه معادلهاي رايج فارسي ندارند و معادلها طوري نيست كه بشود آنها را به آساني در جهت آموزش و يادگيري پذيرفت كه اين اصطلاحات عمدتا در درس علوم بيشتر مطرح هستند. احتمالا در اين بخش اندكي به چالش برخورد كنيم، چون فرهنگستان زبان و ادب فارسي و وزارت ارشاد معتقدند براي آنها هم بايد معادل فارسي انتخاب شود. او ادامه داد: بخش ديگري از اين كلمات به زبان عربي هستند و شايد خيلي هم اصرار نباشد كه جايگزين فارسي برايشان به كار رود مانند «سلول» هم از اين بابت كه عربي زبان قرآن است و هم اينكه برخي به قدري جا افتاده كه اگر بخواهيم معادل ديگري بياوريم بسيار نامأنوس خواهد بود و دسته ديگر كلماتي هستند كه در كتابهاي درسي و برنامههاي درسي به كار رفتهاند و معادل هم دارند كه درباره آنها يك كار ايجابي بايد صورت بگيرد. در اجراي قانون ممنوعيت به كارگيري اسامي و عناوين و واژههاي بيگانه در كتابهاي درسي، بايد كتابهاي فعلي كه چندسال تا زمان تدوين بستههاي يادگيري جديد عمر خواهند داشت؛ مدنظر قرار بگيرند. اگر بخواهيم قانون را اجرا كنيم بهطور طبيعي بايد شامل كتابهاي فعلي هم بشود چون كتابهاي فعلي عمر يكساله ندارند و اگر از سال 1401 بخواهيم بستههاي يادگيري در هر حوزه يادگيري را تدوين و به صورت آزمايشي اجراكنيم شايد پنج تا شش سال طول بكشد، بنابراين نميتوان اين كتابها را كه چند سال عمر دارند، مورد توجه قرار ندهيم.