غلامحسين كرباسچي، دبيركل كارگزاران سازندگي از تاثير عملكرد شوراي نگهبان بر اعتماد عمومي به «اعتماد» مي‌گويد
عملكرد ناروشن شوراي نگهبان شبهه‌آفرين است
گروه سياسي
اصلاح‌طلبان از مدتي پيش از انتخابات تاكيد داشتند كه ديگر به دنبال تكرار راهبرد ائتلاف و حمايت از كانديداي غيراصلاح‌طلب نيستند. نتيجه تمام نظرها و برنامه‌هاي‌شان را هم منوط كردند كه به رفتار شوراي نگهبان و منتظر بودند تا ببينند اين‌بار كدام يك از كانديداهاي‌شان از سد نظارت استصوابي عبور مي‌كند و كدام پشت اين سد مي‌ماند. همين رويكرد و نگراني از عملكرد شوراي نگهبان هم سبب شد كه كانديداهاي متعددي از سوي اصلاح‌طلبان وارد كارزار انتخابات شوند. شوراي نگهبان اما اين‌بار هم ورق ديگري رو و باز بازي را به نفع خود تمام كرد. شامگاه دوشنبه، ساعاتي پس از آنكه سخنگوي شوراي نگهبان گفت كه هنوز جلسات بررسي صلاحيت داوطلبان انتخابات در حال برگزاري است، خبرگزاري اصولگراي فارس، فهرستي از كانديداهاي تاييد شده انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم منتشر كرد. فهرستي كه اگرچه در ظاهر «شنيده‌ها» و «غيرقطعي» خوانده مي‌شد اما يادآور نتايج انتخابات ۸۸ بود كه ساعت 8 شب جمعه، درحالي كه هنوز صفوف راي برپا بود و برگزاركنندگان و ستاد كانديداها درگير انتخابات بودند و شهروندان همچنان ميانه صفوف راي‌گيري، خبري روي خروجي اين خبرگزاري قرار گرفت و از پيروز انتخابات رونمايي كرد. همان ماجرا اين‌بار اما در موضوعي متفاوت تكرار شد. فهرستي كه خبرگزاري فارس شامگاه دوشنبه منتشر كرد، نيمروز سه‌شنبه به عنوان فهرست نهايي كانديداهاي انتخابات رياست‌جمهوري اعلام شد. فهرستي 7 نفره كه از ميان چهره‌هاي اصلاح‌طلبان، تنها يك اصلاح‌طلب غيرتشكيلاتي يعني محسن مهرعليزاده و از ميان ميانه‌روها و سياسيون منتسب به دولت، تنها عبدالناصر همتي را كنار 5 گزينه اصولگرا قرار مي‌داد. حالا اصلاح‌طلباني كه اگرچه اميدي به تاييدصلاحيت مصطفي تاجزاده نداشتند اما بسيار اميدوار بودند كه اسحاق جهانگيري و مسعود پزشكيان را در صحنه داشته باشند و اعتداليون و اصولگرايان ميانه‌رويي كه اگر چندان به تاييدصلاحيت علي مطهري دل نبسته بودند، اميد داشتند علي لاريجاني رقيب اصلي سيدابراهيم رييسي باشد، هيچ كدام، هيچ كانديدايي در اين ميدان ندارند. با اين همه اما هستند اصلاح‌طلباني كه هنوز اميدوارند و غلامحسين كرباسچي، دبيركل كارگزاران سازندگي ازجمله اين اصلاح‌طلبان و معتقد است كه گزينه‌اي چون همتي هم مي‌تواند ورق انتخابات را به نفع اصلاح‌طلبان برگرداند. كرباسچي درعين حال رفتار غيرشفاف شوراي نگهبان در مسير بررسي صلاحيت داوطلبان انتخابات را دليل به خطر افتادن جمهوريت نظام مي‌داند و معتقد است كه اگر مستندات شوراي نگهبان شفاف بيان شود، به جو سياسي كشور كمك مي‌كند. آنچه با اين مقدمه در ادامه مي‌خوانيد متن گفت‌وگوي «اعتماد» است با غلامحسين كرباسچي و شرح رويكرد و تحليل او از آينده انتخابات.
آقاي كرباسچي! نتيجه بررسي صلاحيت داوطلبان انتخابات رياست‌جمهوري اعلام شد و خروجي به گونه‌اي است كه اين‌بار تنها اصلاح‌طلبان نيستند كه به نتايج اعتراض دارند، بلكه گروهي از اصولگرايان هم از اين نتايج شوكه شده و به آن انتقاد و اعتراض دارند. چنانكه مي‌بينيم حتي شخص سيدابراهيم رييسي هم به اين موضوع واكنش نشان داده است. همچنين طيفي با تعبير «مهندسي انتخابات» به انتقاد از خروجي كار شوراي نگهبان پرداخته و معتقدند كه مي‌توان نتيجه انتخابات را پيشاپيش حدس زد. شما فكر مي‌كنيد اين روند به پيروزي كانديداي مدنظر گروهي خاص در انتخابات ختم مي‌شود يا همچنان امكان دارد در روزهاي آينده ورق برگردد و شرايط تغيير كند؟
اينكه بگوييم اين شيوه بررسي صلاحيت داوطلبان براي آن بوده كه كانديداي منتخب گروه خاصي راي بياورد، نيت‌خواني است. بايد از آنها بپرسيم براي چه اين كار را كرده‌اند. اگر مستندات شوراي نگهبان شفاف گفته شود، بسيار به جو سياسي كشور كمك مي‌كند. يكي از اشكالات ما اين است كه شوراي نگهبان براساس رويه‌اي كه دارد، هيچ توضيحي نمي‌دهد چرا افرادي كه شناخته شده هستند و سابقه‌اي طولاني در نظام جمهوري اسلامي دارند و حتي بارها براي همين سمت تاييد صلاحيت شده‌اند، امروز با اين وضع مواجه شده و صلاحيت‌شان احراز نمي‌شود. چه رفتار و مساله‌اي منجر به ردصلاحيت آنها شده است. اگر شوراي نگهبان اين موارد را توضيح دهد، شايد افكار عمومي بهتر توجيه شود و اين نتيجه برايش قانع‌كننده‌تر باشد. اما با اين روند اگر پيش بروند، همين‌طور نيت‌خواني و شايعات مطرح مي‌شود. شخصا چندان از شرايط و منطق شوراي نگهبان مطلع نيستم. درباره آينده هم بايد منتظر بمانيم و ببينيم تصميم چه مي‌شود. يك دوره‌هايي بوده كه مداخله‌اي شده يا احيانا از طرف مقامات نظام تغييراتي ايجاد شده اما در حال حاضر نمي‌دانم با اين موضعي كه اين كانديداهايي كه صلاحيت‌شان احراز نشده اعلام كرده‌اند، موضعي اتخاذ مي‌شود يا خير.
در صورتي كه تغييري ايجاد نشود و كسي به اين مساله ورود نكند و انتخابات با همين كانديداها ادامه پيدا كند، تصور شما از آينده جمهوريت و قوه مجريه و اصولا آينده نظام جمهوري اسلامي با اين دست فرمان چه خواهد بود؟ در حال حاضر نگراني جدي و اساسي بسياري از شهروندان و چهره‌هاي سياسي، جمهوريت نظام است. پرسشي كه براي بسياري مطرح است، استاندارد دوگانه‌اي است كه سبب مي‌شود مثلا چهره‌هايي كه سابقه اجرايي ندارند و حتي فاقد شروطي هستند كه شوراي نگهبان پيش از آغاز مهلت ثبت‌نام داوطلبان انتخابات رياست‌جمهوري اعلام كرد، تاييد صلاحيت شوند اما به عنوان مثال معاون اول رييس‌جمهوري يا رييس پيشين قوه مقننه و مشاور كنوني مقام رهبري، ردصلاحيت شوند.
همان‌طور كه گفتم اگر شفافيت در بيان مسائل نباشد، به اين شبهات پاسخ داده نمي‌شود.
اما در حال حاضر مساله صرفا پاسخگويي به شبهات نيست؛ مساله آينده سياسي و اجتماعي كشور است.
بله، ولي اين شبهات بر قضاوت مردم و بر آنچه شما آينده جمهوريت و آينده مشاركت سياسي مردم مي‌خوانيد، تاثير مي‌گذارد. همين عدم شفافيت است كه شبهاتي ايجاد مي‌كند و همين انباشت شبهات است كه بر وضع آينده تاثير مي‌گذارد. البته گاهي اوقات مردم اراده ديگري مي‌كنند و ممكن است با همه اين اوضاع و احوال، حسي در جامعه پيدا شود و نتيجه معكوس بدهد. مثلا اگر شخص ديگري بيايد مقابل اين آقاياني كه در موردشان آن شبهات مطرح است، راي بياورد. بستگي به مردم و اراده مردم دارد.
شوراي نگهبان براساس رويه‌اي كه دارد، هيچ توضيح نمي‌دهد كه چرا صلاحيت افراد شناخته شده با سابقه‌اي طولاني در نظام جمهوري اسلامي كه بارها براي همين سمت‌ها تاييد صلاحيت شده‌اند، احراز نمي‌شود.
تغيير نتيجه باتوجه به رفتاري كه مي‌شود و عدم شفافيتي كه شبهات را در ذهن مردم ايجاد مي‌كند و از آن طرف روحيه يأس و نااميدي كه از داخل و خارج در جامعه پمپاژ مي‌شود، كار بسيار دشواري است.