پيشگويي ترسناك
ابراهيم عمران
نوشتن فيلمنامه و سريال جدا از آنكه ذهن خلاق و پويايي ميطلبد واجد نكتهاي است كه ميتواند جهانبيني خاصي را القا كند. اگر تم داستان به واقع هشدارگونه تلقي شود بسياري از داستانها و قصههاييكه در مديوم سينما و يا اين سالها در تلويزيون مورد استفاده قرار ميگيرد بر اساس تخيل نويسنده است. و هر چه اين روياپردازي در ذات خويش، نكات مغفول اجتماع را نشانه برود لامحاله ميتواند چارچوب درستي در داستانپردازي پيدا نمايد. البته مراد اين نوشته داستانهايي است كه در سريال و فيلمنامههاي خارجي اين روزها ميبينيم. يكي از اين سريالها كه ميتواند مابهازاي زيادي در دنياي تكبعدي عقيدتي در جهان داشته باشد، «سرگذشت نديمه» است. سريالي كه با نگاهي به كتاب «مارگارت اتوود» ساخته شده است. نگاهي كه در اين سريال ميتواند هراسهاي بيشماري نصيب مخاطب كند. مخاطبي كه در جهان مدرن امروزي به ناگاه با همان المانهاي پيشرفته داستاني در برابر چشمانش قرار ميگيرد كه باورش سخت مينمايد. داستان عقيدههاي سفت و سخت و تك بعدي گروهي كه در امريكا مستقر ميشوند و سرزميني دارند بنام گيلياد كه در آن سرزمين بر اساس آموزههاي از پيش مشخص شده، زنان در بدترين شكل ممكن زيست ميكنند و مردان نيز جز معدودي، اختياري از خويشتن ندارند. داستاني به شدت ترسناك نه از جنبه تكنيكال، بلكه از سويه محتوايي. نگرشي كه در اين سريال در امريكاي اشغال شده توسط گروهي داعشوار به تصوير كشيده ميشود در بزنگاههاي خاصي در چهار گوشه جهان مابهازاي فراواني دارد. هر چند با كمي شدت و حدت در اصل موضوع. در آفريقا و آسيا و حتي اروپاي مدرن گروههاي فرقهگراي مذهبي هستند كه بر اساس برداشت خاصي از دين (اصولا تندگرايانه) مشغول ستم و فرماندهي به زيردستان بيپناه هستند. آنچه اين سريال را بيشتر در برابر ديدگان تيزبين قرار ميدهد جدا از نحلههاي فكري مشمئز كننده در داستان، موضوع اراده فردي يك يا چند نفر است كه ميتواند در كسري از ثانيه زندگي ببخشد يا آن را فنا كند. ستمهايي كه به زنان (نديمهها) بابت بارور شدن براي فرماندهها وارد ميآيد آنچنان بيزاري ايجاد مينمايد كه لاجرم، نديمهها حاضرند نافرماني داشته باشند و به تبعيد روانه شوند؛ ولي زندگي در منازل فرماندهان داراي عقايد خشك مذهبي را تحمل نكنند. ايدههايي كه ميتواند شاكله سرزمين و جغرافياي منطقهاي را به كلي دگرگون و از بين ببرد. اين سريال ميتواند انذاري به همه در جهان باشد كه مدرنيته اگر با دگماتيسم سياسي عجين شود سرنوشتي بس غمبار براي هر جامعهاي رقم خواهد خورد. و اين بار در قالب داستاني خيالي اين هشدار فراتر از خواندن كتاب مارگارت اتوود، به نظر و ديد همگان رسيد. خطري بس واقعي در پردهاي خيالي كه اميد هيچگاه قدرت نيابد.