رابين‌هود و اقتباس‌هايش

به كوين كاستنر كه نقش اصلي فيلم را بازي مي‌كرد جايزه بدترين بازيگر آن سال را دادند. بيشتر منتقدان و مخاطبان سختگير سينما هم آن را نپسنديدند و عده‌اي كمتر و عده‌اي بيشتر از عيب و ايرادهايش گفتند. اما فيلم، فروش بالايي داشت و در فهرست فيلم‌هاي پرفروش سال بعد از «نابودگر2: روز داوري» و بالاتر از انيميشن «ديو و دلبر» در جايگاه دوم قرار گرفت. فيلم «رابين‌‌هود: شاهزاده دزدان» كه كوين رينولدز آن را ساخته بود سال 1991 در چنين روزي اكران شد. اين فيلم، چنان كه از عنوانش هم پيداست روايت ديگري است از زندگي رابين‌هود، همان قهرمان افسانه‌اي انگليسي‌ها در قرون وسطي. يكي از چندده اقتباسي است كه داستانش با محوريت اين قهرمان قانون‌شكن پيش مي‌رود، تفاوت و حتي تضاد بين قانون و عدالت را نشان مي‌دهد و حتي خط اصلي آن به روايت ديگري از رويارويي خير و شر شبيه مي‌شود. البته مي‌پذيريم كه داستان فيلم نقايصي دارد اما حتما به آن بدي كه برخي از منتقدان مي‌گفتند، نيست و در ميان روايت‌هايي كه در سينما و تلويزيون و ادبيات از رابين‌هود وجود دارد يكي از بهترين‌هاست. درباره افسانه‌اي يا واقعي بودن رابين‌هود نظرات متفاوتي وجود دارد. هرچند بيشتر محققان مي‌گويند مردي به اين نام در آن دوره از تاريخ، يعني قرن‌هاي دوازدهم و سيزدهم ميلادي واقعا وجود نداشت. كه يعني او نه يك چهره تاريخي با افسانه‌هايي پيرامونش كه بيانگر نياز مردم آن روزگار به قهرماني با اين ويژگي‌هاست. رابين‌هود در آغاز و در قصه‌هاي اوليه فقط سلحشوري مخالف با ظلم و بي‌عدالتي بود كه يكي از مقامات (بعدتر داروغه ناتينگهام) زمينش را به زور و با تفسير دلبخواهي از قانون مصادره كرد و او را به برپايي شورشي ضد نظام حاكم سوق داد. اما هر نسل تازه در بازخواني اين داستان، ويژگي‌هاي ديگري به شخصيت اصلي‌اش اضافه كرد كه به كهنه‌سرباز جنگ‌هاي صليبي تبديل شد، با فرانسوي‌ها - كه آن زمان دشمن بزرگ انگليسي‌ها شناخته مي‌شدند -  هم جنگيد، ماهرترين مرد در شمشيرزني و تيراندازي شد، به زني به اسم ماريان دل بست، اموال ثروتمندان را دزديد و ميان فقرا تقسيم كرد، به دشمني با پرنس جان غاصب برخاست و تا آخر به ريچارد شيردل (شاه قانوني كشور) وفادار ماند. البته بيشتر كساني كه درباره واقعي بودن رابين‌هود ترديد دارند، احتمال وجود مرداني - تا حدي - شبيه به او را مي‌پذيرند، زيرا به اين اصل عام معتقدند كه هرجا ظلمي باشد (چنان كه در انگليس آن دوره بود) احتمالا كس يا كساني هم پيدا مي‌شوند كه ضد اين ظلم قيام كنند. در آغاز گفتم كه «رابين‌ هود: شاهزاده دزدان» يكي از چندده اقتباس از اين داستان است. طبق اطلاعات سايت گيم‌اسپات‌دات‌كام تا امروز بيشتر از 70 فيلم سينمايي و مجموعه تلويزيوني درباره يا با محوريت اين شخصيت ساخته شده كه البته فقط چندتايي از اين آثار جدي گرفته مي‌شوند. در ايران انيميشن رابين‌هود (محصول 1973) - همان رابين‌هود روباه - مشهورترين‌شان است، هرچند «رابين و ماريان» (1976) با بازي شان كانري و نيز «رابين‌‌هود» (2010) ساخته ريدلي اسكات كه راسل كرو و كيت بلانشت در آن نقش رابين هود و ماريان را به عهده داشتند هم جزو فيلم‌هاي محبوب به شمار مي‌روند.