مقام‌هاي امريكا، كره جنوبي و ژاپن براي هماهنگي در خصوص كره شمالي گفت و گو كردند
تحريم نقد؛ مذاكره نسيه
ذخاير غذا و مواد خوراكي كره شمالي دو ماه ديگر تمام مي‌شود
شهاب شهسواري
نمايندگان ويژه امريكا، كره جنوبي و ژاپن در پرونده كره شمالي روز دوشنبه در نشستي در سئول مدعي آماده شدن پيشنهادات تازه‌اي براي حل و فصل پرونده كره شمالي شدند. سونگ كيم، فرستاده شخصي رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا در امور كره شمالي اظهار اميدواري كرد كه به زودي شاهد واكنش مثبت كيم جونگ اون در مورد پيشنهاد ايالات متحده امريكا براي مذاكره باشد. هر چند نماينده امريكا در اين نشست اعلام كرد كه هيچ برنامه‌اي براي كاهش تحريم‌هاي غيرانساني عليه كره شمالي كه در آستانه قحطي شديد قرار دارد، نخواهد داشت. كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي به تازگي در يك سخنراني در ميان مقام‌هاي ارشد كشورش گفته بود كه همزمان براي گفت‌وگو و براي تقابل آمادگي كامل دارد.
درست چند روز بعد از جلسه مهم شوراي مركزي حزب كارگر حاكم كره شمالي كه رهبر اين كشور در آن خواستار بهبود سريع وضعيت اقتصادي كشور و شتاب دادن به تقويت توان دفاعي كشور براي مقابل با هر تهديد خارجي شده بود، نمايندگان امريكا و دو همسايه نزديك كره شمالي در سئول گرد هم آمدند تا در خصوص روند سياسي و مذاكرات متوقف مانده ميان 3 كشور با پيونگ‌يانگ رايزني كنند. در ديدار سه جانبه روز دوشنبه علاوه بر سونگ كيم، نماينده امريكا نوه كيو- دوك، نماينده ويژه كره جنوبي براي صلح و امنيت در شبه‌جزيره كره و فوناكوشي تاكه‌هيرو، دبيركل دفتر امور آسيا و اقيانوسيه ژاپن حضور داشتند. بر اساس بيانيه وزارت خارجه كره جنوبي، مقام‌هاي 3 كشور بر رويكرد مشترك در مقابل كره شمالي تاكيد كردند و تعهد مشترك سه جانبه براي از سرگيري فوري گفت‌وگوها را مورد تاكيد قرار دادند. سونگ كيم بعد از ديدار با دو ديپلمات شرق آسيا به دفتر وزير امورخارجه كره جنوبي، چونگ ائويي- يونگ رفت. در بيانيه وزارت خارجه كره جنوبي در اين ديدار همكاري كامل و بدون ذره‌اي اختلاف ميان دو كشور در خصوص برقراري صلح در شبه‌جزيره كره مورد تاكيد قرار گرفت.
برداشت مثبت امريكايي‌ها از اظهارات كيم
به رغم اينكه كيم جونگ اون در جلسات مهم مقام‌هاي دولتي حكومتش به شدت در مورد افزايش آمادگي دفاعي كشور و مقابله با هر تهديد خارجي سخن گفته بود اما مقام‌هاي امريكايي مدعي هستند كه اظهارنظر او در مورد آمادگي براي گفت‌وگو يك سيگنال مثبت است. سونگ كيم، نماينده رييس‌جمهور امريكا در خصوص پرونده كره شمالي از اظهارات اخير رهبر كره شمالي در مورد احتمال واكنش مثبت پيونگ‌يانگ به درخواست دولت امريكا براي ديدار و مذاكره استقبال كرد و گفت:«ما همچنان اميدواريم كه جمهوري دموكراتيك خلق كره به دست دوستي‌اي كه در مقابل آنها دراز كرده‌ايم، واكنش مثبت نشان دهند. پيشنهاد ما اين است هر كجا و هر زمان كه آنها رضايت داشته باشند بدون هيچ پيش‌شرطي ديدار كنيم».
چند ساعت پيش از اين اظهارنظر جيك سوليوان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا هم در گفت‌وگويي با شبكه خبري اي‌بي‌سي امريكا اظهارنظر اخير كيم را يك اظهارنظر «فوق‌العاده» توصيف كرده بود. سوليوان در پاسخ به سوال جورج استپانوپولوس، مجري برنامه «ديس ويك» در شبكه اي‌بي‌سي در مورد اظهارات اخير كيم جونگ اون گفت:«اين اظهارات از نظر ما فوق‌العاده و جالب بود اما ضروري است كه سيگنال‌هاي واضح‌تري از پيونگ‌يانگ ببينيم كه براي مذاكره آمادگي دارند. به گمان من پيام واضح‌تري كه مي‌توانند ارسال كنند اين است كه بزن بريم! بيا بنشينيم و مذاكرات را شروع كنيم.» ساليوان كه در بخش عمده اين گفت‌وگوي تلويزيوني در مورد مذاكرات با 1+4 در خصوص بازگشت امريكا به برجام و اثر انتخابات ايران در خصومت‌هاي امريكا عليه ايران سخن مي‌گفت با قياس پروند كره شمالي و ايران گفت:«ما همان‌گونه كه در مورد پرونده هسته‌اي ايران هم گفته‌ايم هيچ جايگزيني براي ديپلماسي براي رسيدن به هدف نهايي خلع سلاح هسته‌اي كره شمالي نمي‌بينيم».
خبري از لغو تحريم‌ها نيست
با وجود اظهارنظر سونگ كيم، نماينده رييس‌جمهور امريكا در خصوص آمادگي براي تعامل و گفت‌وگو با مقام‌هاي كره شمالي، اين مقام امريكايي در سئول اعلام كرد كه دولت بايدن هيچ برنامه‌اي براي كاهش تحريم‌ها و محاصره اقتصادي عليه كره شمالي ندارد. سونگ كيم تاكيد كرد:«حتي در صورت برگزاري مذاكرات هم دولت بايدن به فشار تحريمي عليه كره شمالي براي مقابله با جاه‌طلبي‌هاي هسته‌اي اين كشور ادامه خواهد داد.» سونگ كيم در اظهاراتي كه به نظر مي‌رسيد مستقيما چين را به عنوان حامي و تنها مسير رساندن اقلام بشردوستانه و كالاهاي اساسي به مردم كره شمالي خطاب قرار مي‌داد، گفت:«همه اعضاي سازمان ملل متحد به ويژه اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد بايد با تحريم‌ها همكاري كنند تا جلوي تهديد را بگيرند».
رهبر كره شمالي هر چند با اميد كاهش تحريم‌ها بيش از 3 سال است كه به صورت داوطلبانه آزمايش و توسعه موشك‌هاي قاره‌پيماي كشورش را متوقف كرده است و با تخريب محل انجام آزمايش‌هاي بمب‌هاي هسته‌اي ديگر دست به آزمايش هسته‌اي تازه‌اي نزده اما اخيرا بار ديگر به ويژه بعد از انتخابات زمستان گذشته در امريكا به ادبيات گذشته مبني بر ضرورت حفظ و تقويت بازدارندگي هسته‌اي و موشكي بازگشته است. كيم معتقد است، روابط دوجانبه با واشنگتن و استمرار ديپلماسي مستلزم كنار گذاشته شدن سياست‌هاي خصمانه واشنگتن است و تا آن زمان پيونگ‌يانگ بايد به حفظ و تقويت بازدارندگي هسته‌اي خود ادامه دهد. ماه گذشته دولت جو بايدن استراتژي جديدي براي مقابله با كره شمالي تدوين كرد كه به گفته مقام‌هاي آگاه يك راه‌حل ميانه بين استراتژي تعامل مستقيم دونالد ترامپ با كيم و استراتژي صبر استراتژيك باراك اوباما بود. اما به نوشته آسوشيتدپرس، كارشناسان بعيد مي‌دانند كه كره شمالي آمادگي برداشتن گامي جدي در جهت خلع سلاح هسته‌اي پيش از ديدن اقدامي عملي از سوي امريكا داشته باشد.
وضعيت خطرناك كمبود كالاهاي اساسي
در كره شمالي
سال 2019 بعد از يك سال گفت‌وگو ميان كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي با دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا مذاكراتي كه قرار بود با كاهش فعاليت‌هاي هسته‌اي كره شمالي به تسهيل محاصره اقتصادي اين كشور منجر شود با شكست كامل مواجه شد. از آن زمان تاكنون علاوه بر استمرار تحريم‌ها، توفان‌هاي موسمي و بسته شدن مرزهاي بين‌المللي به دليل شيوع جهاني بيماري كرونا، وضعيت اقتصادي كره شمالي را از هر زمان ديگري بدتر كرده است. اين وضع بد اقتصادي سال گذشته در مراسم رژه سالانه ارتش كره شمالي، كيم جونگ اون را وادار به عذرخواهي از مردم كشورش به دليل ناتواني در بهبود وضعيت اقتصادي كرد و باعث شد در اقدامي بي‌سابقه در سخنراني زنده تلويزيوني به دليل مشكلات اقتصادي و معيشتي مردم كشورش اشك بريزد.
پايگاه خبري روزنامه ديلي‌اكسپرس بريتانيا درگزارشي مي‌نويسد كه ذخيره مواد غذايي دركره شمالي ممكن است تا دو ماه ديگر كاملا به پايان برسد و وضعيت قحطي فاجعه‌باري كه دهه 1990 اين كشور را فرا گرفت و باعث مرگ ميليون‌ها نفر از شهروندان اين كشور شد، تكرار شود. توفان‌هاي موسمي بسياري از صنايع غذايي و زمين‌هاي زراعي در اين كشور را تحت تاثير قرار داده است و به نوشته ديلي‌اكسپرس يك بسته كوچك قهوه حدود 80 دلار قيمت دارد. كيم جونگ اون در سخنراني هفته پيش خود گفته بود كه وضعيت كشور در حال وخيم شدن است. او گفت دولت اكنون توانايي تامين غذاي مورد نياز شهروندان را ندارد. سازمان خواربار و كشاورزي ملل متحد(فائو) ارزيابي كرده است كه ذخيره غذايي در اين كشور فقط براي دو ماه كفايت مي‌كند. برآورد سازمان ملل اين است كه كره شمالي نيازمند كمك فوري معادل 860 هزار تن مواد غذايي براي جلوگيري از قحطي است. كيم جونگ اون به رغم اشاره به وخامت اوضاع، جزييات دقيقي در مورد كمبودهاي جاري و راه‌هاي جبران آن نكرده است. دو ماه پيش رهبر كره شمالي به مردم كشورش گفته بود كه بار ديگر براي يك «مارس سخت» آماده شوند. مارس سخت لقبي است كه به يك دوره اهتمام دست جمعي براي مقابله با قحطي در كره شمالي در 3 دهه پيش اطلاق مي‌شود. كيم در يك جلسه كميته مركزي حزب گفت:«من تصميم خودم را گرفته‌ام كه از همه سازمان‌هاي حزب كارگر كره در همه رده‌ها از كميته مركزي گرفته تا ماموران منطقه‌اي همه احزاب بخواهم تا يك مارس سخت را به هر اندازه كه مي‌توانند براي رها كردن مردم از مشكلات تحمل كنند».
به نوشته سي‌ان‌ان قيمت سيب‌زميني در پيونگ‌يانگ اين روزها 3 برابر شده است و براي خريد يك بسته چاي كيسه‌اي نزديك 60 دلار بايد پرداخت شود. نشانه‌هاي قحطي جديد در حالي ظاهر مي‌شود كه 3 دهه پيش در قحطي دهه 1990 بيش از 3 ميليون نفر بر اثر برخي آمارها جان خود را از دست دادند.
چين براي واردات غذا در كنار سوخت، كود و تجهيزات زراعي به شدت به چين وابسته است اما به دليل شيوع بيماري كوويد-19 از چين، كره شمالي تصميم گرفت مرزهاي خود را با اين همسايه مهم ببندد كه نهايتا منجر به كاهش شديد تجارت ميان دو كشور شد كه در كنار توفان‌هاي موسمي و سوءمديريت اقتصادي علاوه بر تحريم‌هاي بين‌المللي تحميل شده از سوي امريكا به كاهش شديد ذخاير خوراكي كشور كمك كرده است.