شوراي عالي انقلاب فرهنگي و مهم‌ترين تصميمات نيم قرن اخير كنكور
هر سال دو كنكور
گروه اجتماعي
سه‌شنبه شب بود كه دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي پس از پايان جلسه 842 اين شورا اعلام كرد كه «مهم‌ترين تصميمات 52 سال گذشته در زمينه كنكور» در اين جلسه اتخاذ شده است. در اين جلسه كه به رياست حسن روحاني برگزار شد سياست‌ها و ضوابط ساماندهي سنجش و پذيرش متقاضيان ورود به آموزش عالي به تصويب رسيد. يكي از اين مصوبات برگزار شدن دو مرحله‌اي كنكور است كه قرار است از سال 1402 اجرايي شود.
«دستور اين جلسه ساماندهي نظام سنجش و پذيرش كنكور در مقطع كارشناسي بود و تصميمات مهمي در اين جلسه اتخاذ شد.» سعيدرضا عاملي، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي پس از جلسه سه‌شنبه در خصوص آنچه به تصويب رسيده بود صحبت كرد. مركز خبر شوراي عالي انقلاب فرهنگي به نقل از او نوشته است كه با توجه به اينكه از سال ۱۳۴۸ كنكور در ايران شروع شده، تصميمات اين جلسه مهم‌ترين تصميمات 52 سال گذشته در زمينه كنكور به حساب مي‌آيد. دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي در خصوص نتايج اين تصميم‌گيري‌ها گفت: «مصوبه اول مبني بر اين بود كه در آزمون سراسري سهم آموزش و پرورش به لحاظ سابقه تحصيلي ۶۰ درصد و سهم كنكور سراسري ۴۰ درصد خواهد بود. تصميم دوم اين بود كه كنكور سراسري مختص دروس تخصصي باشد و دروس عمومي به بخش سوابق تحصيلي منتقل مي‌شود و سوابق تحصيلي مبناي ارزيابي نهايي خواهد بود، مصوبه سوم اينكه آزمون سنجش (كنكور) دو بار در سال برگزار شود كه فشار و اضطراب از روي دانش‌آموزان ما برداشته شود و دانش‌آموزان ما وقتي در اين آزمون شركت مي‌كنند نگران نباشند كه تا سال ديگر فرصت ديگري نخواهند داشت.»
علاوه بر اين سه مصوبه و تصميم بر برگزاري دو بار در سال كنكور، از اين جلسه، مصوبات ديگري هم درآمده. عاملي توضيح داده است: «مصوبه چهارم اين است كه نتايج آزموني كه دانش‌آموزان در آن شركت مي‌كنند تا دو سال اعتبار خواهد داشت و دانش‌آموزان مي‌توانند از نتايج آن تا دو سال استفاده كنند. مصوبه پنجم درباره پذيرش بود كه دانشگاه‌هاي كشور مي‌توانند يك حد نصاب براي معدل بگذارند و براساس آن مشخص كنند كه تا چه معدلي را پذيرش مي‌كنند و اگر معدل داوطلب از ميزان مشخص پايين‌تر باشد اين اختيار به دانشگاه‌ها داده مي‌شود كه داوطلب را پذيرش نكنند.» عاملي مي‌گويد با اين رويكرد، اضطراب‌زدايي از جامعه داوطلبان كنكور مخصوصا در رشته‌هاي پرمتقاضي انجام مي‌شود و هم اينكه سنجش با عمق بيشتري صورت مي‌گيرد. فرد با سوالات كيفي كه طي دوره تحصيل در آموزش و پرورش با آنها روبه‌رو مي‌شود، مورد سنجش قرار مي‌گيرد: «واقعيت اين است كه دانش‌آموز ۱۲ سال تحصيل مي‌كند و اين ۱۲ سال تحصيل بايد در موفقيت او در دانشگاه بروز داشته باشد. با طرح تاثير ۶۰ درصد سوابق تحصيلي و ۴۰ درصد آزمون اين امكان فراهم مي‌شود تا عمق يادگيري دانش‌آموز سنجش شود. مركز سنجش آموزش و پرورش اين امكان را فراهم كرده كه سوالات استانداردشده در سراسر كشور مورد آزمون قرار بگيرد و اميدواريم كه اين روش شرايطي را فراهم كند كه داوطلبان به صورت عادلانه‌تر به دانشگاه وارد شوند و رشته‌هايي كه پر داوطلب نيست بدون كنكور براي دانشگاه‌هاي مقصد خود اقدام كنند. در حال حاضر حدود 17 درصد صندلي‌هاي دانشگاه‌ها بدون كنكور پر مي‌شود و حدود ۱۳ درصد ظرفيت دانشگاه‌ها نيازمند شركت داوطلبان در كنكور دو مرحله‌اي است. اين مصوبه از سال ۱۴۰۲ اعمال مي‌شود و در كنكور ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ اين مصوبه اعمال نخواهد شد.»
اختيارات بيشتر به دانشگاه‌ها
جدا از موضوع دو بار برگزار شدن كنكور در سال، مساله مهمي كه در اين جلسه تصويب شده واگذاري بخشي از اختيار پذيرش دانشجو به دانشگاه‌ها است. اتفاقي كه در اغلب كشورها پايه اساسي انتخاب دانشجو است و تا اين زمان در كشور ما و در مقاطع پايين‌تر از تحصيلات تكميلي معنايي نداشته است. چندي قبل روساي دانشگاه‌ها در نشست مشترك‌شان به اين نكته اشاره كرده بودند. اواخر آبان‌ماه سال گذشته روساي دانشگاه‌هاي بزرگ كشور در جلسه ١٣٨ ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور در خصوص كنكور صحبت كردند. در آن جلسه طهرانچي، رييس دانشگاه آزاد اسلامي گفت: «تا زماني كه دانشگاه‌ها براساس كنكور دانشجو جذب كنند، قداست كنكور باقي خواهد ماند حتي اگر كنكور در دكتراي حرفه‌اي حذف شود.» نيلي احمدآبادي، رييس دانشگاه تهران گفته بود كه: «براي اصلاح كنكور، جدا شدن سنجش از پذيرش امري ضروري است.» معتمدي، رييس دانشگاه اميركبير هم گفته بود: «مشكلي كه هم‌اكنون با آن روبه‌رو هستيم اين است كه دانشجويان ناهمگن به دانشگاه وارد مي‌شوند.»
وزير آموزش و پرورش هم روز گذشته در واكنش به تصميم شوراي عالي انقلاب فرهنگي، صفحه توييتر خود را به‌روز كرد و نوشت: «با تصميم امروز شوراي عالي انقلاب فرهنگي، تاثير سوابق تحصيلي در پذيرش دانشگاه به «۶۰رصد» ارتقا يافت. «نتايج امتحان نهايي پايه دوازدهم» سهم عمده در قبولي در رشته‌هاي پرمتقاضي خواهد داشت. يعني «اهميت يافتن اهداف دوره‌هاي تحصيلي» و «كاستن از تاثيرات آسيب‌زاي كنكور بر نظام آموزشي تربيتي.» در توضيحات مركز خبر شوراي عالي انقلاب فرهنگي آمده است كه اين جلسه پايان مصوبات مربوط به كنكور نبوده و همچنان ادامه دارد: «ساير بخش‌هاي سياست‌ها و ضوابط ساماندهي سنجش و پذيرش متقاضيان ورود به آموزش عالي در جلسه بعد ادامه خواهد يافت. ايشان در پايان تاكيد كرد كه تصميم اتخاذ شده محصول كار كارشناسي گسترده در دو سال گذشته است و تجربه موفق جهان و چالش‌هاي بزرگ ملي در حوزه سنجش و پذيرش داوطلبان ورود به دانشگاه مورد توجه قرار گرفته است. طرح ساماندهي سنجش و پذيرش داوطلبان ورود به دانشگاه محصول توافق وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و وزارت آموزش و پرورش و حضور موثر كارشناسان و رييس سازمان سنجش و آموزش كشور است.»
تمامي آزمون‌ها در موعد مقرر
يكي از موضوعاتي كه سبب شد ماجراي كنكور در يك سال گذشته پررنگ‌تر شود و احتمالا انگيزه‌اي شد براي سرعت بخشيدن به سال‌ها بحث و بررسي حذف كنكور، جاروجنجالي بود كه سال گذشته به خاطر ترس از كرونا و لزوم شركت داوطلبان آزمون سراسري به صورت حضوري شكل گرفت. اين ماجرا همچنان و البته با شدت كمتري، ادامه دارد. روز گذشته وزير علوم گفت كه تمام تلاش بر اين است كه آزمون‌هاي مختلف در موعد مقرر برگزار شوند.
منصور غلامي با بيان اين مطلب، در خصوص امكان تعويق زمان برگزاري آزمون‌هاي ملي به ايسنا گفت: «ما به هيچ عنوان بدون توجيه بهداشتي تعويق آزمون‌ها را قبول نمي‌كنيم. برنامه ما اين است تمامي آزمون‌هاي ملي از جمله آزمون كارشناسي ارشد و كنكور در موعد مقرر برگزار شوند؛ مگر اينكه شرايط بهداشتي به گونه‌اي باشد كه مجبور به تعويق اين آزمون‌ها شويم. سال گذشته نيز كه با شرايط اوج شيوع كرونا ويروس مواجه بوديم تمامي تلاش ما اين بود كه آزمون‌ها را به موقع برگزار كنيم. بنابراين وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش كشور به هيچ‌وجه به تغيير تاريخ كنكور فكر نمي‌كنند.» غلامي در خصوص نحوه آموزش دانشجويان جديدالورود در ترم آينده نيز گفت: «آنچه براي ما اهميت دارد تامين سلامتي دانشجويان است اگر وزارت بهداشت به ما اجازه آموزش حضوري را بدهد ما اين كار را خواهيم كرد؛ در كل ما تابع دستورات ستاد ملي مقابله با كرونا هستيم.» وزير علوم با تاكيد بر اينكه آموزش دانشجويان حتي در صورت واكسيناسيون دانشگاهيان مجازي حذف‌شدني نيست، افزود: «اين آموزش حتي در شرايط سلامت كامل حذف نخواهد شد و ما به دانشگاه‌ها اجازه داديم بين ۳۰ تا ۵۰ درصد آموزش‌هاي خود را براساس رشته، مقطع و شرايط خود مجازي برگزار كنند. اين ظرفيتي است كه شكل گرفته و امكانات آن نيز فراهم شده و بايد بتوانيم آن را حفظ كنيم.»