مهشاد كريمي و ريحانه ياسيني پر كشيدند
و جامعه محيط زيست در بهت و حيرت فرو رفت
اتوبوس مرگ
فرناز حيدري
فاجعه، ابر سياهي است كه بالاي سرمان معلق مي‌چرخد؛ وقتي پايين آمد، ابتدا دركش نمي‌كنيم، شايد باورش از دركش سخت‌تر است اما در نهايت، هم‌سطح خودمان مي‌شود و به ناچار قورتش مي‌دهيم. مزه تلخ و عجيبي دارد؛ تلخ و سياه و فاقد معنا. همه دوست دارند كه زندگي‌شان معنايي داشته باشد اما اگر از زاويه مرگ دوست و همكار به موضوع نگاه كني، پيش‌شرط زندگي كه معناست ناگهان گم مي‌شود. سفر بي‌بازگشت مهشاد كريمي و ريحانه ياسيني، دو خبرنگار شناخته‌شده حوزه محيط زيست، شوك بزرگي را نه‌تنها به دوستان و همكاران بلكه به جامعه محيط زيست وارد كرده. اتوبوس حامل20 خبرنگار حوزه محيط زيست كه به دعوت ستاد احياي درياچه اروميه و با هماهنگي سازمان محيط زيست جهت تهيه گزارشي از روند احداث كانال انتقال آب از سد «كاني سيب» به درياچه اروميه سفر كرده بودند؛ چهارشنبه عصر در منطقه «بيگم قلعه» پيرانشهر واژگون شد و فاجعه‌اي رقم خورد.
مهشاد كريمي، خبرنگار ايسنا و ريحانه ياسيني، خبرنگار ايرنا بر اثر اين سانحه جان باختند. حسن ظهوري خبرنگار عصر ايران، مهدي گوهري خبرنگار پيشين روزنامه شرق و خبرنگار روزنامه جام‌جم، ابراهيم نژادرفيعي از خبرگزاري تسنيم براي ادامه روند درمان در بيمارستان اروميه بستري هستند. زهرا كشوري خبرنگار روزنامه ايران از ناحيه كتف، كيميا عبدالله‌پور خبرنگار خبرگزاري ايرنا از ناحيه كمر و پا، آسيه اسحاقي خبرنگار خبرگزاري پانا از ناحيه كتف دچار آسيب‌ديدگي شده‌اند. باقي خبرنگاران هم شايد در ظاهر مشكلي بروز ندهند اما استرس و اضطراب شديدي را تجربه كرده‌اند. اين خبرنگاران علاوه بر جراحت‌هاي فيزيكي با زخم بزرگ ديگري هم مواجه هستند؛ مهشاد كريمي در حالي اين جمع را ترك كرده كه روز يكشنبه بنا بود روز عروسي‌اش باشد اما حالا آنها كه سرشار از زندگي بودند، در قطعه نام‌آوران بهشت‌زهرا به خاك سپرده شده‌اند.
بازديد فاجعه‌ساز
فاصله بين تبريز و اروميه حدود ۱۴۶كيلومتر است و با وسيله نقليه شخصي مي‌توان اين مسير را تقريبا ۲ساعته طي كرد. مسير جاده از سردرود، اسفهلان، لاهيجان، خسروشاه، ايلخچي، خورخور و گميچي مي‌گذرد و روي درياچه هم به پل شهيد كلانتري ختم مي‌شود كه دو استان آذربايجان غربي و شرقي را به يكديگر متصل مي‌كند. كاني سيب، روستايي از توابع شهرستان پيرانشهر در استان آذربايجان غربي است. سد مخزني كاني سيب يك سد خاكي با هسته رسي است كه حجم كل مخزن آن 327 ميليون مترمكعب تخمين زده شده است. طرح انتقال آب از سد كاني‌سيب به درياچه اروميه، بزرگ‌ترين و شاخص‌ترين طرح ستاد احياي درياچه اروميه است. بازديد عكاسان و خبرنگاران خبرگزاري‌ها و روزنامه‌ها از طرح انتقال آب سد كاني سيب به درياچه اروميه، پيرو دستور دبير كارگروه ملي نجات درياچه اروميه و توسط دفتر امور استان‌هاي ستاد احياي درياچه اروميه و سازمان حفاظت محيط زيست برنامه‌ريزي شده بود. برنامه بازديد در حدفاصل ساعت 10 و 30 صبح تا 16 و 30 عصر چهارشنبه؛ دوم تيرماه به اين شرح گزارش شده؛ «بازديد از بند بادين‌آباد، سد كاني سيب، سازه آبگير، پرتال مياني و خروجي، كانال انتقال از پرتال خروجي به سمت گدار.»
حادثه، عصر چهارشنبه در جاده نقده اتفاق مي‌افتد.
فاطمه هنرور، خبرنگار شبكه خبر كه خود در اتوبوس مرگ حضور داشت، چهارشنبه‌شب در گفت‌و‌گو با شبكه خبر گفت: «اتوبوس حدود ساعت 5و نيم عصر در راه برگشت به شهرستان نقده در مسير دشت قوره به شهرستان نقده در حاشيه جاده واژگون شد. داخل اتوبوس تقريبا 30 سرنشين بودند؛ 20 خبرنگار، 4 نفر از ستاد احياي درياچه اروميه، 4 نفر از روابط عمومي سازمان محيط زيست به همراه راننده و شاگرد كه در زمان حادثه مدام تكرار مي‌كردند ترمز بريده. مصدومين به بيمارستان امام خميني نقده منتقل شدند تا كارهاي درماني انجام شود. 3 نفر از همكاران هم كه دچار شكستگي دنده شده بودند، به بيمارستاني در اروميه منتقل شدند. البته تعدادي هم دچار كوفتگي و شكستگي كتف شده‌اند.»
جواد آقازاده، رييس دانشگاه علوم پزشكي آذربايجان غربي هم در گفت‌گو با رسانه‌ها، از اعزام چهار نفر از خبرنگاران مصدوم حادثه واژگوني اتوبوس نقده به اروميه خبر داد. به گفته او، محمدمهدي گوهري، ابراهيم نژاد رفيعي، مرتضي محمدصادقي و حسن ظهوري چهار مصدوم با اورژانس هوايي اعزام شده به اروميه بودند. او تاكيد داشت كه وضعيت درماني اين خبرنگاران با حساسيت در حال مديريت است و مشكلي وجود ندارد.
بررسي و تحقيقات ادامه دارد
در حالي كه بررسي مسوولان راهداري و همچنين گزارش پليس راهور، تاييد مي‌كرد كه علت حادثه واژگوني اتوبوس حامل خبرنگاران در جاده نقده، نقص فني اتوبوس و ناتواني راننده در كنترل اتوبوس، با وجود سرعت مجاز در حين رانندگي بوده، روز پنجشنبه، حادثه مشابهي در مسير يزد براي يك اتوبوس حامل سربازان اتفاق افتاد كه متاسفانه اين اتوبوس هم به دليل پارگي ترمز و ناتواني راننده در كنترل وسيله نقليه، با يك دستگاه تريلي تصادف كرد و 5 نفر از سرنشينان اين اتوبوس جان خود را از دست دادند. روز پنجشنبه، سخنگوي نيروي انتظامي، از دستور ويژه فرمانده ناجا در مورد رسيدگي به علل و عوامل دو حادثه رانندگي در استان‌هاي آذربايجان غربي و يزد خبر داد و خواستار شد تا هرچه زودتر نتايج حاصله در اختيار وي قرار گيرد.» سيد ابراهيم رييسي، رييس قوه قضاييه هم روز پنجشنبه در پيامي ضمن تسليت اين سانحه به خانواده‌هاي داغ‌ديده، جامعه مطبوعاتي كشور و تمامي فعالين صيانت از محيط زيست در مورد پيگيري پرونده اين اتفاق تاكيد داشته و گفت كه رييس كل دادگستري استان آذربايجان غربي موظف است به منظور رسيدگي «سريع و دقيق» به پرونده قضايي تشكيل‌شده در اين زمينه، «نظارت» لازم را به عمل آورد كه البته ساعاتي بعد از اين تاكيدات، راننده اتوبوس حامل خبرنگاران هم به عنوان مقصر اين حادثه تلخ، بازداشت شد. غلامحسين اسماعيلي سخنگوي قوه قضاييه نيز در تماس تلفني با ناصر عتباتي رييس كل دادگستري استان آذربايجان غربي بر بررسي ابعاد مختلف اين حادثه تاكيد كرد و فرهاد صالحيان، مدير كل دفتر آمار، ايمني و ترافيك نيز روز پنجشنبه اعلام كرد كه كميسيون ماده ۱۱ رسيدگي به تخلفات رانندگان بخش حمل‌ونقل جاده‌اي به صورت فوق‌العاده در اين سازمان برگزار شده و اعضاي كميسيون مذكور با ملاحظه مفاد گزارش كه مويد تخلف فاحش و غيرقابل اغماض راننده اتوبوس مبني بر عدم رعايت قوانين و مقررات حمل‌ونقل جاده‌اي نظير دريافت سند حمل و كنترل‌هاي قبل از سفر بوده؛ مقرر كردند كارت هوشمند راننده مقصر حادثه واژگوني وسيله نقليه به‌طور دايم لغو شده و راننده مذكور ديگر مجاز به رانندگي در بخش حمل‌ونقل عمومي جاده‌اي نخواهد بود.