قتل ورونيكا گِرِن
مرتضي ميرحسيني
در يكي از بزرگراه‌هاي دوبلين، زماني كه پشت چراغ قرمز ايستاده بود به او شليك كردند. ضاربان دو نفر و سوار موتوسيكلت بودند و 6 گلوله به او شليك كردند. ورونيكا گِرِن سال 1996 در چنين روزي كشته شد. آن زمان فقط 36 سال داشت و درباره چند باند خلافكار دوبلين تحقيق مي‌كرد. مزدوران يكي از همين باندها هم او را كشتند. داستان زندگي‌اش، پيش از ورود به دنياي ژورناليسم فصل جالب و مهيجي ندارد، جز اينكه مقطعي هم عضو تيم ملي فوتبال و هم بسكتبال كشورش بود. از تيم منچستريونايتد هواداري مي‌كرد و عكسي يادگاري هم با اريك كانتونا داشت. در مدرسه كاتوليك‌ها تحصيل كرد (كه در ايرلند موضوعي عادي و رايج است) و در دانشگاه هم رشته حسابداري خواند. بعد از پايان تحصيلات، حدود 3 سال براي پدرش كار كرد و بعد -از مرگ پدر- تغيير شغل داد و 7 سال هم با كار در بخش روابط عمومي (براي چند موسسه و مجموعه مختلف) تجربه اندوخت. از 1990 قدم به حرفه خبرنگاري گذاشت و مدتي با دو نشريه ساندي بيزنس پست و ساندي تريبون همكاري كرد. از سال 1994 مسوول بخش جرايم ساندي اينديپندنت شد و بيشتر از قبل در واقعيت‌هاي شهري كه در آن زندگي مي‌كرد فرورفت. به اين اصل پايبند بود كه ماجرا را تا انتها دنبال كند و با منابع خبري ارتباط بگيرد و به اصطلاح آب را از سرچشمه بردارد. از اين‌رو با برخي مقامات دوبلين - كه چند نفرشان صادقانه با فساد مبارزه مي‌كردند- و نيز شماري از مجرمان شهر ارتباط گرفت و نام خود را در هر دو دسته سر زبان‌ها انداخت. اما هرچه بيشتر تحقيق كرد و بيشتر گزارش نوشت، دشمنانش هم بيشتر شدند. او رد جرم و جنايت‌هاي علني اما به ظاهر كوچك خيابان‌هاي دوبلين را گرفت و به چند نفر از گردن‌كلفت‌هاي آن شهر رسيد. بارها به مرگ تهديد شد، چند بار به جانش سوءقصد كردند و يك بار هم به‌شدت كتك خورد. ترسيد، اما پا پس نكشيد و به كارش ادامه داد. سال 1995 به پاس تعهدي كه به اصول حرفه‌اي ژورناليسم داشت جايزه بين‌المللي آزادي مطبوعات را برد. زماني كه كشته شد درباره سران تجارت مواد مخدر در دوبلين تحقيق مي‌كرد و يكي از همين‌ها هم كه از افشاي جرم و جنايت‌هايش احساس خطر كرده بود دستور به قتل او داد. قتل ورونيكا گِرِن ايرلندي‌ها را تكان داد و به مساله‌اي ملي براي آنان تبديل شد. كساني كه در قتل او دست داشتند هم به هدف‌شان نرسيدند و اتفاقا عزم قانون را براي پيگيري ماجرا راسخ‌تر كردند. پليس به اشاره مقامات قضايي بسياري را دستگير و از آنان بازجويي كرد و از ميان اعترافات اين بازداشتي‌ها، مجرمان اصلي را شناخت و به زندان انداخت. هفته بعد از قتل گِرِن، اتحاديه كارگران ايرلند به احترام او و تلاشي كه در مبارزه با زشتي‌هاي زمانه انجام داده بود مراسم يك دقيقه سكوت برگزار كرد. گويا درصد بالايي از ايرلندي‌ها در اين فراخوان شركت كردند و ياد خبرنگاري كه جانش را براي آشكار شدن حقيقت گذاشته بود گرامي داشتند.
ورونيكا گِرِن يكي از 50 قهرمان جهاني آزادي بيان است و بورسيه‌اي هم در دانشگاه دوبلين به نام او، براي آموزش خبرنگاري تحقيقي وجود دارد. فيلم ورونيكا گِرِن با بازي كيت بلانشت كه سال 2003 اكران شد، روايت ماه‌هاي پاياني زندگي اين خبرنگار و حوادثي است كه او در روزهاي منتهي به قتل پشت‌سر گذاشت.