بايدن خطاب به غني و عبدالله: آينده افغانستان به خودتان مربوط است
مسووليت از سر باز شده
پاكستان: حكومت طالبان را در مرزهاي شمالي‌مان نمي‌خواهيم
شهاب شهسواري
پيشروي طالبان در نقاط مختلف افغانستان همچنان ادامه دارد و نقاط بيشتري در خاك افغانستان تحت كنترل اين گروه شبه‌نظامي قرار مي‌گيرند. در حالي كه طي روزهاي گذشته وزارت دفاع افغانستان مدعي بازپس گرفتن كنترل برخي نقاط تصرف شده توسط طالبان شده بود، گزارش‌هاي تازه از سلطه مجدد طالبان بر شهرهاي آزاد شده خبر مي‌دهند. شبكه خبري ان‌بي‌سي امريكا در گزارشي همزمان با سفر سران دولت افغانستان به واشنگتن مي‌نويسد كه حتي سران طالبان هم از سرعت پيشرفت‌شان در ميدان نبرد غافلگير شده‌اند. بر اساس گزارشي كه مركز پژوهش‌هاي كنگره امريكا منتشر كرده است، گروه طالبان نسبت به سال 2001 از هر زمان ديگري در موقعيت قوي‌تري قرار گرفته است. يك فرمانده طالبان در ولايت غزني به ان‌بي‌سي گفته است كه از سرعت پيشرفت نيروهاي اين گروه در سراسر افغانستان غافلگير شده است. به گفته ذبيح‌الله مجاهد سخنگوي طالبان، اين گروه شبه‌نظامي در حال حاضر توانايي تصرف نظامي مراكز ولايات و شهرهاي بزرگ را هم دارد، اما به دليل تعهد به امريكا بر اساس توافق دوحه از انجام اين كار خودداري كرده است. به نوشته ان‌بي‌سي برخي نيروهاي طالبان به تازگي تا نزديكي شهر مزارشريف هم رسيده‌اند، اما به دستور فرماندهان ارشد گروه‌شان از ورود به اين شهر خودداري كردند و در بيرون شهر باقي ماندند. به نوشته ان‌بي‌سي، با نفوذ طالبان به نقاطي از خاك افغانستان كه تا پيش از اين ايمن و باثبات محسوب مي‌شد، از جمله نزديك شدن به مرزهاي تاجيكستان در شمال، پراكندگي نبردها باعث شدند تا نيروهاي نظامي افغانستان بيش از پيش دچار فرسودگي شوند و به دليل جنگ در ميدان‌هاي مختلف در سراسر خاك اين كشور بزرگ، بيش از هر زمان ديگري در مقابل گروه شبه‌نظامي كاركشته طالبان با روحيه بازيافته‌اش براي تشكيل مجدد امارت اسلامي در افغانستان تضعيف شوند.
ديدار بي‌نتيجه رهبران افغانستان با جو بايدن
ديدار جمعه شب رهبران افغانستان با رييس‌جمهور امريكا، بدون هيچ نتيجه مشخصي پايان يافت. بر اساس بيانيه كاخ سفيد، بايدن در اين ديدار بار ديگر بر غيرقابل تغيير بودن برنامه‌اش براي خروج نظاميان امريكايي از خاك افغانستان تاكيد كرده است. بر اساس بيانيه كاخ سفيد بايدن در اين نشست هيچ اشاره‌اي به پيشروي سريع طالبان در نقاط مختلف افغانستان نكرده و تنها مدعي شده است كه «خشونت بي‌معني در افغانستان بايد متوقف شود و افغانان بايد درباره آينده‌شان تصميم بگيرند كه چه مي‌خواهند.»
به‌رغم بي‌نتيجه بودن سفر غني به امريكا براي مذاكره در مورد نجات دولت در حال فروپاشي افغانستان، اشرف غني تلاش كرد در جمع خبرنگاران نتايج اين سفر را مثبت جلوه دهد. وي گفت: «سفارت امريكا در افغانستان همچنان باز خواهد ماند و مبلغي بيش از 3 ميليارد دلار كمك مالي براي حمايت از نيروهاي نظامي و امنيتي افغانستان در نظر گرفته است.» اشرف غني همچنين تاكيد كرد كه از رييس‌جمهور امريكا وعده گرفته است، ارسال تسليحات نظامي امريكايي به افغانستان از جمله هليكوپترهاي نظامي متوقف نشود.
ادامه رايزني‌هاي فشرده نماينده ايران
در كابل و اسلام‌آباد
نماينده ويژه وزير امور خارجه در امور افغانستان كه روز پنجشنبه از كابل به اسلام‌آباد سفر كرده بود پس از ديدار با مقام‌هاي پاكستان درباره آخرين تحولات امنيتي افغانستان، مجددا به كابل سفر كرده و روز جمعه سلسله‌ديدارهاي خود را با مقامات سياسي و دفاعي اين كشور از سر گرفت. به گزارش ايسنا، محمدابراهيم طاهريان در اين ديدارها ضمن ارايه گزارشي از گفت‌وگوهاي خود با مقامات پاكستاني به تبادل نظر با مسوولان و شخصيت‌هاي افغانستاني براي دستيابي به راه‌هاي مسالمت‌آميز بحران جاري و جلوگيري از وقوع جنگ داخلي در اين كشور پرداخت. «محمد صادق» نماينده ويژه پاكستان در امور افغانستان در حساب كاربري خود در توييتر نوشت: در ديدار با فرستاده ويژه ايران، ما درباره مذاكرات صلح و وضعيت امنيتي در افغانستان گفت‌وگو كرديم. وي افزود: توافق شد تا مكانيسم‌هاي جديدي را در راستاي ايجاد يك فضاي امكان‌پذير براي گفت‌وگوهاي صلح در حال انجام و كاهش خشونت مورد پيگيري قرار دهيم. گفتني است، نماينده ويژه وزير امور خارجه كشورمان روز گذشته در اسلام‌آباد با «شاه محمود قريشي» وزير امور خارجه پاكستان ديدار و طرفين پيرامون تقويت روابط دوجانبه و گسترش همكاري‌هاي منطقه‌اي از جمله كمك به صلح افغانستان رايزني كردند.
اسلام‌آباد: اگر طالبان كابل را تصرف كند
مرزهاي‌مان را با افغانستان مي‌بنديم
همزمان با سفر مقام‌هاي ارشد افغانستان به واشنگتن و ديدارهاي غني و عبدالله با رييس‌جمهور و رهبران كنگره، روزنامه نيويورك‌تايمز در مصاحبه‌اي با عمران خان، نخست‌وزير همسايه جنوبي افغانستان در مورد تازه‌ترين تحولات منطقه به ويژه بعد از خروج امريكا از افغانستان و توسعه پرشتاب مناطق تحت كنترل طالبان گفت‌وگو كرده است. در حالي كه پاكستان همواره از ابتداي قدرت گرفتن طالبان در دهه 1990 ميلادي حامي اصلي اين گروه معرفي مي‌شد و در كنار امارات متحده عربي و عربستان سعودي، يكي از سه كشوري بود كه امارت اين گروه شبه‌نظامي در كابل را به رسميت شناخت؛ اما عمران‌خان، نخست‌وزير كنوني پاكستان مي‌گويد كه نه‌تنها قصد ندارد در صورت سقوط كابل و سلطه مجدد طالبان حاكميت اين گروه را به رسميت بشناسد بلكه در صورت حاكم شدن طالبان بر دولت افغانستان، تمامي مرزهاي خود را با افغانستان خواهد بست.
عمران خان مي‌گويد: «ما به طالبان گفته‌ايم كه نبايد دنبال پيروزي نظامي باشد، چراكه يك پيروزي مطلقا نظامي به معناي جنگ حتمي داخلي است كه نه تنها بر افغانستان بلكه بر پاكستان هم اثر مي‌گذارد، چراكه جمعيت پشتون‌ها در پاكستان بيشتر از افغانستان است.» عمران خان معتقد است كه سلطه طالبان بر افغانستان دو آسيب جدي به پاكستان مي‌زند، نخست خيل جديدي از ميليون‌ها پناهجوي افغان به پاكستان كه همين حالا هم ميزبان ميليون‌ها نفر ديگر از آنان است و دومي تيره شدن دورنماي پروژه پاكستان براي دسترسي به بازارها و تجارت با آسياي ميانه از طريق خاك افغانستان. عمران خان با رد اين ادعا كه اسلام‌آباد در مبارزه با طالبان با كابل همكاري نمي‌كند، گفت: «ما هر كاري عليه طالبان مي‌كنيم جز اينكه وارد جنگ با آنها شويم.» عمران خان مي‌گويد: «اگر طالبان حاكم شود ما مرزهاي‌مان را با افغانستان مسدود مي‌كنيم، چرا كه نه تمايل داريم وارد درگيري شويم و نه آمادگي پذيرش خيل جديدي از مهاجران داريم.»
عمران خان: بهبود رابطه امريكا با ايران
به نفع ماست
نخست وزير پاكستان در پاسخ به اين سوال كه آيا تصور مي‌كند بعد از خروج كامل امريكا از افغانستان، ديگر اساسا پاكستان از اهميت استراتژيكي براي امريكا برخوردار باشد يا نه؟ گفت: «واقعا نمي‌دانم. تاكنون اين‌جوري به قضيه فكر نكرده‌ام. پاكستان و امريكا ضرورتا بايد نوعي روابط استراتژيك داشته باشند، در هر صورت رابطه ما بر اساس منافع مشترك است. پاكستان كشوري با جمعيتي حدود 220 ميليون نفر است كه عمده آن جوان هستند و البته اگر در آينده روابط ما با هندوستان بهبود پيدا كند، كه من اميدوارم اين‌گونه شود، من خوش‌بين هستم كه در موقعيت جغرافيايي استراتژيكي براي آينده قرار داشته باشيم. دو تا از بزرگ‌ترين بازارهاي جهان را در جوار خودمان داريم، يك طرف هند و در سوي ديگر چين، در عين حال مي‌توانيم كريدور انتقال انرژي به آسياي ميانه از طريق ايران باشيم، البته اگر روابط امريكا با ايران بهبود پيدا كند. در نتيجه به لحاظ اقتصادي، پاكستان براي آينده جهان در جايگاه استراتژيكي قرار گرفته است.»
گسترش بسيج ملي براي مقابله با طالبان
در ولايت‌هاي مختلف افغانستان
در ادامه بسيج مردمي در برابر طالبان در ولايت‌هاي مختلف كشور، روز شنبه شهروندان ولايت‌هاي كندز و هرات نيز در برابر طالبان سلاح برداشتند و پشتيباني‌شان را از نيروهاي امنيتي اعلام كردند. اين باشنده‌گان هرات و كندز مي‌گويند كه اولويت آنان صلح است؛ اما اگر طالبان به حمله‌هاي‌شان ادامه دهند، آنان نيروهاي امنيتي را تنها نخواهند گذاشت. نذير احمد، عضو بسيج مردمي در هرات گفت: «نيروهاي امنيتي تنها نيستند؛ ما در پهلوي نيروهاي امنيتي ايستاده‌ايم.» ذكر‌الله، از اعضاي ديگر بسيج مردمي در هرات نيز افزود: «خدمت كنيم به وطن خود. بسيار خسته شديم. پل ما خراب شد، مكتب‌هاي ما ويران شد.» باشنده‌گان كندز نيز مي‌گويند نمي‌گذارند طالبان دستاوردهاي بيست سال اخير را نابود كنند. رباني رباني، عضو شوراي ولايت كندز اظهار داشت: «امروز اگر از كندز فرار مي‌كنيد، به شما مي‌گويم؛ مرد يك روز مي‌ميرد، اما نامرد هر روز مي‌ميرد.» در يك هفته اخير و پس از شدت گرفتن حمله‌هاي طالبان، باشنده‌گان ولايت‌هاي تخار، بادغيس، بلخ، بغلان، ننگرهار، لغمان، جوزجان، سمنگان و كاپيسا مسلح شدند و در برابر طالبان اعلام جنگ كردند. در بسياري از اين ولايت‌ها، از جمله در بغلان، رهبري بسيج مردمي را نمايندگان مردم در مجلس يا رهبران پيشين جهادي به عهده دارند.