رييس هيات‌مديره انجمن‌هاي صنفي رانندگان مسافربري كشور اعلام كرد
راز تلخ كيفيت اتوبوس‌ها
گروه اجتماعي
با گذشت سه روز از خاكسپاري دو خبرنگار فقيد در حادثه واژگوني اتوبوس در جاده نقده و در حالي كه افكار عمومي، منتظر همدردي مسوولان و دست‌اندركاران دعوت خبرنگاران و وقوع اين حادثه تلخ است، رييس سازمان حفاظت محيط زيست در گفت‌وگو با ايسنا، پاسخ‌هايي داد كه به نظر مي‌رسد حالا خشم و غم جامعه با اين پاسخ‌ها نه تنها التيام نيافته بلكه شدت بيشتري هم پيدا كرده است.
عيسي كلانتري، ديروز در گفت‌وگو با ايسنا ضمن اعلام اينكه «اتوبوس خبرنگاران محيط زيست براي مهمانان VIP در اروميه مورد استفاده قرار مي‌گرفت و اگر رييس‌جمهوري يا معاون اول هم براي بازديد مي‌آمدند، از آن استفاده مي‌شد» اطمينان داد كه اين اتوبوس داراي معاينه فني جديد و مجهز به امكان پذيرايي و راننده اتوبوس هم داراي گواهينامه پايه يك و بيمه بوده و افزود: «راننده در سرازيري آمده و ترمزش خالي كرده و تصادف، اتفاقي است كه افتاده است و چه مسووليتي بايد داشته باشيم؟ راننده زماني از دنده براي كنترل سرعت استفاده كرد كه ترمزش مشكل پيدا كرد و در همان زمان كمك‌راننده اتوبوس بلند شده و دو دقيقه قبل از حادثه به همه خبرنگاران اعلام كرده كه كمربندهاي‌تان را ببنديد. اين اتوبوس شرايط استاندارد كه همان معاينه فني بود را داشت. وقتي راننده يك اتوبوسي به شما مي‌گويد كه من معاينه فني دارم و به مركز صدور هم مراجعه مي‌كنيد و استعلام مي‌گيريد و اين معاينه فني تاييد مي‌شود، چه بايد كرد؟ اتفاقي است كه افتاده است! اتوبوس بايد معاينه فني و بيمه داشته باشد و راننده‌اش گواهينامه پايه يك داشته باشد؛ شرايط اين است. معاينه فني كه دارد يعني از نظر فني مشكلي ندارد، اما اين اتفاقي است كه افتاده است. چه مي‌شود كرد؟» عيسي كلانتري در اين مصاحبه در حالي بر اجاره اين اتوبوس از كارخانه سيمان اروميه و تعلق اين اتوبوس به ترابري مديران كارخانه سيمان اروميه تاكيد كرد كه در ساعات پاياني شنبه شب، شركت سيمان اروميه با صدور بيانيه‌اي با موضوع مالكيت اتوبوس خبرنگاران محيط‌زيست كه چهارشنبه هفته گذشته دچار سانحه و منجر به فوت دو تن از آنان شد، اعلام كرد اتوبوسي كه حامل خبرنگاران عزيزمان بود و دچار آن سانحه دلخراش شد، متعلق به كارخانه سيمان اروميه نيست. در متن اين بيانيه آمده است: «كارخانه سيمان اروميه هيچ گونه اتوبوسي در مالكيت خود ندارد. اتوبوسي كه حامل خبرنگاران عزيزمان بود و دچار آن سانحه دلخراش شد متعلق به كارخانه سيمان اروميه نيست. اتوبوس متعلق به شركت اروم سير آذربايجان بوده و اين شركت پيمانكار اياب و ذهاب است. شركت اروم سير آذربايجان متعلق به بخش خصوصي است و شركت سرمايه‌گذاري سيمان تامين و سيمان اروميه هيچ گونه ارتباط مالكيتي و مديريتي با اين شركت ندارد.» بنا به آخرين اخبار دريافتي «اعتماد» از وضعيت سلامتي خبرنگاران مصدوم در حادثه تلخ واژگوني اتوبوس در محور نقده، در حال حاضر، مرتضي محمد صادقي؛ خبرنگار خبرگزاري تسنيم كه دچار آسيب و جراحت شديد در ناحيه گوش و در بيمارستان امام خميني اروميه بستري شده، اكنون اولين عمل جراحي را انجام داده و در انتظار انجام دومين عمل جراحي است ضمن آنكه دچار كوفتگي شديد در ناحيه پا و جراحت در ناحيه گردن و ساير اندام‌ها شده كه البته عكسبرداري از كليه اندام‌ها هم انجام شده و اين خبرنگار به «اعتماد» مي‌گويد كه تا عصر روز يكشنبه، مسوولان اداره محيط زيست استان، روزانه دوبار از او عيادت كرده‌اند در حالي كه طي چهار روز گذشته، هيچ يك از مسوولان ستاد احياي درياچه اروميه، سراغي از اين خبرنگار استاني نگرفته‌اند. ابراهيم نژادرفيعي، يكي ديگر از خبرنگاران خبرگزاري تسنيم كه در بيمارستان امام خميني اروميه بستري است، علاوه بر آسيب به مهره‌هاي كمر، به دليل شكستگي دنده‌ها، دچار آسيب ريه و ايجاد لخته خون در ريه شده كه حالا مسوولان بيمارستان در تلاش هستند كه با وصل سرم، اين لخته خون را از بين ببرند و باقي اقدامات درماني را از سر بگيرند. حسن ظهوري، خبرنگار پايگاه خبري عصر ايران هم كه حالا در بيمارستان امام خميني اروميه بستري است، بر اثر اين حادثه تلخ دچار شكستگي دنده و آسيب شديد ريه و لخته شدن خون در ريه شده كه ظرف چهار روز گذشته، تحت سه عمل جراحي قرار گرفته و مسوولان بيمارستان در تلاش هستند تا با فرستادن دوربين به داخل ريه‌ها، لوله‌گذاري دقيق انجام داده و لخته خون را خارج كنند اما بنا به اطلاع «اعتماد»، اين همكار رسانه‌اي، ديروز با حال عمومي قابل قبول، به هوش آمده است. يكي ديگر از مصدومان اين حادثه، محمدمهدي گوهري؛ خبرنگار آزاد است كه دچار شكستگي سر و كوفتگي پشت شده و ديروز هم براي انجام ام‌آر‌آي مراجعه كرده بود اما آسيب مهم‌تر از اين صدمات جسمي براي اين خبرنگار، از دست رفتن حافظه كوتاه‌مدت اوست كه اگرچه بنا به اعلام تيم درمان، ديروز اين معضل تا حدي مرتفع شده اما گوهري، هيچ چيز از لحظه و صحنه تصادف تا روز بعد از حادثه به ياد ندارد. در حالي كه حالا بيشترين آسيب تمام خبرنگاران مصدوم در حادثه واژگوني اتوبوس، شوك و بهت روحي ناشي از مواجهه با صحنه تصادف، آسيب جسمي بر اثر شدت حادثه و مشاهده لحظات جان باختن دو تن از همسفران و دوستان ايشان است، بنا به اطلاع «اعتماد» و به دنبال پيگيري مسوولان، تمام خبرنگاران حاضر در اتوبوس واژگون شده، اين امكان را دارند كه براي دريافت خدمات مشاوره روانشناسي، به بيمارستان پارس در شهر تهران مراجعه كنند ضمن آنكه امكان چكاپ فيزيوتراپي براي تمام خبرنگاران در همين بيمارستان فراهم شده است.
متخصصان حرف‌هاي ديگري مي‌گويند
به دنبال اظهارات رييس سازمان حفاظت محيط زيست، رييس هيات‌مديره كانون سراسري انجمن‌هاي صنفي رانندگان مسافربري كشور، با اشاره به وقوع دو حادثه تلخ و جان باختن 9 نفر از جوانان عزيز اين كشور، عدم اجراي دقيق قوانين، نبود مديران مسووليت‌پذير، عدم نظارت بر توليدات داخلي، توليد بي‌كيفيت قطعات و لوازم يدكي مانند ترمز، نبود نظارت بر كيفيت، صوري بودن معاينه فني و... را از مهم‌ترين عوامل حادثه‌آفرين بودن اتوبوس‌هاي بين‌شهري دانست. غلامرضا خادمي‌زاده در گفت‌وگو با ايسنا گفت: «چند دهه قبل، ايران‌خودرو يا ايران ناسيونال سابق، اتوبوس‌هايي براي جاده‌ها و شرايط مختلف آب و هوايي مختلف توليد مي‌كرد كه همه آنها از ايمني و كيفيت لازم برخوردار بودند و با كمترين حادثه مواجه مي‌شديم، چراكه در آن زمان توليدكنندگان و متوليان احساس مسووليت مي‌كردند و اين صنايع هم دولتي نبود. بنابراين صاحبان اين صنايع دوست داشتند برندشان را براي مردم و مشتريان به اثبات برسانند و خدمات خوبي هم ارايه بدهند و اما طي سال‌ها و دهه‌هاي اخير اهميت اين مساله كم رنگ و كم‌رنگ‌تر شده است و توليدكنندگان امروز اتوبوس فروش محصول را پايان مسووليت‌شان مي‌دانند و توليدشان هم از استانداردهاي لازم برخوردار نيست.اتوبوس‌هاي نويي هم كه امروز توليد مي‌شود بدون هيچ تكنولوژي و به صورت كپي‌برداري وارد شده و كف استانداردها را دارد كه كافي نيست، در اين ميان دستگاه‌هاي متولي و ناظري مانند وزارت صمت، سازمان استاندارد و سازمان حمايت، نظارت درستي بر اين فرآيند ندارند و خودروهاي بي‌كيفيت در اين كشور حاصل عدم نظارت كافي توليد مي‌شود كه برند خارجي [....] نمونه و مثال بارز آن بوده كه سال‌ها حادثه‌آفريني كرده است.پروفيل‌هاي به كار رفته در اتوبوس‌هاي اين برند، نقطه جوش‌ها و نقطه اتصالات، هيچ كدام استاندارد نيست و كمربندهايي هم كه اصرار بر داشتن آن مي‌كنند دو نقطه‌اي است و در هواپيما براي افت از آن استفاده مي‌شود در حالي كه بايد از كمربندهاي سه نقطه‌اي در اتوبوس‌ها استفاده كرد كه در صورت بروز حادثه مسافران به جلو، عقب يا بيرون اتوبوس پرتاب نشوند. بارها اين موضوعات را به مسوولان امر گفته‌ايم اما گوش شنوايي نيست و اتوبوس‌هاي نويي هم كه دراين راستا و به نام حمايت از توليد داخلي در كشور مونتاژ مي‌شود و به دست مردم مي‌رسد، اشكال فني بسيار دارد. البته راننده و مالك اتوبوس براي حفظ جان و مال خودش و مسافرانش هم كه شده دوست دارد كه بهترين اتوبوس يا قطعات را وارد و خريداري كند، اما بسياري از اتوبوس‌هايي كه به نام برندهايي مانند همين برند در داخل كشور كپي‌برداري و توليد مي‌شود، با استانداردهاي اروپايي و با آن آب و هواست و همين است كه از ارديبهشت ماه شما اتوبوس‌هاي بسياري را در جاده‌هاي كشور مي‌بينيد كه در موتورشان حين حركت باز است، چراكه اين اتوبوس‌ها با وارد كردن شاسي درايور با شرايط كشور سازنده به ايران وارد مي‌شود در حالي كه ايران از نظر دما، شرايط آب و هوايي و اقليمي با كشورهاي ديگر متفاوت است. همچنين ترمزهاي اين ماشين براساس استاندارد كشورهاي سازنده طراحي شده و از سوي ديگر لوازم يدكي مانند ترمز در ايران با بدترين كيفيت وارد يا توليد شده و نظارت درستي هم بر آنها نمي‌شود.» اين مقام مسوول با بيان اينكه كارخانه‌هاي توليد‌كننده هيچ مسووليتي در قبال گارانتي ندارند و لوازم بي‌كيفيتي مانند لنت ترمز در ايران بدون كيفيت و با مقوا و كارتن توليد مي‌شود، تصريح كرد: «مردم حق دارند اعتراض كنند و ما هم معترضيم اما وقتي راننده اتوبوس و مالك آن هيچ اختيار و توانايي براي تهيه چيزي كه مي‌خواهد، ندارد مجبور است از اجناس بي‌كيفيت يا با كيفيت پايين استفاده كند و نهايتا مي‌بينيم همين اتوبوس‌هاي بي‌كيفيت و قطعات و لوازم بي‌كيفيت باعث بروز حوادثي مانند تصادفات و واژگوني‌هاي اخير مي‌شود. به عبارت ديگر وقتي لوازم يدكي در كشور بي‌كيفيت و تقلبي است رانندگان مجبورند كه از همان‌ها خريداري كنند و با لوازم و قطعات تقلبي هم مسلما حادثه و سوانح جاده‌اي بيشتر خواهد شد.» رييس هيات‌مديره كانون سراسري انجمن‌هاي صنفي رانندگان مسافربري كشور گفت: «سال‌هاست، فرياد نوسازي مي‌زنيم و هيچ كمكي از دولت هم نمي‌خواهيم اما صداي ما به جايي نمي‌رسد. به عنوان مثال در ارديبهشت ماه سال گذشته ۱۰۵ دستگاه اتوبوس براي آغاز نوسازي اتوبوس‌هاي برون شهري با تخفيف ۵۰درصدي و به نرخ ارز ۴۲۰۰ توماني توليد شد اما تاكنون حتي يك دستگاه آن به راننده يا مالك تحويل داده نشده است و وزارت راه و شهرسازي و سازمان راهداري هم پاسخگوي ما نيست. در شرايطي كه نياز به نوسازي ناوگان بيشتر از هر زمان ديگري است، گفته مي‌شود كه نبايد اين نوسازي از طريق واردات انجام شود، چراكه توليد داخلي كافي است. اين در حالي است كه مخالفان واردات اتوبوس بايد بدانند كه سالانه ۳۰۰ دستگاه در كشور و در بهترين حالت توليد مي‌شود و هم‌اكنون ۷۰۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده در كشور داريم كه اگر بخواهيم تنها از محل توليد داخلي بهره ببريم ۲۵ سال نوسازي اين ناوگان طول مي‌كشد و بايد دوباره از اول شروع كنيم، چراكه اتوبوس‌هايي كه در سال‌هاي نخست نوسازي شدند دوباره فرسوده شده و بايد مجددا جايگزين شوند.» خادمي‌زاده با بيان اينكه برخي مسوولان نه تنها نوسازي انجام ندادند، بلكه خودشان بزرگ‌ترين مانع نوسازي هستند، گفت: «راننده دوست ندارد سرمايه ميلياردي‌اش را نابود كند و اگر اين ترمز در اروپا نصب مي‌شود متعلق به شرايط آب و هوايي آنجاست نه ايران؛ در حال حاضر در امارات اتوبوس و خودروهايي كه خريداري و وارد مي‌شود با استانداردهاي امارات تطبيق داده مي‌شود و به عنوان مثال اتوبوسي از يك برند اما در قالب استانداردهاي امارات و اروپا با يكديگر فرق دارد.» او با بيان اينكه مدير فني‌هايي كه در شركت‌ها وجود دارد و معاينه فني‌هايي كه انجام مي‌شود، صوري است، تصريح كرد: «در معاينه فني‌ها نهايتا لاستيك و شيشه اتوبوس را چك مي‌كنند و مديرفني پشت اتوبوس نمي‌نشيند و ترمز آن را تست نمي‌كند. عدم اجراي دقيق قوانين، نبود مديران مسووليت‌پذير، نبود نظارت بر توليدات داخلي، توليد بي‌كيفيت، نبود نظارت كيفي و صوري بودن معاينه فني از جمله مهم‌ترين عوامل تصادفات جاده‌اي و سوانح است و غير از حادثه واژگوني اتوبوس خبرنگاران، راننده و مالك اتوبوس كمترين تقصير را سوانح جاده‌اي دارند.»
مرتضي محمد صادقي؛ خبرنگار خبرگزاري تسنيم دچار آسيب و جراحت شديد در ناحيه گوش شده و در انتظار انجام دومين عمل جراحي است. ابراهيم نژادرفيعي، يكي ديگر از خبرنگاران خبرگزاري تسنيم، علاوه بر آسيب به مهره‌هاي كمر، به دليل شكستگي دنده‌ها، دچار آسيب ريه و ايجاد لخته خون در ريه شده. حسن ظهوري، خبرنگار پايگاه خبري عصر ايران هم دچار شكستگي دنده و آسيب شديد ريه و لخته شدن خون در ريه شده، محمدمهدي گوهري؛ خبرنگار آزاد، دچار شكستگي سر و كوفتگي پشت شده اما هيچ چيز از لحظه و صحنه تصادف تا روز بعد از حادثه به ياد ندارد.