77 درصد مربيان يا تغيير شغل داده يا در فكر تغيير شغل هستند

كشور وارد پيك پنجم كرونا شده و براي بار پنجم سالن‌هاي ورزشي تعطيل شده است. در تمام طول اين پنج دوره باشگاه‌داران و مربيان ورزشي بارها و بارها بابت زمين خوردن كسب و كار و از دست رفتن شغل‌هايشان لب به اعتراض گشوده‌اند. وزارت ورزش و جوانان در اين مدت چند بار سعي كرد با دادن وام‌،كمكي به حل مشكلات اين قشر از جامعه ورزش بكند اما آن طور كه مربيان و صاحبان باشگاه‌ها مي‌گويند، كمك وزارت ورزش دردي از آنها دوا نكرده است. 

به‌طور خلاصه مي‌توان گفت زنگ خطر براي شغل مربيگري به صدا درآمده است. دوري 1.5 ساله مربيان ورزشي از فضاي شغلي و ورزش، جمع كثيري از آنها را به‌طور كل از دنياي ورزش دور خواهد كرد. اين نتايج پژوهشي است كه در ادامه به آن خواهيم پرداخت. 
يافته‌هاي مربوط به تغيير شغل مربيان ورزشي (براساس درصد) در دوران كرونا (از اول تير 1399 تا اول تير 1400) به اين شكل است: (نتايج مربوط به يك نمونه 3 هزارنفري از كل كشور است) .
فقط 23 درصد از مربيان شغل خود را تغيير نداده و به فكر تغيير شغل نيز نبودند. 26 درصد از مربيان اعلام كردند كه در شغل جديدي مشغول به كار شده‌اند و 51 درصد از مربيان نيز اعلام كردند كه در فكر يافتن شغل جديدي براي خود هستند. يعني در مجموع 77 درصد از مربيان يا تغيير شغل داده يا در فكر تغيير شغلند و اين آمار قابل تامل است.
يافته‌هاي مربوط به تغيير شغل مربيان ورزشي به تفكيك رشته‌هاي ورزشي (براساس درصد) نيز به اين صورت است كه از ميان 51 درصدي كه در پي تغيير شغل هستند منجيان غريق با 18 درصد و مربيان شنا با 12 درصد در رتبه اول و دوم قرار دارند كه اين نتيجه با توجه به تعطيلي زودهنگام اماكن آبي و تداوم اين تعطيلي تا زمان فعلي قابل توجيه است. رشته تكواندو و بدنسازي با 7 درصد در رتبه سوم و ايروبيك و رشته‌هاي زيرمجموعه آن با 6 درصد در رتبه‌هاي بعدي قرار داشتند. به‌طور كلي از اين درصدها مي‌­توان نتيجه گرفت كه مربيان رشته‌هايي كه تحت عنوان رشته‌هاي پربرخورد دسته ­بندي شده ­اند ميزان تغيير شغل بيشتري را هم تجربه كرده ­اند. همچنين مربيان رشته‌هايي كه براي انجام نياز به فضاي سرپوشيده دارند، بيشتر متضرر شده‌اند. 
بررسي نتايج همبستگي پيرسون بين عوامل موثر بر تغيير شغل با تمايل به تغيير شغل مربيان نتايج جالب توجهي در پي داشت. بين احساس سختي شغل با تمايل به تغيير شغل رابطه مستقيم و معنادار وجود دارد. براي مثال منجي غريقي كه ساعت­ هاي طولاني در هواي مرطوب استخر و در شرايط سخت و پر استرس با تحمل سر و صدا بدون بيمه كار مي‌كرد و در حال حاضر به منشي­ گري مشغول شده و زير باد كولر در يك محيط آرام و بدون استرس، پشت ميز خود نشسته و از بيمه و حقوق ثابت برخوردار است؛ اكنون سختي كمتري را احساس مي‌كند. بين امنيت و آينده شغلي با تمايل به تغيير شغل رابطه معكوس و معنادار وجود دارد. به اين معنا كه هر چقدر فرد امنيت و ثبات بيشتري احساس كند و آينده شغلي بهتر و روشن­تري براي خود متصور باشد، ميزان تمايلش به تغيير شغل كاهش مي­‌يابد. بين وضعيت قهرماني رشته در دنيا با تمايل به تغيير شغل رابطه معناداري مشاهده نشد. بين درآمد فرد قبل از كرونا با تمايل به تغيير شغل رابطه معنادار و مستقيم مشاهده شد. مي‌­توان اين نتيجه را اينگونه تفسير كرد كه فردي كه قبل از كرونا درآمد قابل توجهي از شغل مربيگري به ­دست مي ­آورده و اساس زندگي خود را با اتكا براين درآمد پي ­ريزي كرده در شرايط كنوني تمايل بيشتري به جبران اين درآمد از دست رفته از طرق ديگر خواهد داشت. بين ماهيت رشته ورزشي نيز با تغيير شغل رابطه مستقيم و معنادار مشاهده شد. رشته‌هاي پربرخورد و رشته‌هايي كه در فضاي بسته انجام مي‌شدند درصد بالاتري از تغيير شغل را تجربه كرده بودند و اين نتيجه تاييدي است بر نتايج به­ دست آمده قبلي. بين مدرك تحصيلي با تمايل به تغيير شغل رابطه مستقيم و معنادار مشاهده شد. در تفسير اين نتيجه مي­ توان گفت افراد با تحصيلات بالاتر، مهارت ­هاي چندگانه ­اي دارند كه مي­ تواند در مشاغل ديگر به كار آيد و فرصت­‌هاي شغلي بيشتري نسبت به افراد با تحصيلات پايين‌­تر براي آن­ها وجود دارد. همچنين بين جو محيط كاري و درجه مربيگري با تمايل به تغيير شغل رابطه معكوس و معنادار مشاهده شد. فردي كه همكاران، مدير و محيط كاري خوبي دارد تمايل كمتري به تغيير شغل دارد. هر چقدر درجه مربيگري افراد بالاتر باشد تمايل آنها به تغيير شغل كمتر است. مربي كه سال‌ها در حوزه مربيگري كار كرده و شاگردان زيادي تربيت كرده و به جايگاه خوبي در حرفه خود رسيده است تمايل كمتري به رها كردن دستاوردهاي خود دارد. به‌طور كلي از نتايج اين جدول مي­ توان دريافت كه از بين عوامل موثر برتغيير شغل مربيان يكسري نقش وادارنده و يكسري نقش بازدارنده دارند. لازم است كه ما كليه اين عوامل را بشناسيم و با برنامه‌ريزي صحيح سعي كنيم عوامل بازدارنده را تقويت كنيم و عوامل وادارنده مربيان به تغيير شغل را كاهش دهيم يا حذف كنيم.در نهايت از مربياني كه شغل خود را تغيير داده بودند سوال شد: اگر شرايط به حالت عادي بازگردد آيا شما به شغل مربيگري بازخواهيد گشت؟ 14 درصد گفتند بله و 86 درصد گفتند «خير! ديگر به سمت مربيگري ورزش برنمي‌گرديم.» البته اين پاسخ قابل پيش‌بيني است. پايين بودن درآمد مربيان، نداشتن بيمه و آينده شغلي به همراه سختي كاري كه مربيان ورزشي با آن همواره درگير بوده‌اند در تجارب شغلي جديدشان كمرنگ‌تر شده است. بنابراين طبيعي است كه ديگر نخواهند سمت مربيگري ورزش روي بياورند. با اين حساب يا كمبود مربي به وجود خواهد آمد و يا اينكه يكسري مربيان مبتدي مي‌آيند و جاي مربيان توانمند و باتجربه‌­اي كه رفتند را خواهند گرفت.