شدت گرفتن حملات به نيروهاي امريكايي در عراق و سوريه
پنتاگون نمي‌تواند تصميم بگيرد
محمدحسين لطف‌الهي
جو بايدن رييس‌جمهور امريكا با پافشاري بر خروج نيروهاي نظامي ايالات متحده از افغانستان و بدون توجه به آنچه در آينده ممكن است براي اين كشور اتفاق بيفتد، در تلاش است تا هرچه زودتر امريكا را از بحراني كه نزديك به دو دهه درگير آن است خلاص كند. اما كمي آن‌سو‌تر وضعيت براي نظاميان امريكايي در عراق هرروز بحراني‌تر مي‌شود و حملات كوچك و پرتعداد عليه نظاميان اين كشور باعث شده تا وزارت دفاع ايالات متحده به‌شدت در اين خصوص «ابراز نگراني» كند. ايالات متحده از يكسو پاسخ‌هاي نظامي خود به اين حملات را غيرموثر مي‌بيند و از سوي ديگر نمي‌تواند تصميمي جدي براي در امان نگه داشتن نيروهاي امريكايي اتخاذ كند.
جمهوري‌خواهان معتقدند دليل اصلي تداوم حملات اخير به نيروهاي امريكايي در عراق، «ناكارآمدي» سياست‌هاي دولت بايدن در مقابله با تهديدها و «ناكافي بودن» پاسخ‌هايي است كه دولت امريكا به اينگونه حملات مي‌دهد. آنها دولت امريكا را تحت فشار قرار داده‌اند تا هرچه زودتر تدابيري جدي براي مقابله با حملات به نيروهاي نظامي ايالات متحده اتخاذ كند.
تنها در هفته گذشته، 6 حمله راكتي و پهپادي عليه ديپلمات‌ها و نظاميان امريكايي در عراق و سوريه صورت گرفته كه در يك مورد، روز چهارشنبه بر اساس اعلام پنتاگون 14 راكت به اهدافي در يك پايگاه نظامي امريكا در عراق اصابت كرد؛ در اين حمله دست‌كم 2 امريكايي مجروح شدند. روز گذشته نيز رسانه محلي صابرين‌نيوز گزارش داد «پايگاه امريكا در ميدان نفتي العمر واقع در استان ديرالزور سوريه، هدف موشك قرار گرفت و پس از اصابت موشك به اين پايگاه امريكايي، ستون‌هايي از دود در آسمان برخاست.» همچنين خبرگزاري دولتي سانا، به نقل از منابع محلي از شنيده شدن صداي انفجار در نزديكي ميدان گازي كنيكو كه محل استقرار نيروهاي امريكايي در سوريه است خبر داد. رويكرد گروه‌هاي مقاومت عراقي در ماه‌هاي گذشته عموما مبتني بر انتخاب اهداف متنوع و متفاوت و همچنين تلاش براي وارد آوردن خسارت لجستيكي بدون تحميل تلفات انساني بوده و پافشاري بر اين رويكرد باعث شده تا كار پنتاگون در تصميم‌گيري سخت شود.
تحليلگران معتقدند گسترش دامنه حملات از عراق به سوريه و افزايش تعداد حملات نشان مي‌دهد كه مهاجمان در حال سنجش واكنش دولت بايدن هستند. پوليتيكو در اين خصوص نوشته است: «اين درگيري‌ها آزمون خوبي براي عزم بايدن در پايان دادن به جنگ‌هاي بي‌پايان ايالات متحده در خاورميانه و تمايل به تمركز روي رقابت قدرت‌هاي بزرگ نظير چين و روسيه به حساب مي‌آيد.»
واكنش‌ها به اين حملات در ميان مقامات امريكايي متفاوت بوده است. جوئي هود، دستيار موقت وزير خارجه امريكا روز شنبه در مصاحبه‌اي با شبكه خبري «العربيه» گفته ايالات متحده، علي‌رغم تشديد حملات اين گروه‌ها به مواضع كشورش در عراق با آنها درگير «جنگ عيان» نيست. هود از گروه‌هاي عراقي كه در هفته‌هاي گذشته مواضع امريكا در عراق را هدف قرار داده‌اند به عنوان «شبه‌نظاميان» ياد كرده است. او گفت: «درك مي‌كنم بعضي از اين شبه‌نظاميان با كارهايي كه ايالات متحده هنگام مبارزه با داعش انجام مي‌دهد كاملا مخالفند.» او در ادامه افزود: «ولي ما از آنها مي‌خواهيم، از آنها خواهش مي‌كنيم كاري با ما نداشته باشند و ما هم كاري با آنها نخواهيم داشت تا بتوانيم با اين دشمن مشترك، يعني داعش بجنگيم.» هود در ادامه تأكيد كرد حملات مكرر گروه‌هاي عراقي به مواضع و نيروهاي امريكا «به نفع هيچ‌كس نيست و فقط به داعش آزادي عمل بيشتري مي‌دهد.» برخلاف وزارت خارجه، مقامات پنتاگون از «پاسخ جدي» به نيروهاي عراقي حرف مي‌زنند. جان كربي، سخنگوي وزارت دفاع امريكا روز پنجشنبه گفت: «امريكا سلامت و امنيت نيروهاي خود در خارج از كشور را بسيار جدي مي‌گيرد. سخنگوي پنتاگون افزود:«وقتي امنيت نيروهاي امريكا به خطر مي‌افتد، به‌طور مناسب دست به اقدام تلافي‌جويانه مي‌زنيم.» كربي تصريح كرد «شبه‌نظاميان» در اين حملات از سلاح‌هاي «مرگبار» استفاده مي‌كنند. او اين حملات را «خطراتي جدي» تلقي كرد.
تلاش‌هاي كنگره به بن‌بست مي‌خورد؟
به گزارش «اعتماد» حملات اخير همچنين مي‌تواند به عاملي براي ناكام ماندن تلاش‌هاي كنگره در بازپس‌گيري اختيارات مربوط به اعلام جنگ و صدور دستور حمله نظامي از قوه مجريه را تحت تأثير قرار دهد. كميته روابط خارجي سناي امريكا قرار است در طول اين هفته مصوبه مجلس نمايندگان در خصوص لغو مجوز اقدام نظامي موسوم به AUFM 2002 را بررسي كند. اين طرح در حالي در اواخر خردادماه با رأي ۲۶۸ موافق در مقابل ۱۶۱ مخالف به تصويب رسيد كه ۴۹ عضو جمهوري‌خواه مجلس نمايندگان نيز با دموكرات‌ها همراه شدند و رأي به لغو مجوز اقدام نظامي در عراق دادند. الين لوريا، نماينده ويرجينيا تنها دموكراتي بود كه برخلاف هم‌حزبي‌هايش رأي مخالف به اين طرح داد و آن را مخالف منافع ايالات متحده در عراق توصيف كرد.
ميچ مك كانل رهبر جمهوري‌خواهان در سنا با لغو اين مجوز مخالف است و آن را تضعيف‌كننده توان دولت امريكا در مقابله با تهديدها مي‌داند. او چندي پيش به حملات مشابه عليه نيروهاي امريكايي در عراق به عنوان نمونه‌اي از تهديدها كه دولت براي مقابله با آن نياز به اختيارات نظامي دارد اشاره كرد. همزمان احتمال مي‌رود نظر دموكرات‌هاي سنا، برخلاف دموكرات‌هاي مجلس نمايندگان يكدست نباشد و ممكن است گروهي از سناتورهاي ارشد حزب دموكرات با لغو مجوزها مخالفت كنند. پايگاه خبري هيل نوشته است كه امروز دوشنبه، نشستي در كميته سياست خارجي سناي امريكا براي بررسي تأثيرات لغو مجوزهاي نظامي بر توان پاسخگويي نظاميان امريكايي در عراق برگزار خواهد شد.
جمهوري‌خواهان و تلاش براي تقابل با ايران
سناتورهاي جمهوري‌خواه اصرار دارند كه اين حملات از سوي ايران و به منظور تحت فشار گذاشتن دولت امريكا انجام مي‌شود. تد كروز، سناتور جمهوري‌خواه از ايالت تگزاس در اين خصوص به پوليتيكو گفته است كه تلاش دارد متممي را براي اضافه كردن به مصوبه مجلس نمايندگان آماده كند تا توانايي و اختيارات دولت امريكا براي پاسخگويي به حملات «گروه‌هاي شبه‌نظامي وابسته به ايران» محفوظ بماند. برخي ديگر از جمهوري‌خواهان نيز از اين تلاش تد كروز حمايت مي‌كنند. مايك راجرز، نماينده ايالات آلاباما در مجلس نمايندگان در اين خصوص مي‌گويد: «افزودن چنين متممي به طرح مجلس نمايندگان ضروري است. ما بايد اين موضوع را كاملا روشن كنيم كه هر حمله‌اي به نيروهاي امريكايي نه تنها با پاسخ همراه خواهد شد، بلكه اين پاسخ فوري و قوي خواهد بود.»
خواسته گروه‌هاي عراقي چيست؟
گروه‌هاي عراقي ترور سردار سليماني و ابومهدي مهندس را به عنوان يكي از جدي‌ترين انگيزه‌هاي خود براي حمله به نيروهاي امريكايي مطرح مي‌كنند و خواستار خروج كامل نظاميان امريكايي از عراق شده‌اند. «سعد السعدي» عضو دفتر سياسي جنبش «عصائب اهل الحق عراق» تأكيد كرد كه گروه‌هاي مقاومت عراق، مخالف حضور امريكا در اين كشور هستند. السعدي به خبرگزاري «شفق‌نيوز» گفت كه حملات گروه‌هاي مقاومت به پايگاه‌هاي امريكا به خاطر عهدي است كه اين گروه‌ها پس از جنايات متوالي امريكايي‌ها عليه نيروهاي الحشدالشعبي و ترور شهيدان سپهبد «قاسم سليماني» و «ابومهدي المهندس» با خود بسته‌اند. السعدي همچنين گفت كه «گروه‌هاي مقاومت طي روزهاي آتي، عمليات خود را عليه حضور امريكايي‌ها افزايش خواهند داد؛ چرا كه اين كشور به حاكميت عراق و مصوبات پارلمان و دولت احترام نمي‌گذارد». اين مسوول العصائب تصريح كرد، گروه‌هاي مقاومت به ديپلماسي، فرصت كافي دادند، ولي دولت امريكا از اين فرصت براي تعلل استفاده كرد، ولي دولت عراق «بايد ضمن ايفاي نقش خود، در جامعه بين‌الملل خواستار اخراج امريكايي‌ها از خاك عراق باشد». همچنين «كاظم الفرطوسي» سخنگوي «كتائب سيدالشهداء» عراق گفته است كه برخي ميانجيگري‌ها براي متوقف شدن حمله به نظاميان امريكايي در عراق در جريان است. به گفته او، عمليات نظامي عليه نيروهاي امريكايي با هدف اخراج كامل اين نيروها از تمام خاك عراق صورت گرفته و تا تحقق اين امر، هيچ عملياتي متوقف نخواهد شد، حال فشارها بر گروه‌هاي عراقي هر چقدر مي‌خواهد، باشد.