بازنمايي باورهاي ديني در آثار معاصر
نگاهي به چهار اثر ناصر پلنگي در محرم
مجموعه «ايران امروز» ناصر پلنگي يكي از نمونه آثاري است كه باورها و فضاي فكري، فرهنگي و اجتماعي ايران كنوني را به خوبي نشان ميدهد. به گزارش هنرآنلاين، چهار اثر از ناصر پلنگي، نقاش شناخته شده با رويكرد مذهبي و اجتماعي در گنجينه موزه پاسارگاد نگهداري ميشود كه تماشاي اين آثار در ايام محرم، ماه عزاي خاندان پيامبر ميتواند جدا از تداومبخشي براي نمايش مظلوميت امام حسين(ع) و ياران باوفايش، كنشگري هنرمند امروز را به انعكاس باورهاي مذهبي به خوبي نشان دهد. مجموعه آثار «ايران امروز» ناصر پلنگي، يكي از نمونه آثاري است كه باورها و فضاي فكري، فرهنگي و اجتماعي ايران كنوني را به خوبي نشان ميدهد. اين مجموعه آثار روشها، منشها و بينشهاي جاري در دوران معاصر ايران زمين را با زبان بصري و در قالب تصاوير مستند به صورت دكوپاژهاي ديجيتالي ارايه كرده، تا بياني بينامتني، بين آيينها محرم در گذشته و امروز را در آثارش مورد خوانش قرار دهد. مرداني به عزا نشسته در برابر شمايل امام معصوم، زناني خيمه بر دوش، روحاني كه به سوي كلام خدا گام برميدارد و زناني به نظاره نشسته، نقشمايههاي هنري كه هر آنچه از آنها دورتر ميشوند رنگ ميبازند؛ جملگي به وضعيت باورهاي ديني در دنياي معاصر ميپردازند.
اين آثار تداوم جريان فرهنگي در ايران شيعي را به زباني ساده اما عميق به تماشا ميگذارند. اينكه هنر چگونه در گذشته بياني تصويري آفريده كه امروز نيز در برابر اين تصاوير مرداني به عزاي امام معصوم مينشيند؛ موضوع پيوند جريانهاي فرهنگي و باورها اجتماعي را به خوبي نشان ميدهد. اينكه باورها چگونه ميتوانند با هنر زنده بمانند و در جريان زمان سفر كنند. كنشگري زنان امروز با بر دوش كشيدن خيمهها، وضعيت امروز جايگاه اجتماعي زن را به خوبي نشان ميدهد. اينكه زنان چگونه روي شانههاي خود باورهاي ديني را حمل ميكنند و گمنام در تاريخ، نداي هل من ناصر ينصرني امام حسين(ع) و خاندانش را به نسلهاي مختلف منتقل ميكنند. يا سفر به سوي كلام خدا كه احياي باورهاي ديني درست، با خوانش از كلام حق كه در طول تاريخ كمي گسسته شده است را در مجموعه «ايران امروز» شاهد هستيم. هنر از ديرباز باورهاي ديني عصر خود را بازتاب داده است. هنرمند كنشگر به دور از جامعه خود نيست و آنچه در اعتقادات جوامع در جريان است را بازنمايي ميكند. اين كنشگري يكي از دلايل اصلي تداوم باورهاي ديني است، زيرا اثر هنري هم ميتواند باورهاي ديني را براي عموم جامعه ملموس كند.
تاريخ به خوبي نشان داده است كه چگونه رسانههاي هنري در تداوم باورهاي ديني به خصوص در ايران نقش دادهاند. تعزيه، نقاشي، نقالي، نوحهسرايي، خط و مقتلنويسيها، همه و همه، در آيينهاي مذهبي امروزه نقش داشتهاند و در تداوم اين اعتقادات و باورها سهيم بودهاند. اين كنشگري در دنياي امروز نيز جريان دارد و هنرمندان با نگاهي به جريان فكري جامعه، بازخواني معاصر از اين باورها را ترسيم و به تداوم آنها براي نسلهاي آينده ميپردازند. جملگي آثار اين مجموعه ناصر پلنگي، نشان از توجه به باورهاي اجتماعي در دنياي معاصر دارند و بازتاب خوبي از وضعيت امروز در تداوم اين جريان فكري را نشان ميدهند. تماشاي اين آثار در ايام محرم، ماه عزاي خاندان پيامبر، ميتواند جدا از تداومبخشي براي نمايش مظلوميت امام حسين(ع) و ياران باوفايش، كنشگري هنرمند امروز را به تداوم باورهاي اجتماعي به خوبي نشان دهد. چهار اثر از مجموعه ايران امروز كه با تكنيك فتو مديا روي بوم در سال ۲۰۱۰ خلق شدهاند در گنجينه موزه بانك پاسارگاد در باغ نگارستان نگهداري ميشود.
ناصر پلنگي، زاده ۱۳۳۶ شهر همدان نقاش، مجسمهساز و مدرس دانشگاه است يكي از معروفترين چهرههاي نقاشان انقلاب محسوب ميشود و همچنان به ديوار نگاره مسجد جامع خرمشهر در زمان جنگ ايران و عراق شهرت ملي دارد. او فارغالتحصيل رشته كارشناسي نقاشي از دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران است و دوره كارشناسي ارشد خود را در دانشگاه تربيت مدرس به پايان رساند. نمايشگاه زنان در جنگ ايران و عراق شامل عكس و طراحي در نگارخانه فوير دانشكده هنر استراليا در سال ۱۳۸۶ و مكاشفات، عكس، رسانه و نقاشي در موزه تاريخ سنگاپور در سال ۱۳۸۶ از جمله ديگر فعاليتهاي شاخص او به شمار ميرود. پلنگي همچنين برنده دو جايزه مهم نيز است. اثر «ميراثهاي فراموششده» در چهارمين دوره جايزه جهاني هنرمندان نوظهور و جايزه ويژه سومين دوسالانه نقاشي معاصر ايران.