هشدار احمدمسعود به بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي
كابوس طالبان به افغانستان محدود نخواهد شد
شهاب شهسواري
در حالي كه گروه شبه‌نظامي طالبان سه هفته بعد از تصرف كابل همچنان از رسيدن به تصميم براي تشكيل يك حكومت جديد باز مانده است، درگيري‌ها در واپسين ولايت آزاد از سلطه طالبان ميان نيروهاي اين گروه با نيروهاي مردمي كه خود را جبهه مقاومت پنجشير ناميده‌اند ادامه دارد. همزمان، بلندپايه‌ترين مقام نظامي امريكا، مارك ميلي، در مصاحبه‌اي پيش‌بيني كرده است كه به زودي افغانستان درگير يك جنگ داخلي خواهد شد. او همچنين به فاكس‌نيوز گفته است كه «ارزيابي نظامي» او نشان مي‌دهد بين يك تا سه سال ديگر، منطقه پيرامون افغانستان شاهد ظهور وسيع تروريسم خواهد بود. اظهارات مارك ميلي همزمان با صدور بيانيه‌اي از سوي احمدمسعود، فرمانده جبهه مقاومت در پنجشير مطرح مي‌شود كه در آن به جهانيان در مورد «خطرات كابوسي» طالبان هشدار داده و تاكيد كرده كه باقيمانده سلاح‌هاي امريكايي در افغانستان توسط طالبان و گروه‌هاي تروريستي هم‌پيمانش «در آينده عليه انسانيت استفاده خواهد شد.»
طعم قدرت و طمع قدرت
گزارش‌هاي تاييدنشده و غيررسمي از افغانستان در مورد اختلاف‌نظر ميان جناح‌هاي مختلف گروه شبه‌نظامي طالبان بر سر تقسيم قدرت منتشر شده است. برخي رسانه‌ها خبر داده‌اند كه انس حقاني و ملا عبدالغني برادر آخوند، در مورد نحوه تقسيم قدرت و نوع حكومت آينده اختلاف‌نظر شديد پيدا كرده‌اند. سخنگويان طالبان، جمعه گذشته اعلام كرده بودند كه مذاكرات در مورد تشكيل حكومت به پايان رسيده و روز شنبه تركيب حكومت طالبان اعلام خواهد شد. اما با گذشت سه روز از اين موعد، هنوز خبري از تركيب حكومت طالبان منتشر نشده است. برخي منابع ادعا كرده‌اند كه درگيري ميان جناح‌هاي مختلف طالبان بر سر قدرت به زد و خوردهاي مسلحانه كشيده شده است. طالبان قبلا اعلام كرده بود كه دولت آينده فراگير و همه‌شمول خواهد بود، اما هيچ‌يك از مقام‌هاي حكومت پيشين، از جمله عبدالله عبدالله و حامد كرزي، رييس شوراي عالي مصالحه ملي پيشين و رييس‌جمهور پيشين، پستي دريافت نخواهند كرد.
عدم تفاهم مسعود با طالبان
براساس گزارش رسانه‌هاي محلي، جبهه مقاومت ملي افغانستان مي‌گويد كه طالبان پيشنهادات تازه دوباره به احمدمسعود، رهبر جبهه مقاومت عليه طالبان در منطقه پنجشير افغانستان داده‌اند. به گزارش اسپوتنيك، طالبان به احمدمسعود پيشنهاد چند وزارت، حفظ مقامات محلي پنجشير و بيرون نكردن وسايل نظامي از پنجشير را داده‌اند. به گفته اين منبع محلي، احمدمسعود گفته است كه اين موارد موضوع مذاكره جبهه مقاومت نيست. با اين حال، احمدمسعود خواهان، تشكيل دولت فراگير بنابه تقسيم صلاحيت‌هاي سياسي از عمودي و تك‌محور به افقي، حفظ ارزش‌هاي حقوق بشري زنان (تحصيل، شغل و حضور در مقامات بلندپايه حكومتي) و همچنان خواهان حفظ حقوق بشري و تفاوت‌هاي فرهنگي اقوام در كشور و حفظ حقوق شهروندي افراد جامعه شده است. پيش از اين، احمدمسعود گفته بود كه طالبان «پيشنهاد اختصاص دو كرسي به جبهه ملي مقاومت در دولت» را داد و ادامه داد: ما حتي در مورد اين پيشنهاد فكر نكرديم.
همزمان گزارش‌هاي ضد و نقيض در مورد درگيري‌ها در جبهه پنجشير منتشر مي‌شود. در حالي كه مقام‌هاي گروه شبه‌نظامي طالبان از پيشروي عمده در پنجشير و تسخير بيش از ۸۰ درصد از خاك اين ولايت سخن مي‌گويند، سخنگويان جبهه موسوم به مقاومت مردمي در پنجشير از شكست حمله طالبان به پنجشير و اسارت صدها شبه‌نظامي طالبان خبر مي‌دهند. فهيم دشتي، سخنگوي جبهه مقاومت پنجشير در حساب كاربري شبكه اجتماعي توييتر خود نوشته است: «پريان پنجشير از لوث وجود طالبان كاملا پاكسازي شد. دست‌كم هزار تروريست به دليل انسداد مسير برگشت و خروج گير افتاده بودند، تمام مهاجمان هنگام فرار و عقب‌نشيني توسط مردم محل با كمك رزمندگان مقاومت كشته، تسليم يا اسير شدند. شمار زيادي از اين اسرا خارجي و بيشتر پاكستاني‌‌اند.»
بيانيه احمدمسعود و تاكيد بر ادامه مقاومت
احمدمسعود، فرمانده جبهه مقاومت در پنجشير، روز گذشته با صدور بيانيه ضمن هشدار به كشورهاي جهان نسبت به گسترش تروريسم و افراطي‌گري با قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، بر ادامه مقاومت در مقابل اين گروه شبه‌نظامي تاكيد كرد. در اين بيانيه آمده است: «طالبان يك گروه تندرو است كه از نام دين و مذهب، جهان را به چشم افراطي و تندگرايي مي‌بيند. اين گروه افراطي در همكاري با دولت‌هاي هدفمند به عنوان يك بازيگر در افغانستان پرچم سفيدش را بلند كرد. هدف از تقويت افراط‌گرايي طالبان روشن و معلوم است و پي آيندِ گسترش دايره تندروي اين گروه، امروز يا فردا كل كشورهاي آسياي ميانه، جنوب شرق آسيا، خاورميانه و جهان را نيز فرا خواهد گرفت.»
احمدمسعود صريحا از امريكا به دليل مشروعيت دادن به طالبان و در اختيار گذاشتن سلاح‌هاي باقيمانده در افغانستان در اختيار اين گروه انتقاد كرده است و مي‌نويسد: «در حال حاضر، رهبران اين گروه در مورد پيوستن به تشكيلات بين‌المللي تروريستي مانند القاعده و داعش عليه نيروهاي آزادي‌خواه وادي پنجشير اظهارات مشخصي داشته‌اند. اكنون دسته‌هاي رزم‌جوي داعش و القاعده و ديگر گروه‌هاي افراطي در همكاري با طالبان در پنجشير و منطقه شمال افغانستان به نسل‌كشي اقليت‌هاي ملي رو آورده است. مسوول اين همه بي‌ثباتي آنهايي‌اند كه طالبان را رسميت داده و به آنها نيروي معنوي و مادي بخشيده‌اند. نيروهاي امريكا و ناتو در درازاي 20 سال اخير، تعداد زياد سلاح، لوازمات جنگي و تجهيزات حربي را وارد افغانستان كردند و همه اين تسليحات را از روي طرح و نقشه قبلي با اشرف غني، در اختيار طالبان، داعش و القاعده قرار داده و اين جنگ‌ابزارهاي مهيب در آينده عليه انسانيت استفاده خواهند شد.»
او تاكيد كرده است: «جبهه مقاومت ملي افغانستان عليه اين جفاي بزرگ در حق مردم افغانستان در سنگر مبارزه ايستاده و با تمام نيرو از حقوق مردم پنجشير و افغانستان دفاع خواهد كرد. ما امروز نه تنها براي پنجشير بلكه براي حفظ كل افغانستان و براي دفاع از حقيقت و حقوق بشري همه دنيا ايستاده‌ايم. اگر وحشت طالبان به همين سان ادامه يافته و جلوي دهشت فزاينده اين گروه در همكاري با گروه‌هاي مختلف تروريسم جهاني گرفته نشود، خطرات كابوسي اين گروه افراطي همه‌گير شده و امروز يا فردا، با شتابي فراگير، نظم جهان را متاثر خواهد ساخت.» مسعود تاكيد كرده است: «پيكار كنوني ما بر ضد چند فرد نيست و براي حراست از پنجشير و سراسر كشور و همچنين نظم امنيتي منطقه و جهان مي‌جنگيم.»
عبرت‌هاي جنگ افغانستان براي امريكا
مارك ميلي، فرمانده ستاد مشترك نيروهاي مسلح امريكا، در گفت‌وگويي اختصاصي با شبكه خبري فاكس‌نيوز، گفته است كه عقب‌نشيني از افغانستان «درس‌هاي زيادي» براي امريكا داشته است. اين مقام ارشد نظامي امريكايي گفته است: ارتش و پليس افغانستان را كه در واقع مشابه هم بودند ما به گونه‌اي تربيت كرده بوديم كه شبيه به نظاميان غربي باشند. فكر مي‌كنم يكي از بزرگ‌ترين درس‌هايي كه گرفتيم اين بود كه اين نيروها شايد به درستي براي ماموريت مورد نظرشان تربيت نشده بودند.» ميلي ادامه داد: «سقوط افغانستان، با شتابي فراتر از انتظار هر نظاره‌گري رخ داد، سقوط دولت هم به همين ترتيب.» او اضافه كرد: «افغانستان هميشه موضوعي پيچيده بود.» مارك ميلي به فاكس‌نيوز گفت: «يكي از عمده‌ترين اشكالات به نظرم فساد در حكومت بود، حكومت در ديدگاه مردم از مشروعيت برخوردار نبود. ديديد كه آخرش چه شد، نخبگان ارشد حكومتي همگي در رفتند.»
ميلي در بخشي ديگر از اظهاراتش تاكيد كرد كه پيش‌بيني مي‌كند جنگ داخلي به زودي افغانستان را فرابگيرد. او به فاكس‌نيوز گفت: «ارزيابي نظامي من اين است كه شرايط كنوني احتمالا به جنگ داخلي ختم مي‌شود. به نظرم دست‌كم احتمال قابل پيش‌بيني از وقوع يك جنگ داخلي وسيع وجود دارد كه خودش مي‌تواند در واقع باعث شود القاعده دوباره شكل بگيرد و داعش و ديگر گروه‌هاي تروريستي رشد كنند.» او تاكيد كرد: «اين احتمال جدي است و ممكن است در طول ۱۲ يا ۲۴ يا ۳۶ ماه آينده شاهد ظهور دوباره تروريسم در سراسر منطقه پيرامون افغانستان باشيم.»
حكمتيار عليه احمدمسعود
گلبدين حكمتيار رهبر حزب اسلامي افغانستان در مصاحبه با الجزيره درباره تحولات منطقه پنجشير گفت: آنچه در پنجشير اتفاق مي‌افتد بخشي از بقاياي نظام سابق است. كساني آنجا جمع شده‌اند كه امنيت و ثبات را براي كشور ما نمي‌خواهند درحالي كه ساكنان پنجشير مثل ما پايان جنگ و به رسميت شناختن دولت طالبان را مي‌خواهند. اما كساني كه به دنبال منافع خود هستند از مساله پنجشير براي تحقق اهداف ديگر استفاده مي‌كنند و طي ۲۰ سال جوانان پنجشير را به خاطر منافع اشغالگران و نه به خاطر
پر كردن شكاف در افغانستان كشتند. احمدمسعود، پسر احمد شاه‌مسعود و كساني كه با او هستند براي منافع شخصي تلاش مي‌كنند و منافع اطلاعاتي را اجرا مي‌كنند كه ساكنان پنجشير هيچ ارتباطي با آن ندارند. يك شخصيت فرانسوي در پنجشير است كه نقشي را در آنجا ايفا مي‌كند. او كردها را آموزش داده است. هيچ‌كسي به‌رغم نقش خطرناكي كه او دارد چيزي از اين شخصيت نمي‌گويد. اين فرد روابط قوي با احمدمسعود دارد. كساني هستند كه خواهان استقلال پنجشير از افغانستان هستند اما اين مساله براي ما غيرقابل قبول است. ما نمي‌خواهيم خاك افغانستان به ميدان جنگ بين گروه‌هاي خارجي تبديل شود. ما سياست متوازني با تمام گروه‌ها مي‌خواهيم و وارد نزاع با هيچ طرفي نمي‌شويم. ما خواهان مداخله امريكا و غرب نيستيم. اوضاع ما را به خودمان واگذار كنند.
نشست وزراي خارجه كشورهاي همسايه افغانستان به زودي برگزار خواهد شد
بعد از برگزاري نشست نمايندگان ويژه كشورهاي همسايه افغانستان به ميزباني پاكستان در تماس تلفني شاه محمود قريشي وزير امورخارجه پاكستان با امير عبداللهيان وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران آخرين تحولات افغانستان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. توافق شد اجلاس همسايگان افغانستان در سطح نماينده‌هاي ويژه و همچنين وزراي امور خارجه طي چند روز آينده به صورت مجازي برگزار شود.
نخستين جلسه نمايندگان ويژه كشورهاي همسايه افغانستان، با حضور محمدابراهيم طاهريان‌فرد، نماينده ويژه وزارت امور خارجه كشورمان در امور افغانستان، روز گذشته به صورت مجازي و به ميزباني پاكستان برگزار شد. محمد صادق، نماينده ويژه پاكستان براي افغانستان با انتشار توييتي از برگزاري مجازي نشست نمايندگان ويژه كشورهاي همسايه افغانستان خبر داد. او افزود كه نمايندگان ويژه كشورهاي چين، ايران، تاجيكستان، تركمنستان و ازبكستان براي افغانستان در آن حضور داشتند. صادق كه رياست اين نشست را برعهده داشت، اظهار داشت كه در اين ديدار طرف‌ها ضمن گفت‌وگو درباره آخرين تحولات افغانستان، اهميت ايجاد يك رويكرد منطقه‌اي براي رسيدگي به چالش‌هاي مشترك و تحقق فرصت‌هاي جديد ناشي از افغانستان باثبات، مورد تاكيد قرار گرفت. نماينده ويژه پاكستان گفت كه يك افغانستان مرفه و صلح‌آميز مي‌تواند انگيزه‌اي براي يكپارچگي اقتصادي، روابط قوي بين مردم، افزايش تجارت و ارتباط منطقه‌اي ايجاد كند و طرف‌ها موافقت كردند تا با يكديگر در تماس نزديك باشند. نمايندگان ويژه كشورهاي همسايه افغانستان موافقت كردند كه در تماس نزديك باشند. محمدصادق، نماينده ويژه پاكستان در افغانستان، مي‌گويد كه يك نشست مجازي نمايندگان كشورهاي ايران، چين، تركمنستان، ازبكستان و تاجيكستان به رياست اين كشور روز يكشنبه درباره اوضاع افغانستان برگزار شد. به گفته او، در اين نشست نمايندگان اين كشورها توافق كردند كه امنيت و ثبات در افغانستان براي امنيت و ثبات منطقه حياتي است.