دپوي ۳،۸ ميليون تني خوراك دام و طيور
6ميليون تن كالاي اساسي
در بنادر رسوب كرده است
نبود ارز ترجيحي به قيمت 4200 تومان مشكلي قديمي را اين‌بار به شكلي جديد درست كرده است. چنانكه به گفته مهرداد جمال‌ارونقي، معاون فني و امور گمرك ايران شش ميليون تن كالا در بنادر و گمركات كشور رسوب شده است. او مي‌افزايد: بيش از ۳/۵ميليون تن از اين كالاها در بندر امام خميني است و كشتي‌ها در حال تخليه اين كالاهاي اساسي هستند. او افزوده است: از ابتداي سال، بيش از ۱۰ ميليون تن كالاهاي اساسي ترخيص شده و در حال حاضر ۹۰ درصد كالاهايي كه در بنادر و گمركات كشور هستند، ارز ترجيحي دولت را دريافت مي‌كنند و طبق دستور جديد رييس‌جمهور، وزارت جهاد كشاورزي و بانك مركزي در تامين ارز اين كالاها اقدام و كمك مي‌كنند كه در ترخيص مشكلي نداشته باشند و صاحبان كالا بتوانند كالاهاي خودشان را در كوتاه‌ترين زمان از گمرك ترخيص كنند. به گفته وي مقادير زيادي گندم، ذرت، جو، كنجاله سويا، روغن و دانه‌هاي روغني در گمركات دپو شده كه با تخصيص ارز ۴۲۰۰ توماني ترخيص مي‌شوند. در حالي در جريان افزايش قيمت برخي از بحث كمبود نهاده‌هاي توليد يا عدم توزيع مناسب آن همواره مورد تاكيد قرار دارد كه در حال حاضر ۳.۸ ميليون تن يعني بيش از ۶۰ درصد از كالاهاي اساسي موجود در گمرك و بنادر را سه نهاده توليد ذرت، جو و سويا با دريافت ارز ۴۲۰۰ توماني تشكيل مي‌دهد. بررسي آخرين وضعيت موجودي كالاهاي اساسي در روزهاي اخير نشان مي‌دهد كه همچنان حجم بالايي از واردات و موجودي كالاهاي اساسي به نهاده‌هاي توليد اختصاص دارد؛ به‌طوري كه ۶.۱ ميليون تن كالاي اساسي شامل گندم، ذرت، برنج، جو، سويا، شكر، روغن خام و دانه‌هاي روغني در گمرك و بنادر موجود در شناورها وجود داشته كه بيش از ۳.۸ ميليون تن يعني بالغ بر ۶۲ درصد مربوط به نهاده‌هاي توليد است. ذرت همواره بالاترين حد واردات نهاده‌هاي توليد و البته كالاهاي اساسي را به خود اختصاص مي‌دهد و در حال حاضر ۱.۸ ميليون تن از اين كالا در گمرك و بنادر است كه ۱.۳ ميليون تن آن در انبارها موجود و حدود ۵۰۰ هزار تن هم در شناورهاي كنار اسكله يا در حال تخليه قرار دارد. اما جو ديگر نهاده توليد است كه طبق آخرين گزارش بيش از يك ميليون تن از آن در بنادر وجود دارد كه ۸۸۰.۲ هزار تن موجود و بالغ بر ۱۵۵ هزار تن هم در شناورها در حال تخليه است. سويا نيز بالغ بر يك ميليون تن موجودي آن در آمار ديده مي‌شود كه ۸۳۶.۷ هزار تن در انبارهاي گمرك و بنادر و بالغ بر ۲۳۰ هزار تن هم در شناورها موجود است.
حواشي تامين ارز دريافت‌كنندگان ارز ۴۲۰۰
اين در شرايطي است كه حتي در واردات كالاهاي اساسي دريافت‌كننده ارز ۴۲۰۰ تومان كه محدود به شش قلم ذرت، جو، سويا، گندم، روغن و دانه‌هاي روغني به همراه بخشي از دارو و تجهيزات پزشكي مي‌شود، همواره اين سه قلم نهاده توليد در صدر واردات بوده است؛ طبق آمار در پايان سال گذشته از ۲۳.۱ ميليون تن كالاي اساسي وارد شده (در ۲۵ گروه كالايي) بيش از ۱۳.۴ ميليون تن به ارزشي بالغ بر ۳.۷ ميليون دلار مربوط به ذرت، جو و كنجاله سويا بود كه ۵۸ درصد وزن كل واردات در ۲۵ گروه اقلام اساسي را در بر مي‌گرفت.
هيچ كس نمي‌داند چقدر كالا
در بنادر رسوب شده است
با اينكه سخنگوي گمرك ميزان كالاي اساسي رسوب‌كرده در بنادر ايران را 6 ميليون تن عنوان كرده اما نايب رييس كميسيون اصل نود مجلس در اظهارنظري متضاد با او در اين باره گفته است: افرادي كه متولي اين كار هستند نسبت به اينكه چه كالاهايي وارد شده يا خارج شده و همچنين چه كالاهايي در انبارها وجود دارد هيچ گونه پاسخي ندارند يعني يك سامانه‌اي كه در آنجا ثبت شده باشد وجود ندارد هيچ‌كس در اين عالم نمي‌داند چه ميزان كالا در گمرك رسوب شده است. نصرالله پژمانفر ادامه داد: بايد سامانه‌اي داشته باشيم كه نشان دهد چه كالايي وارد و چه كالايي خارج مي‌شود؛ ما بايد مسووليت كالا از زماني كه ثبت سفارش مي‌شود تا زماني كه اين كالا وارد كشور مي‌شود و در انبار مي‌ماند و چه مسيري طي مي‌كند و در نهايت مصرف‌كننده كه اين كالاها به دست آنها مي‌رسد را تعقيب كنيم. پژمانفر گفت: متاسفانه به‌رغم اينكه دنيا اين تجربه را دارد و ما در اين موضوع مصوبات قانوني داريم، ولي كسي پاسخگو نيست.
وي افزود: مهم‌ترين مساله در اين موضوع تعارض منافع است و عدم هماهنگي بين دستگاه‌ها كه بخشي از آن خواسته يا ناخواسته منجر به چنين اتفاق‌هايي شده است.
وي خاطرنشان كرد: در اين موضوع ما زمينه‌سازي كرديم يعني اعلام كرديم مثلا سازمان بنادر، گمرك و انبارها مستقل هستند و بعد از اينكه كالا از گمرك خارج مي‌شود ديگر قابل رصد نيست كه اين عدم نظارت و سامانه در اين موضوع منجر به بروز چنين شرايطي شده است.
وي افزود: يكي از مسائل اساسي هم اخذ مجوزهاي متعدد در اين موضوع است كه با رسوب كالا مرتبط است.