گردشگري شيراز
سوت و كور
خداوندا نگه‌دار
از زوالش
محمدرضا نسب عبداللهي
حافظ شيرازي سده‌ها پيش‌تر از اين در قامت غزلي از «شيراز بي‌مثال» سخن گفته و همگان را فرا مي‌خواند كه به شيراز آيند و به «فيض قدسي» دست يابند.حالِ خوشي كه علاقه‌مندان به شيراز در آن غرق مي‌شدند، آنقدر دلبرانه و مستانه بود كه حافظ مي‌خواهد در اين خيال خوش باقي بماند: «مكن از خواب بيدارم خدا را كه دارم خلوتي خوش با خيالش.»اين روزها اما از آن «شيرازِ بي‌مثال» و آن «روزهاي وصال» خبري نيست؛ گويي از خوابِ خوشي بيدار شده باشي و همچو حافظ كه از «ايام هجر» هراس داشت؛ با چشماني بي‌فروغ شاهد فراق ياران با شيرازِ «عبيرآميز» باشي. صبا را كه بخواني و بخواهي از شيراز و از آن «شنگول سرمست» بداني و بگويي «چه داري آگهي، چون است حالش»؛ خبر از حال خوشي نمي‌دهد؛ هر چه هست ناخوشي است و فراق.
ورود گردشگر به شيراز انگشت‌شمار است
همه‌گيري كوويد۱۹ طي دو سال گذشته سبب كاهش چشم‌گير ورود گردشگران به شيراز و فارس شده؛ اين روزها ورود گردشگر به شيراز انگشت‌شمار است. محمود فخري، رييس انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرتي فارس مي‌گويد: «كرونا لطمه زيادي به صنعت گردشگري وارد كرد و اين امر سبب شد حدود ٧٠ درصد از دفاتر خدمات گردشگري در فارس تعطيل يا نيمه‌تعطيل و حدود ٩٠ درصد از بانوان شاغل در اين دفاتر بيكار شوند.»هادي شه‌دوست شيرازي، مدير كل ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي استان فارس نيز بر اين باور است: «صنعت گردشگري استان فارس در ايام بيماري كوويد ۱۹، آسيب‌هاي جدي را متحمل شده است كه بايد با برنامه‌ريزي براي بسته‌هاي تورهاي داخلي از ظرفيت گردشگران داخلي استفاده كنيم.»
كاهش ۷۸ درصدي بازديد از اماكن گردشگري فارس در نوروز ۱۴۰۰
سازمان ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي استان فارس از كاهش ۷۸ درصدي بازديد از اماكن گردشگري در نوروز ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال در ۹۸ خبر مي‌دهد و مي‌گويد: «آمار بازديدكنندگان از اماكن فرهنگي - تاريخي استان از ۲۵ اسفندماه ۱۳۹۹ تا ۱۳ فروردين‌ماه سال جاري، ۲۵۲هزار و ۲۱۹ نفر بوده درحالي كه در سال ۹۸ اين آمار يك ميليون و ۱۳۲هزار و ۲۱۸ نفر بوده است.» بر پايه اعلام اين سازمان، خسارت بحران كرونا به بخش گردشگري فارس تا پايان سال گذشته ۱۰ هزار ميليارد ريال برآورد شده است.
سطح اشغال هتل‌هاي فارس به ۱۵ درصد
رسيده است
حسن سيادتان رييس جامعه هتل‌داران استان فارس مي‌گويد: «در شرايط فعلي سطح اشغال هتل‌هاي استان حدود ۱۰ الي ۱۵ درصد است و هتل‌داران استان در وضعيت مناسبي به سر نمي‌برند.» به گفته او، در حال حاضر تنها افرادي كه كار اداري داشته يا قصد رفتن به مراكز درماني در شيراز دارند اقدام به رزرو هتل مي‌كنند.سيادتان مي‌افزايد: «محدوديت‌هاي كرونايي و ممنوعيت ترددها سبب شد تا وضعيت هتل‌داران روز به روز بدتر شود اما در صورتي كه ۸۰ درصد جمعيت كشور واكسينه شوند، مي‌توانيم تا حدودي انتظار رونق در صنعت گردشگري داشته باشيم.»
هيچ گردشگر خارجي در هتل‌هاي شيراز اسكان ندارد
رييس جامعه هتل‌داران استان فارس مي‌گويد: «در حال حاضر هيچ مسافر خارجي در هتل‌هاي شيراز و استان فارس اسكان ندارد.»او ادامه مي‌دهد: «از اوايل شيوع كرونا تاكنون حدود ۳۰ درصد از هتل‌هاي فارس دست از فعاليت كشيدند.»حسن سيادتان مي‌گويد: «متاسفانه تمام هتل‌ها متضرر شده‌اند و شوربختانه دولت هيچ حمايتي در بخش‌هاي تامين اجتماعي، ماليات، كاهش هزينه‌بهاي آب، برق، گاز هتل‌ها نداشته و اين در حالي است كه سازمان‌هايي مانند تامين اجتماعي و امور مالياتي، تمام بدهي‌ها را از هتل‌ها دريافت كرده‌اند.»سهراب شرفي، رييس كميسيون گردشگري اتاق بازرگاني فارس نيز مي‌گويد: «متاسفانه در حال حاضر بعضي از افراد و راهنمايان تور در شيراز براي گذراندن زندگي به مشاغلى مانند رانندگي اسنپ، فروش زمين و مسكن و دلالي رو آورده‌اند.»او با اشاره به اينكه كرونا به تمام زيرساخت‌هاي گردشگرى آسيب وارد كرده، افزود: «متاسفانه دولت از بخش گردشگري فاصله گرفته و مسوولان تمام توجهشان به كسب درآمدهاي نفتي است.»شرفي مي‌گويد: «با توجه به اينكه استان فارس نسبت به ديگر استان‌ها زيرساخت‌هاى بيشترى در زمينه گردشگري دارد، بنابراين در اين بخش به مراتب بيش از ديگر استان‌ها متضرر شديم.»
برگزاري نمايشگاه فصلي، راه نجات گردشگري فارس
رييس كميسيون گردشگري اتاق بازرگاني استان فارس مي‌گويد: «در دو سال اخير به دليل شيوع بيماري كرونا، صنعت گردشگري با مشكلات عديده روبرو شد و شرايط صنوفي نظير اماكن اقامتي، پذيرايي، حمل‌ونقلي و فعالان صنايع دستي و …. بحراني است.»شرفي برگزاري نمايشگاه گردشگري به شكل فصلي را يكي از راه‌هاي نجات گردشگري مي‌داند و مي‌گويد: «يكي از برنامه‌هاي امسال در اين استان، برگزاري نمايشگاه گردشگري به شكل فصلي خواهد بود كه با هدف معرفي پتانسيل‌هاي گردشگري، صنايع‌دستي و هنر شامل تئاتر، موسيقي، شعر و همچنين فرهنگ نقاط مختلف فارس برگزار مي‌شود.» سهراب شرفي در اين خصوص توضيح مي‌دهد: «هدف از برگزاري اين نمايشگاه‌ها رونق صنعت گردشگري استان در تمام بخش‌هاست و اكنون در حال تدوين نهايي تقويم برگزاري اين نمايشگاه‌ها با همكاري دستگاه‌هاي مربوطه در استان هستيم.»
بي‌انگيزگي فعالان صنعت گردشگري
شرفي از بي‌انگيزه شدن فعالان صنعت گردشگري به عنوان يك تهديد ياد و اضافه مي‌كند: «شيوع بيماري كرونا، وقفه‌اي طولاني در فعاليت‌هاي صنوف مختلف مرتبط با حوزه گردشگري ايجاد كرده و موجب ركود سرمايه موجود در صنعت گردشگري شده و اين واقعيت‌ها، به بي‌انگيزگي و فرار سرمايه از صنعت گردشگري دامن زده است.» رييس كميسيون گردشگري اتاق بازرگاني استان فارس با تاكيد براينكه واكسيناسيون عمومي در ايجاد چشم‌انداز روشن براي صنعت گردشگري موثر است، ادامه مي‌دهد: «با توجه به اينكه صنعت گردشگري يكي از مزيت‌هاي اصلي توسعه اقتصادي استان فارس محسوب مي‌شود كه طي سال‌هاي گذشته كمتر مورد توجه بوده، اميدوار هستيم كه در دولت جديد و دور جديد شوراهاي شهر، شاهد سياست‌گذاري‌هاي متفاوتي در اين حوزه باشيم.»سهراب شرفي با بيان اينكه حدود ۶۰ درصد اشتغال در بخش خدمات است، مي‌گويد: «فارس داشته‌هاي ارزشمند فراواني دارد و هريك از ابعاد صنعت گردشگري اين استان مي‌تواند ثروت‌آفرين باشد و دولت و شوراي شهر جديد بايد براي اين مهم برنامه داشته باشند.» اين مقام اتاق بازرگاني استان فارس مي‌گويد: «از ظرفيت‌هاي فارس در صنعت گردشگري مي‌توان به پتانسيل و داشته‌هاي طبيعي، مذهبي، باستاني و حوزه سلامت و صنايع دستي اشاره كرد، اما متاسفانه مسوولان تمركز خود را بر صنعتي شدن و راه‌اندازي صنعت خودروسازي گذاشته‌اند درحالي كه فارس در حوزه‌هاي صنعتي، استان برخورداري نيست.»به گفته شرفي، بعد از همه‌گيري بيماري كرونا در دنيا، رويكردها در بخش‌هاي مختلف تغيير كرد و صنعت گردشگري يكي از بخش‌هاي نيازمند تحول است؛ به ويژه اين تغيير مي‌تواند در به‌كارگيري يا لغو قوانين و مقررات اين حوزه باشد.
خداوندا نگه‌دار از زوالش
وضعيت گردشگري در ايران روزهاي ناخوشي را پشت سر مي‌گذارد. خيلي‌ها اميد بسته‌اند كه با فراگيرشدن واكسيناسيون شاهد فروكش كردن نسبي همه‌گيري كرونا و رونق كسب وكارها باشند. اگر روند واكسيناسيون به خوبي پيش رود، مي‌توان اميد داشت كه گردشگري هم در دوره پساواكسن بتواند به روزهاي بهتري باز گردد و آن‌گونه كه حافظ مي‌خواهد، خداوند نگه‌دارِ «شيراز بي‌مثال» باشد از زوال.