فرمانده يگان حفاظت محيط زيست كشور در گفت‌وگو با ركنا توضيح داد
چرا محيط‌بانان مجهز به اسلحه بيهوش‌كننده نيستند؟
در شرايطي كه تعداد محيط‌بان‌هاي تحت استخدام يگان حفاظت محيط زيست كمتر از نصف ميزان تعيين شده در چارت سازماني اين يگان است، فرمانده محيط‌باني كشور تاكيد دارد كه كمبود تعداد محيط‌بان در كشورمان و روند كند تامين تجهيزات لازم براي رصد و پايش تخلفات از جمله كمبود دوربين‌هاي مداربسته در مناطق حفاظت شده، ناشي از عدم تخصيص بودجه مناسب از سوي سازمان برنامه و بودجه در سال‌هاي اخير براي استخدام محيط‌بان‌ها و تهيه تجهيزات بيشتر است. به گزارش خبرگزاري ركنا، در چارت سازماني يگان حفاظت محيط زيست تعيين شده كه بايد 8 هزار محيط‌بان در ايران فعال باشند اما هم‌اكنون فقط 3 هزار و 500 محيط‌بان در مناطق تحت مديريت سازمان محيط زيست فعاليت مي‌كنند. البته ايران علاوه بر كمبود محيط‌بان، دچار كمبود تجهيزات مورد نياز براي رصد و پايش تخلفات زيست محيطي نيز است. سرهنگ جمشيد محبت‌خاني، فرمانده يگان حفاظت محيط زيست كشور در گفت‌وگو با ركنا تاكيد دارد كه چون مناطق حفاظت شده كشور محصور نيستند، شكارچيان غيرمجاز مي‌توانند از مسيرهاي مختلف وارد اين مناطق شوند. او اما برخلاف فعالان محيط زيست، معتقد است كه با وجود اين شرايط، شكارچيان قطعا از محيط‌بان‌ها هراس دارند و اگر اين هراس در دل شكارچيان وجود نداشت، حتي يك حيوان هم در طبيعت باقي نمي‌ماند. فرمانده محيط‌باني كشور البته روي اين نكته هم دست گذاشت كه طبيعتا با تقويت قوانين زيست محيطي كشور و افزايش سطح بازدارندگي آنها، احتمال حضور شكارچيان در مناطق حفاظت شده محيط زيست كمتر مي‌شود، اما باز هم برخي شكارچيان هرقدر مدت حبس متخلفان زيست محيطي بيشتر شود و مبالغ مربوط به جريمه شكار افزايش يابد، باز هم خود را به مناطق حفاظت شده محيط زيست مي‌رسانند. محبت‌خاني اما تاكيد كرد كه در هر صورت، ما نياز به تقويت بازدارندگي قوانين زيست محيطي كشور داريم. او در پاسخ به اين سوال كه در چه شرايطي بازدارندگي قوانين افزايش خواهد يافت، گفت: اين كار از طريق راهكارهاي مختلفي امكان‌پذير است؛ به نحوي كه مي‌توان با افزايش مجازات حبس، بالا بردن جرايم شكار حيات وحش و اجراي طرح‌هاي جمع‌آوري سلاح‌هاي شكارچي غيرمجاز، احتمال حضور شكارچيان غيرقانوني در مناطق حفاظت شده را كمتر كرد. بسياري از فعالان محيط زيست كشور، كمبود تعداد دوربين‌هاي مداربسته موجود در مناطق حفاظت شده را از جمله عواملي مي‌دانند كه باعث مي‌شود شكارچيان بدون ترس از احتمال ديده شدن توسط محيط‌بان‌ها، وارد مناطق شكارممنوع شوند و به شكار انواع حيات وحش بپردازند. محبت‌خاني هم گفت: ما معتقديم كه استفاده از هر ابزار نويني كه احتمال شكار غيرمجاز را كمتر كند و سطح درگيري بين محيط‌بان‌ها و متخلفان را كاهش دهد، مي‌تواند به كاهش احتمال بروز تخلفات زيست محيطي از جمله شكار غيرمجاز كمك كند. در چهار سال گذشته، در برخي مناطق حفاظت شده محيط زيست به صورت پايلوت دوربين‌هاي مداربسته نصب و اتفاقا بازخورد مناسبي از نصب اين دوربين‌ها دريافت كرده‌ايم و معتقديم افزايش تعداد دوربين‌هاي موجود در مناطق حفاظت شده، قطعا انگيزه شكارچيان غيرمجاز براي ارتكاب جرم را كاهش مي‌دهد. محبت‌خاني افزود: طبق استانداردهاي جهاني به ازاي هر هزار هكتار منطقه حفاظت شده بايد يك محيط‌بان وجود داشته باشد. اما در ايران به ازاي هر 5 هزار هكتار كمتر از يك محيط‌بان وجود دارد. يعني تعداد محيط‌بان‌هاي ايران، كمتر از يك‌پنجم استاندارد جهاني است و ايران فقط حدود 3 هزار و 500 محيط‌بان دارد كه بايد از 18 هزار هكتار مناطق چهارگانه تحت مديريت سازمان محيط زيست محافظت كنند.
محبت‌خاني گفت: محيط‌بان‌ها براي مراقبت از خودشان در برابر شكارچيان، سلاح‌هاي سازماني تعريف شده‌اي دارند كه در اين سلاح‌ها، تيرهاي جنگي وجود دارد؛ چراكه اساسا وقتي شكارچيان از تيرهاي جنگي براي شليك به محيط‌بان‌ها استفاده مي‌كنند، نيروهاي يگان حفاظت محيط زيست نيز چاره‌اي ندارند جز اينكه از سلاح‌هاي جنگي استفاده كنند. تمام پاسگاه‌هاي محيط‌باني كشور مجهز به سلاح‌هاي بيهوش‌كننده هستند و در صورت نياز به بيهوش كردن حيوانات حيات وحش در حين فرآيند امدادرساني، محيط‌بان‌ها بعضا از اين سلاح استفاده مي‌كنند. اما نكته مهم اين است كه اين سلاح وقتي كارايي دارد كه از فاصله مشخصي به حيوانات حيات وحش شليك شود. ضمن اينكه در صورت اصابت تيرهاي اين سلاح به انسان، 4 تا 5 دقيقه طول مي‌كشد تا فرد بيهوش شود. وقتي شكارچي سلاح جنگي دارد، محيط‌بان هم چاره‌اي ندارد جز اينكه از تير جنگي براي مقابله با او استفاده كند، وگرنه جان خود محيط‌بان به خطر مي‌افتد. بنابراين در چنين شرايطي نمي‌توان از محيط‌بان‌ها درخواست كرد كه از سلاح بيهوش‌كننده براي مقابله با شكارچيان استفاده كنند.