افغانستان و فرهنگ بمب‌گذاري و انتحاري
بهروز بهزادي
به نظر مي‌آيد طالبان محصول بذري را كه ساليان طولاني كاشته است، درو مي‌كند. به آرشيو اخبار كه نگاه كنيم به اخباري متعدد از ترورهاي انتحاري در افغانستان برمي‌خوريم كه طالبان با افتخار كار خود اعلام كرده است. حتي گزارش‌هايي از مراكز پرورش تروريست‌هاي انتحاري در آرشيو مطبوعات موجود است كه طالبان آنها را داير كرده بود و شايد هنوز شماري از آنها در جنوب پاكستان مشغول كار باشند. به همين دليل زماني كه طالبان در پي تصرف برق‌آساي ايالات مختلف افغانستان اعلام كرد مشي خود را تغيير داده و در پي استقرار امنيت در افغانستان است كسي آن را باور نكرد و خيلي‌ها معتقد بودند اين حرف طالبان با عمل آنها فرق خواهد داشت. اما در مدت كوتاه آغاز استقرار طالبان در افغانستان، شماري از آگاهان معتقد شدند طالبان توانسته است امنيت را در سراسر افغانستان برقرار كند، ولي دو حمله انتحاري مساجد شيعيان در قندوز و قندهار طي يك هفته نشان داد كه حمله انتحاري در كشور جنگ‌زده افغانستان تبديل به فرهنگ شده است و بذر اين فرهنگ را طالبان طي 20 سال گذشته در حملات انتحاري و بمب‌گذاري‌هاي شهري و جاده‌اي پايه‌گذاري كرده است و بعيد است كه مخالفان طالبان با وجود اين فرهنگ با روش‌هاي دموكراتيك به مبارزه با آنها برخيزند و اينان همان روش مبارزه طالبان را در پيش خواهند گرفت. گرچه حمله به مساجد شيعيان مي‌تواند پايگاهي ديگر داشته باشد، ولي ترديد نبايد كرد نيروهاي تندرو طالبان كه برخي از آنان به داعش پيوسته‌اند روش بمب‌گذاري و انتحاري را در حملات اخير در برابر شيعيان پي گرفته‌اند. اينك طالبان براي اطفاي حريق تندروي‌هاي انتحاري با مشكلات بسيار روبرو است. يكي از اين مشكلات به نوع حكومت قبيله‌اي طالبان مربوط است كه جزء و كل حكومت را در اختيار دارند و چون در جامعه افغانستان مستحيل نشده‌اند از نظر اطلاعاتي توانايي شناخت نيروهاي تندرو و تروريست را ندارند. گفتني است طالبان به عنوان يك اپوزيسيون نظامي قبل از به دست گرفتن حكومت در جامعه افغانستان پراكنده و فعال بود ولي در حال حاضر تبديل به جمعي حكومتگر شده و از آحاد جامعه فاصله گرفته است. به همين جهت توانايي‌هاي يك حكومت دموكراتيك را كه با راي مردم انتخاب شده و از سراسر جامعه برخاسته باشد، ندارد. پس پيش‌بيني مي‌شود كانون‌هاي تروريستي در افغانستان دوران طالبان پا بگيرد و اين كشور بار ديگر روش‌هاي مبارزه همراه با بمب‌گذاري را تجربه كند. داروهاي آرامش افغانستان در حكومتي نهفته است كه سياسيون افغانستان به آن همه‌شمول مي‌گويند. كشورهاي جهان اگر نتوانند اين داروي تلخ را هر چه زودتر به طالبان بخورانند بايد شاهد موج جديدي از ناآرامي و خونريزي‌هاي تروريستي در افغانستان باشند.