رييسي در نشستي با اعضاي مهم‌ترين تشكل سياسي- مذهبي جناح راست
از لزوم شنيدن ديدگاه همه جريان‌ها گفت
شعار فراجناحي در حلقه ياران
ابراهيم رييسي شامگاه سه‌شنبه ميزبان اعضاي جامعه روحانيت بود. تشكلي كه بايد آن را مهم‌ترين نهاد سياسي- مذهبي جناح راست عنوان كرد كه در جريان انتخابات رياست‌جمهوري در قالب يكي از دو نهاد اجماع‌ساز اصولگرايان موسوم به شوراي وحدت، از ماه‌ها پيش از برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم، خود را حامي ابراهيم رييسي معرفي مي‌كرد و در ادامه نيز وقتي او بالاخره اعلام كانديداتوري كرد، اين جامعه روحانيت و شوراي وحدت بودند كه پيشگام حمايت از او در رقابت انتخابات بودند. حالا رييسي روحانيون عضو جامعه روحانيت را به دولت دعوت كرده و آنطوركه در گزارش پايگاه اطلاع‌رساني دولت آمده، موحدي كرماني و اعضاي جامعه روحانيت مبارز نيز در اين نشست، «با تجليل از روحيه انقلابي و مردمي رييسي در رسيدگي به مشكلات مردم و اداره امور كشور بر همراهي و پشتيباني خود با دولت تاكيد كردند.» اين درحالي است كه رييسي در اين نشست با بيان اينكه «دولت مصمم است از ديدگاه‌ها و نظرات دلسوزانه همه قشرها به‌ويژه روحانيون در پيشبرد امور كشور و رفع مشكلات و دغدغه‌هاي مردم استفاده كند»، گفته است: «روحانيت همواره مورد اعتماد بوده و مردم همچنان براي رفع مشكلات خود به اين جريان اعتماد دارند و بايد از اين اعتماد براي رفع دغدغه‌هاي مردم در بخش‌هاي مختلف اقتصادي و فرهنگي استفاده كنيم.» آنچه اما حالا پس از برگزاري اين نشست بار ديگر موردتوجه قرار گرفته، كم‌توجهي رييسي به نيروهاي منتسب به جريان اصلاحات و ديگر جريان‌هاي سياسي و فكري است كه نه‌تنها با شعارهاي او پيش از انتخابات در تعارض است، بلكه نسبت به آنچه او در همين نشست به زبان آورده نيز سنخيت ندارد.
جمله عجيب در گفت‌وگوي تلويزيوني
ميانه هفته‌اي كه حالا به تعطيلات پاياني‌اش رسيده‌ايم، ابراهيم رييسي براي دومين‌بار در اين حدود 70 روزي كه در قامت رييس‌جمهوري روبه‌روي مرتضي حيدري، مجري صداوسيماي جمهوري اسلامي نشست تا از طريق آنتن زنده شبكه اول سيما با ايرانيان سخن بگويد. آنچه به عنوان خروجي اين نشست تلويزيوني كه ظاهرا به عنوان مصاحبه با نفر نخست اجرايي مملكت ترتيب يافته بود، حاصل شد اما همچون تمامي مصاحبه‌هاي مشابه با رييس‌جمهوري كنوني و اسلافش و بلكه به مراتب بي‌حس و حال‌تر از اغلب نمونه‌هاي پيشين، مصاحبه‌اي بود خشك و بي‌روح كه اگرچه ظاهرا تريبوني يك‌طرفه براي سخنراني رييس‌جمهوري نبود و مجري اين به اصطلاح مصاحبه، با پرسش‌هايش گفت‌وگو را پيش مي‌برد اما اغراق نيست اگر بگوييم در ميان اين پرسش‌هاي متعدد، حتي يك نمونه هم چالش‌‌انگيز نبود. مصاحبه‌اي كه حتي در مباحث اقتصادي هم نمي‌خواست جدي و بحث‌انگيز باشد و به طريق اولي، كاري هم نه با موضوعات حساس سياست داخلي داشت و نه حتي به برخي مباحث چالشي حوزه سياست خارجي نزديك مي‌شد. با اين همه اما يك جاي اين گفت‌وگوي مفصل ابراهيم رييسي كمي به مباحث جناحي نزديك شد و البته آنجا هم سعي كرد تصويري وراي اين مباحث از خود ترسيم كند و دولتش را دولتي فراجناحي جلوه دهد. او با پرسش مرتضي حيدري درخصوص تعلل دولت در تعيين‌تكليف برخي كرسي‌ها مواجه شده و مشخصا مي‌خواست به اين پرسش پاسخ دهد كه چرا آنطوركه «برخي معتقدند»، دولت سيزدهم در «بعضي انتصابات»، به تعبير حيدري «كُند يا با طمانينه» عمل مي‌كند؟
فارغ از اينكه اساسا روشن نيست چرا اقدام توام با «طمانينه» دولت يا رييس دولتي اينچنين محل پرسش قرار گرفته، پاسخ رييسي جالب‌توجه بود: «محور ما براي انتصاب افراد و گزينش همكاران، كارآمدي و دلدادگي به نظام و انقلاب و باور داشتن مردم است.» آنچه اما رييسي در ادامه گفت، آنطوركه حتي در متن منتشرشده از اين مصاحبه ازسوي پايگاه اطلاع‌رساني دولت هم موردتاكيد قرار گرفته، منجر به تعجب مجري شده است. آنطوركه در گزارش پايگاه اطلاع‌رساني دولت آمده، رييسي ابتدا گفته «براي كابينه كساني را انتخاب كردم كه ممكن است اگر بررسي كنيد، اصلا به بنده راي نداده باشند!» و «در پاسخ به ابراز تعجب مجري تاكيد كرده است: بله!» او در ادامه مي‌گويد: «بنده يقين داشتم كسي به من راي نداده و براي عضويت در كابينه انتخابش كردم.» رييسي با بيان اينكه «به دوستان در دولت مكرر گفته‌ام كه اگر در ميان مديران كساني كارآمد هستند، حتما تثبيت‌شان كنيد تا كارشان را ادامه دهند»، اضافه كرد: «گاهي اشكالاتي به بنده مي‌گيرند و مي‌گويند فلاني گروه و دسته ندارد؛ بله درست است، بنده واقعا به دنبال شايسته‌سالاري بودم و پس از اين هم دنبال شايسته‌سالاري هستم.»
دولتي كه نه جناحي است، نه فراجناحي!
ارزيابي شايستگي دولت سيزدهم البته درحال‌حاضر كه هنوز بازه زماني 100 روزه نخست دولت هم به پايان نرسيده، نه معقول است، نه ممكن. اما بررسي خط و ربط جناحي مرداني كه رييسي در سمت‌هاي مختلف دولت سيزدهم به كار گماشته و البته آن شخصي كه به عنوان معاون امور زنان رياست‌جمهوري منصوب كرده، به روشني نشان از اين دارد كه كابينه رييسي خالي است از نيروهاي منتسب به جناح رقيب جريان حاكم بر دولت.
خط و ربط حاميان انتخابات رييسي
ابراهيم رييسي اگرچه در تشكيل كابينه روي خوشي به اصلاح‌طلبان نشان نداده، نسبت به اصولگرايان هم چندان منعطف نبوده و واقعيت آن است كه كابينه و دولت سيزدهم را بايد بيش از آنكه دولتي اصولگرا دسته‌بندي كنيم، كابينه‌اي حاكميتي بناميم. اصولگرايان اما نه‌تنها در بزنگاه انتخابات 28 خردادماه 1400، بلكه از ماه‌ها پيش از روز سرنوشت انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم، زماني كه رييسي نه‌تنها اعلام كانديداتوري نكرده بود، بلكه اينجا و آنجا احتمال حضورش در عرصه انتخابات را رد مي‌كرد، پيوسته از اين مي‌گفتند كه براي جناح راست تنها يك اشاره رييسي كافي است تا تمام‌قد پشت او ايستاده و در انتخابات حمايتش كنند؛ اتفاقي كه ازقضا وقتي رييسي بالاخره - مطابق انتظارها و برخلاف آنچه پيش‌تر مي‌گفت- رسما اعلام كانديداتوري كرد، رنگ واقعيت به خود گرفت و در شرايطي كه دست‌كم دو نهاد موازي در جناح راست به منظور ايجاد اجماع در انتخابات فعال شده و تعارف را كنار گذاشته و عليه يكديگر اظهارنظر مي‌كردند، همين كه رييسي وارد گود رقابت شد، اختلاف را كنار گذاشته و اعلام كردند كه كانديداي اول و آخرشان كسي نيست مگر ابراهيم رييسي!
در اين ميان البته شوراي وحدت با محوريت جامعه روحانيت پيشگام حمايت از رييسي بود اما شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب به رياست غلامعلي حدادعادل و نقش‌آفريني چهره‌هايي چون مهدي چمران كه تا مدت‌ها از حمايت از اين يا آن چهره شاخص اصولگرا حذر كرده و تلويحا دنبال كانديداتوري قاليباف بودند، وقتي بالاخره رييسي اعلام كانديداتوري كرد و نزديكان قاليباف هم پس از ماه‌ها اظهارنظرهاي ضدونقيض، كانديداتوري او را به صراحه رد كردند، با شوراي وحدت همراه شد و رييسي را گزينه اصلي خود اعلام كرد.
گرايش همراهان پساانتخاباتي رييسي
رييسي با حمايت اصولگرايان در انتخاباتي پيروز شد كه به باور بسياري از ناظران بدون اين حمايت‌هاي جناحي هم قادر به عبور سلامت از آن بود. با اين همه اما حالا رييسي در شرايطي كه حدود 70 روز گذشته، از نزديكي به نيروهاي جناحي پرهيز كرده و حتي در تشكيل كابينه نيز بيش از آنكه از چهره‌ها و احزاب اصولگرا يارگيري كند، نيروهاي حاكميتي را گرد خود جمع كرده، در يكي از نخستين جلسات جناحي خود، ميزبان روحانيون عضو جامعه روحانيت بوده است. اينكه او در ادامه مسير به‌خصوص تا پيش از پايان 100 روز نخست دولت، با اصلاح‌طلبان و به‌ويژه روحانيون اصلاح‌طلب عضو مجمع روحانيون مبارز كه سال‌هاست با محوريت سيدمحمد خاتمي فعاليت دارند، ديدار خواهد كرد يا نه، پرسشي است كه براي يافتن پاسخ آن بايد يك ماهي ديگر دندان روي جگر بگذاريم.