امريكا كره شمالي را به گفت‌وگوي «بدون پيش شرط» دعوت كرد
سياست دوگانه فشار و دعوت به ديپلماسي
محمدحسين لطف‌الهي
پيونگ‌يانگ همچنان به آزمايش تسليحات مدرن نظامي كه از سوي ايالات متحده و متحدانش «تحريك‌آميز» خوانده مي‌شود، ادامه مي‌دهد و واشنگتن مي‌كوشد تا همزمان با تلاش‌هاي ديپلماتيك به منظور افزايش فشارها بر حكومت كره شمالي، اين كشور را به «مذاكره بدون پيش شرط» دعوت كند. يك روز پس از آنكه رسانه‌هاي كره جنوبي از آزمايش يك فروند موشك بالستيك پرتاب شونده از زيردريايي از سوي كره شمالي خبر دادند، پيونگ‌يانگ اين خبر را تاييد كرد. ارتش كره جنوبي روز سه‌شنبه از آزمايش يك موشك بالستيك كوتاه‌برد زيردريايي توسط همسايه شمالي خود خبر داده بود. خبرگزاري رسمي كره شمالي «كي‌سي‌ان‌اي» روز چهارشنبه 2 اكتبر اعلام كرد، اين نوع جديد از موشكهاي بالستيكي از همان زيردريايي كه در سال ۲۰۱۶ آزمايش مشابهي را انجام داد، پرتاب شده است. رويترز مي‌گويد، به نظر تحليلگران عكس‌هاي منتشر شده توسط خبرگزاري رسمي كره شمالي حاكي از آن است كه اين موشك موشك نازك‌تر و كوچك‌تر از موشكهاي مشابه قابل پرتاب از زيردريايي است و احتمال دارد همان مدلي باشد كه براي اولين‌بار در نمايشگاه دفاعي هفته گذشته در پيونگ‌يانگ به نمايش درآمد.
اين اقدام، واكنش منفي واشنگتن، سئول و توكيو را در پي داشت و باعث شد موجي از انتقادها عليه كره شمالي به راه بيفتد. امريكا و متحدان منطقه‌اي اين كشور معتقدند پيونگ‌يانگ با اين اقدامات «تحريك‌آميز» و مخالفت با نشستن بر سر ميز مذاكره، مسير دستيابي به راه‌حل سياسي براي بحران شبه جزيره كره را مسدود مي‌كند و نمي‌گذارد تلاش‌ها براي حل و فصل اختلاف‌ها از طريق ديپلماسي به نتيجه برسد. روز سه‌شنبه شوراي امنيت ملي كره جنوبي جلسه اضطراري تشكيل داد و در خصوص «آزمايش موشكي جديد كره شمالي در ميانه تلاش براي يك راه‌حل ديپلماتيك» ابراز «تاسف عميق» كرد. معاون نخست‌وزير ژاپن نيز گفت كه توكيو از طريق كانال‌هاي رسمي «مخالفت شديد» خود با اين اقدام كره شمالي را به اين كشور اطلاع داده است. از سوي ديگر سونگ كيم، سفير ايالات متحده و نماينده ويژه رييس‌جمهور اين كشور در امور كره شمالي تاكيد دارد اقدامات اخير پيونگ‌يانگ در خصوص آزمايش موشكهاي بالستيك نقض قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد محسوب مي‌شود واز مقام‌هاي جمهوري دموكراتيك خلق كره خواست تا وارد گفت‌وگوهايي جدي و اساسي شوند. كره شمالي اين انتقادها را غيرمنطقي مي‌خواند و مي‌گويد تاكيد امريكا و كره جنوبي بر بازگشت به ديپلماسي، زماني كه آنها همچنان به تلاش‌ها براي تشديد فشار عليه پيونگ‌يانگ ادامه مي‌دهند، نشان مي‌دهد ادعاهاي آنها واقعي نيست. وندي شرمن، معاون وزير خارجه امريكا ضمن محكوم كردن آزمايش موشكي اخير كره شمالي، از اين كشور خواست «بدون پيش شرط» وارد مذاكرات شود. شرمن در يك سخنراني ويديوكنفرانسي خطاب به مراسم سالانه «انجمن كره» در نيويورك گفت: «ما مستقيما سراغ پيونگ‌يانگ رفته‌ايم و آماده نشست بدون پيش شرط هستيم و همان‌طور كه در موقعيت‌هاي متعددي به‌طور علني گفته‌ايم، امريكا نيات خصمانه‌اي عليه جمهوري دموكراتيك خلق كره (كره شمالي) ندارد.»
به گفته او، امريكا پرتاب‌هاي موشك بالستيك اخير كره شمالي را كه ناقض چندين قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل بوده‌اند، امنيت همسايگان كره شمالي و جامعه بين‌المللي را تهديد و تلاش‌هاي جهاني در جهت عدم اشاعه را تضعيف مي‌كنند، كاملا محكوم مي‌كند. شرمن تاكيد كرد: «ما در حال همكاري نزديك با متحدان و شركاي خود به ويژه كره جنوبي و ژاپن به جهت رصد وضعيت در كره شمالي و تعيين راهي براي خلع سلاح هسته‌اي كامل شبه جزيره كره هستيم.» اشاره معاون وزير خارجه امريكا به مذاكراتي است كه در ماه‌هاي اخير ميان سئول، واشنگتن و توكيو در جريان است. در آخرين دور از اين گفت‌وگوها كه روز سه‌شنبه انجام شد، سونگ كيم، نماينده ويژه امريكا در امور كره شمالي، نوه كيو دوك، نماينده ويژه كره جنوبي در امور صلح و امنيت شبه جزيره كره و فوناكوشي تاكهيرو، مديركل دفتر امور آسيا و اقيانوسيه در وزارت خارجه ژاپن با يكديگر پيرامون مساله كره شمالي به بحث و تبادل نظر پرداختند. وزارت امور خارجه امريكا روز سه‌شنبه اعلام كرد، اين سه مقام «بر تعهد خود به اقدام سه‌جانبه در جهت كاهش تنش‌ها و حصول پيشرفت در جهت دستيابي به هدف مشترك خلع سلاح هسته‌اي شبه جزيره كره تاكيد مجدد كردند.» كارشناسان معتقدند رويكرد كره شمالي نيز همان سئول و واشنگتن، دوگانه است. آنها ماه گذشته از احتمال آغاز دوباره گفت‌وگوها با سئول سخن گفتند و حتي تاكيد كردند كه در حال بررسي فعال‌سازي مجدد خط تلفن قرمز و راه‌هاي ارتباطي ضروري ديگر با همسايه جنوبي هستند. همزمان چند آزمايش نظامي متوالي از كره شمالي‌ها نگراني‌هاي زيادي را در سئول، توكيو و واشنگتن در پي داشت و باعث شد آنها به انتقاد از رويكرد كره شمالي بپردازند. به نظر مي‌رسد، اين استراتژي دوگانه با هوشمندي از سوي كره شمالي انتخاب شده تا اين كشور بتواند بدون خطر انتقام‌گيري طرف‌هاي مقابل و همچنين بدون از دست رفتن شانس‌هاي جدي براي گفت‌وگو، توان نظامي خود را تقويت كرده و به رخ همسايه جنوبي بكشد. نيويورك‌تايمز در اين باره مي‌نويسد: «سران كره جنوبي و امريكا اميدوار بودند ضربات اقتصادي شديدي كه كره شمالي به دليل تحريم و شيوع كرونا متحمل مي‌شود، باعث شود اين كشور پاي ميز مذاكره بيايد و گفت‌وگوها آغاز شود اما كيم جونگ اون نشان داد حتي در چنين شرايطي هم پيونگ‌يانگ دست از سياست‌هاي اصلي‌اش برنمي‌دارد.» ليف اريك ايزلي، استاد مطالعات بين‌المللي در سئول معتقد است: «اين كشور علاقه‌اي به مذاكرات خلع سلاح هسته‌اي و دريافت مزايا در ازاي رعايت قطعنامه‌هاي سازمان ملل متحد ندارد. آنها مي‌خواهند قانون جهان را به نفع خود بازنويسي كنند و به ديگران بقبولانند كه آنها نيز بايد به عنوان يكي از قدرت‌هاي هسته‌اي به رسميت شناخته شوند.» اقدامات اخير كره شمالي باعث شده تا واشنگتن بخواهد فشارها بر كره را از طريق شوراي امنيت سازمان ملل متحد افزايش دهد. خبرگزاري فرانسه بامداد روز گذشته به نقل از منابع ديپلماتيك شوراي امنيت گزارش داد: «امروز چهارشنبه نشستي فوق‌العاده و پشت درهاي بسته درباره آزمايشات موشكي اخير كره شمالي برگزار مي‌كند.» بر اساس اطلاعيه رسمي وب‌سايت سازمان ملل متحد كه ساعاتي پس از اين گزارش منتشر شد، نشست شوراي امنيت پيرامون مساله كره شمالي قرار است ساعت 3 بعد ازظهر روز چهارشنبه به وقت نيويورك (بامداد پنجشنبه به وقت تهران) برگزار شود.
كره شمالي برنامه اتمي خود را با شتاب پيش مي‌برد
رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز سه‌شنبه در ابتداي نشست سالانه اعضاي اين نهاد بين‌المللي در وين گفت: كره شمالي به سرعت در حال پيشروي در برنامه اتمي بحث‌برانگيز خود است. او در اين راستا از جمله به افزايش غني‌سازي اورانيوم و استخراج پلوتونيوم اشاره كرد. در صورت صحت اظهارات گروسي، كره شمالي چند قطعنامه سازمان ملل را نقض مي‌كند و ممكن است ايالات متحده و متحدان منطقه‌اي اين كشور درصدد استفاده از اين ابزار براي وضع و اعمال تحريم‌هاي بيشتر عليه كره شمالي برآيند. بازرسان آژانس امكان دسترسي به تاسيسات اتمي كره شمالي را ندارند و رصد اين تاسيسات را از طريق ماهواره انجام مي‌دهند.