هشدار دبير كل سازمان ملل در نشست جهاني تغييرات آبوهوايي:
شكست در گلاسكو، در حكم مرگ بشر است
آرمين منتظري
نشست جهاني مبارزه با تغييرات آبوهوايي سازمان ملل متحد روز گذشته در گلاسكو اسكاتلند آغاز به كار كرد. اين نشست در حالي برگزار مي‌شود كه رهبران گروه بيست طي روزهاي اخير در ايتاليا گرد هم آمده بودند و نتوانستند به توافقي در خصوص ميزان كاهش دياكسيدكربن، تا ضرب‌الاجل سال 2050 برسند. رهبران بيست اقتصاد بزرگ دنيا در عوض تنها به اهميت كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي اذعان كردند و در عين حال هيچ جدول زماني براي دستيابي به اين هدف تعيين نكردند. در واقع هنوز مشخص نيست كه كشورهاي جهان درباره كاهش گازهاي گلخانه‌اي و به خصوص گاز متان كه به مراتب خطرناك‌تر از دياكسيدكربن است، چه سياستي را بايد در پيش بگيرند.
به گزارش نيويورك‌تايمز، روز گذشته آنتونيو گوترش، دبير كل سازمان ملل متحد با سخنراني خود نشست گلاسكو را افتتاح كرد. او در سخنانش به شدت از ناتواني جهان در متحد شدن عليه تغييرات آبوهوايي انتقاد كرد. دبير كل سازمان ملل متحد با بيان اينكه جهان در مسير فاجعه اقليمي حركت مي‌كند، هشدار داد كه شكست اجلاس پيش رو گزينه نيست بلكه حكم مرگ بشر است. وي سپس عنوان كرد كشورهاي عضو گروه ۲۰ كه دو روز گذشته در شهر رم ايتاليا گردهم آمده بودند ۸۰ درصد از كل دياكسيدكربن جهان را توليد مي‌كنند و در اين زمينه مسووليت بيشتري دارند. دبير كل سازمان ملل متحد بر همين اساس خواستار تشكيل سالانه اجلاس آبوهوايي شد تا تعهدات جديد مقابله با تغييرات اقليمي مرور شود. اجلاس بين‌المللي آبوهوايي هر پنج سال يك‌بار برگزار مي‌شود. وي با بيان اينكه تغييرات آبوهوايي در صدر فهرست نگراني مردم در سراسر جهان قرار دارد، افزود: بايد به اين نگراني‌ها گوش فرا دهيم و اقدام كنيم. من از جانب اين نسل و نسل آينده از شما مي‌خواهم همبستگي را انتخاب كنيد، از آينده خود محافظت كنيد و بشريت را نجات دهيد. بوريس جانسون، نخست‌وزير انگليس كه يكي از سخنرانان اين نشست بود تغييرات آبوهوايي را به بمبي تشبيه كرد كه هر لحظه امكان انفجار آن وجود دارد. او از كشورهاي جهان خواست چالشي را كه پيش پاي همه جهانيان قرار گرفته به رسميت بشناسند. جانسون گفت: «آنچه غم‌انگيز است اين است كه تغييرات آبوهوايي فيلم سينمايي نيست و آخرالزمان به واسطه وقوع تغييرات آبوهوايي يك واقعيت است. بشريت تاكنون تغييرات آبوهوايي را بازيچه انگاشته و وقتش را تلف كرده است. حالا تنها يك دقيقه به پايان دنيا زمان باقي است و ما بايد همين حالا دست به اقدام بزنيم.» آنتونيو گوترش، دبير كل سازمان ملل نيز در سخناني با تاكيد بر ضرورت استفاده از زمان از رهبران بيش از 120 كشور جهان خواست در اسرع وقت ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي كشورهاي‌شان را كاهش دهند. گوترش تصريح كرد كه گرم‌شدن كره زمين همين حالا هم با سنجش آب اقيانوس‌ها و آب شدن يخ‌هاي كوه‌ها قابل مشاهده است. گوترش گفت: «سطح آب درياها از سي سال پيش تاكنون دو برابر افزايش يافته است.» تحقيقات دانشمندان نشان مي‌دهد كه دماي آب اقيانوس‌ها گرم‌تر شده است. بخش‌هايي از جنگ‌هاي باراني آمازون بيش از آنكه دياكسيدكربن را جذب كنند، در حال انتشار آن هستند و در يك دهه گذشته حدود 4 ميليارد نفر از جمعيت كره زمين به واسطه رخدادهاي ناشي از تغييرات آبوهوايي آسيب ديده‌اند. گوترش تاكيد كرد: «ديگر سوزاندن و حفاري كردن و معدن‌كاوي بس است. ما با اين كارها گور خودمان را حفر مي‌كنيم.» كنفرانس گلاسكو با هدف متقاعد كردن كشورها به همكاري براي جلوگيري از افزايش دماي كره زمين برگزار شده است. هدف اين است كه به همكاري همه كشورهاي جهان دماي كره زمين بيش از يك و نيم درجه سانتي‌گراد بالاتر نرود. گوترش بر اين ايده تاكيد كرد كه بشريت در حال پيشرفت سرابي بيش نيست. او از همه كشورها خواست هر سال در اين نشست شركت كنند و اهداف آبوهوايي خود را مرور كنند و ببينند كه آيا آنها را محقق كرده‌اند يا خير. به رغم همه تاكيدات بر لزوم اتحاد عليه تغييرات آبوهوايي هنوز برخي كشورها با اقدامات پيشنهادشده از سوي سازمان ملل متحد موافق نيستند. علاوه بر اين، غيبت رهبران برخي كشورها نظير چين و روسيه در اين نشست، سايه شك و ترديد را بر ايده شكل‌گيري جهاني متحد عليه تغييرات آبوهوايي گسترده است. جو بايدن كه روز گذشته براي شركت در نشست گلاسكو از ايتاليا عازم اسكاتلند شد، طي ماه‌هاي اخير به‌شدت از سياست‌هاي روسيه و چين در زمينه مبارزه با تغييرات آبوهوايي انتقاد كرده است. چين كه بزرگ‌ترين توليد‌كننده گازهاي گلخانه‌اي در جهان است هدف جديدي در خصوص انتشار اين گازها اعلام كرد كه چندان با هدفي كه شش سال پيش تعيين كرده بود، قابل تمييز نيست. امريكا نيز كه به لحاظ تاريخي يكي از بزرگ‌ترين توليد‌كنندگان گازهاي گلخانه‌اي بوده است نيز اهداف بلندپروازانه‌اي تعيين كرده كه البته هنوز نتوانسته براي دستيابي به آن قوانين مورد نياز را تصويب كند. كشورهايي نظير استراليا، هند و روسيه نيز هنوز به تعهدات خود در خصوص كاهش گازهاي گلخانه‌اي عمل نكرده‌اند. در عين حال برخي كشورهاي ثروتمند منابع مالي جمع‌آوري كرده‌اند تا بتوان با استفاده از آنها به برخي كشورهايي كه توسط تغييرات آبوهوايي آسيب ديده‌اند كمك كرد. هر چند خود اين كشورها براي توقف اين آسيب‌ها هيچ ابتكار عملي به خرج نداده‌اند. رجب طيب اردوغان نيز در اين نشست شركت نكرده است. سخنگوي دولت تركيه اعلام كرده پس از اختلاف‌نظر با برگزار‌كنندگان نشست درباره تدابير امنيتي و تعداد اتومبيل‌هايي كه هيات تركيه‌اي در گلاسكو به آن نياز دارد و تامين نشدن نظر تركيه، اردوغان از شركت در اين نشست انصراف داده و از ايتاليا به تركيه بازگشت. در اين نشست، ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه و ژايير بولسونارو، رييس‌جمهوري برزيل نيز حضور ندارند. روسيه يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي آلوده‌كننده جهان است و ژايير بولسونارو، رييس‌جمهوري برزيل نيز متهم است كه به قطع گسترده درخت‌هاي جنگل‌هاي آمازون مجاز شمرده است. هيچ‌كدام از اين دو در اين نشست حضور ندارند. جنيفر مورگان، مدير اجرايي سازمان «صلح سبز» در اين زمينه گفته است: «اگر نشست گروه بيست، مقدمه‌اي براي كنفرانس اقليمي سازمان ملل در گلاسكو بود، رهبران جهان اين فرصت را از دست دادند.» او در ادامه با اشاره به آمادگي بسياري از فعالان براي برگزاري تظاهرات گفت: «اقدامات لازم در خصوص بحران اقليمي و همه‌گيري كوويد - 19 را بر آنها تحميل خواهيم كرد».
در همين حال، همزمان با برگزاري كنفرانس تغييرات اقليمي در گلاسكو، هزاران نفر از معترضان و فعالان محيط زيست، در محل برگزاري اين نشست و نيز شهرهاي ديگر جهان از جمله لندن، لاهه و رم، دست به تجمع زدند تا اعتراض خود را نسبت به سياست‌هاي دولت‌ها جهت مقابله با گرمايش زمين و كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي، نشان دهند. گرتا تونبرگ فعال سوئدي محيط زيست نيز ازجمله شركت‌كنندگان در كنفرانس گلاسكو است كه پيش از حضور در اين نشست، در تجمعي اعتراضي در لندن شركت كرده بود. فعالان و كنشگران محيط زيست، خواستار آن هستند كه رهبران كشورهاي جهان، اقداماتي ضروري و جدي را براي كاهش مصرف سوخت‌هاي فسيلي و مقابله با بحران تغييرات اقليمي، اتخاذ كنند. گروه‌هاي مختلف زيست‌محيطي، حقوق بشري، سياسي و اجتماعي قرار است در روزهاي آينده در گلاسكو تظاهرات كنند. انتظار مي‌رود كه در اين حركت اعتراضي بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر شركت كنند. پليس انگليس اعلام كرده كه براي دستگيري ۳۰۰ نفر در روز آمادگي دارد اما هشدار داده كه اگر آمارها از اين ميزان تجاوز كند، زندان‌ها گنجايش نخواهند داشت. گفته مي‌شود تمهيدات امنيتي پليس انگليس براي تامين امنيت نشست گلاسكو حتي از تدابير امنيتي المپيك لندن نيز بزرگ‌تر و پيچيده‌تر است. بيش از ۱۰ هزار افسر پليس از سراسر انگليس در گلاسكو بسيج شده‌اند تا حفاظت از اين اجلاس بين‌المللي را طي ۳ هفته آينده تامين كنند. پليس يك حصار فلزي اطراف ساختمان كنفرانس در كرانه شمالي رود كلايد نصب كرده تا از اخلال در نظم اجلاس جلوگيري كند. اين نهاد امنيتي همچنين به تسليحات پيشرفته‌اي مجهز است كه مي‌تواند پرواز پهپادهاي مزاحم را مختل و زمينگير كند.
رجب طيب اردوغان نيز در اين نشست شركت نكرده است. سخنگوي دولت تركيه اعلام كرده پس از اختلاف‌نظر با برگزار‌كنندگان نشست درباره تدابير امنيتي و تعداد اتومبيل‌هايي كه هيات تركيه‌اي در گلاسكو به آن نياز دارد و تامين نشدن نظر تركيه، اردوغان از شركت در اين نشست انصراف داده و از ايتاليا به تركيه بازگشت.
در اين نشست، ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه و ژايير بولسونارو، رييس‌جمهوري برزيل نيز حضور ندارند. روسيه يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي آلوده‌كننده جهان است و ژايير بولسونارو، رييس‌جمهوري برزيل نيز متهم است كه قطع گسترده درخت‌هاي جنگل‌هاي آمازون را مجاز شمرده است. هيچ‌كدام از اين دو در اين نشست حضور ندارند.
جنيفر مورگان، مدير اجرايي سازمان «صلح سبز» در اين زمينه گفته است: «اگر نشست گروه بيست، مقدمه‌اي براي كنفرانس اقليمي سازمان ملل در گلاسكو بود، رهبران جهان اين فرصت را از دست دادند.» او در ادامه با اشاره به آمادگي بسياري از فعالان براي برگزاري تظاهرات گفت: «اقدامات لازم در خصوص بحران اقليمي و همه‌گيري كوويد - 19 را بر آنها تحميل خواهيم كرد.»