ابقاي كيشيدا در مقام نخستوزيري
براي ليبرال دموكراتها، آينده روشن نيست
حزب ليبرال دموكرات ژاپن بهرغم از دست دادن 23 كرسي همچنان حايز اكثريت پارلمان باقي ماند
محمدحسين لطفالهي
ژاپن در طول تاريخ خود رهبران بدون كاريزما و شناخته نشده كم ندارد، رهبراني كه هنگام شروع به كار محبوبيت زيادي ندارند و پس از پايان كار دولتشان نيز خيلي زود از خاطرها محو ميشوند. اينبار نيز هر چند نتايج اوليه انتخابات پارلماني 31 اكتبر در اين كشور نشان ميدهد حزب حاكم همچنان ميتواند براي دراختيار داشتن اكثريت قاطع پارلمان به خود ببالد اما احتمالا سرزمين آفتاب تابان بار ديگر شاهد ظهور يكي ديگر از اين رهبران بدون كاريزما خواهد بود كه ممكن است نظير يوشيهيده سوگا، نخستوزير پيشين خيلي زود تحت تاثير فشار افكار عمومي و همچنين انتظارات زيادي كه در حوزه اقتصاد از دولت وجود دارد مجبور شود از مقام خود كنارهگيري كند.
خبرگزاري NHK ژاپن روز دوشنبه گزارش داد، فوميو كيشيدا كه ماه گذشته به رهبري حزب حاكم ليبرال دموكرات برگزيده شد، توانسته است يك پيروزي مهم ديگر براي اين حزب به ارمغان بياورد و نخستوزير ژاپن شود. ناظران ميگويند اين پيروزي در شرايطي به دست آمده است كه رقابت در بسياري از حوزهها نزديكتر از قبل بود و همين موضوع سبب شده است تا ليبرال دموكراتها با نگرانيهاي زيادي پيرامون آينده حكومت كيشيدا مواجه شوند. اين احساس خطر پر بيراه هم نيست، چراكه نارضايتي از عملكرد دولت در مواجهه با همهگيري كرونا و تبعات اقتصادي ناشي از اين موضوع به خوبي در دو اتفاق يعني وادار شدن يوشيهيده سوگا به استعفا و عدم راهيابي برخي مقامهاي ارشد حزب ليبرال دموكرات به پارلمان خود را نشان داد. يكي از كساني كه به صورت غيرمنتظره از راهيابي به پارلمان باز ماند، آكيرا آماري، نفر دوم حزب ليبرال دموكرات بود كه بعد از نخستوزير بالاترين مقام در حزب را داراست و روي كاغذ به نظر ميرسيد كه پيروزي آساني را تجربه كند اما مجموعهاي از اتفاقات مانع از پيروزي او شد و نشان داد كه بخشي از مردم ژاپن با چهرههاي قديمي حزب و نمادهاي وضعيت موجود زاويه پيدا كردهاند.
براساس نتايج اوليه انتخابات پارلماني، حزب ليبرال دموكرات موفق شده 261 كرسي از مجموع 465 كرسي را از آن خود كند. مقايسه اين نتايج با نتايج انتخابات سال 2017 كه ليبرال دموكراتها به رهبري شينزو آبه در آن حاضر شده بودند، نشان ميدهد آنها 23 كرسي را از دست دادهاند. اين نارضايتي عمومي دامنگير اصليترين حزب رقيب يعني حزب دموكراتيك قانون اساسي هم شده و آنها نيز نتايجي ضعيفتر در مقايسه با دوره قبل كسب كردهاند. حزب ليبرال دموكرات ژاپن از زمان تاسيس در سال ۱۹۵۵ تاكنون، جز يك دوره ۹ ماهه در دهه ۹۰ ميلادي، همواره يا به تنهايي يا در ائتلاف با احزاب كوچكتر قدرت را دراختيار داشته است. ادامه مقابله با پاندمي كرونا و احياي اقتصاد ژاپن از محورهاي اصلي مبارزات انتخابات پارلماني بود. فوميو كيشيدا ماه گذشته و پيش از تاييد نخستوزيرياش در پارلمان وعده داده بود با بهكار بستن راهكاري يك «سرمايهداري نوين» شكاف فزاينده ميان فقر و ثروت را كاهش دهد.
فوميو كيشيدا بلافاصله پس از كسب اطمينان از پيروزي بزرگ ائتلاف دولتي در انتخابات پارلماني گفت كه قصد دارد براي تسريع بخشيدن به بهبود اوضاع اقتصادي و تزريق يك محرك جديد پس از همهگيري بيماري كوويد۱۹، با بهره بردن از اكثريت پارلماني يك بودجه مكمل را تا پايان سال در مجلس به تصويب برساند. كيشيدا در يك مصاحبه تلويزيوني تصريح كرد: «من ميخواهم هرچه زودتر سياستهايي را كه قول دادهام محقق و تسريع كنم.» او همچنين ابراز اميدواري كرد به زودي براي ديدار با بايدن، رييسجمهور امريكا به ايالات متحده سفر كند. تاكاهيرو سكيدو، تحليلگر و استراتژيست گروه مالي ميتسوبيشي يوافجي در اين خصوص به خبرنگاران گفت كه با توجه به اكثريت پارلماني كه فوميو كيشيدا از آن بهرهمند شده است «طرح محرك تازه مالي به راحتي و بدون برخورد با مشكلي در پارلمان به تصويب خواهد رسيد. به اعتقاد اين تحليلگر ژاپني تصويب طرح ياد شده به تحرك و رونق بيشتر بورس اوراق بهادار توكيو خواهند انجاميد كه روز دوشنبه با رشد بيش از ۲درصدي ارزش سهام به برتري ائتلاف دولتي در انتخابات پارلماني واكنش مثبت نشان داد.» نيويورك تايمز در گزارشي پيرامون خصوصيات شخصيتي نخستوزير ژاپن مينويسد: «كيشيدا به عنوان رهبر كمتحركتر نسبت به سلف خود، يوشيهيده سوگا شناخته ميشود و هنوز اغلب رسانههاي ژاپني از او با عناويني چون خستهكننده ياد ميكنند. او همچنين براي برقراري ارتباط با مردم، يا حتي حاميان و دوستانش با مشكلاتي مواجه است و تلاش ميكند اين مشكل را رفع كند.» ايكوزو كوبوتا، 67 ساله، رييس يك شركت مديريت املاك در هيروشيما، كه كيشيدا را از گذشتههاي دور ميشناسد، درباره نحوه سخنرانيهاي نخستوزير ژاپن ميگويد: «سخنرانيهاي او آنقدر جدي به نظر ميرسد كه حتي اگر قصد داشته باشد چيز جالبي بگويد، جالب به نظر نميرسد. در حال حاضر نيز حتي با گذشت 30 سال از ورودش به سياست، من گاهي اوقات فكر ميكنم كه او بايد ياد بگيرد كه چگونه چيزها را به شيوهاي جالب بيان كند.»
ظهور آقاي كيشيدا، وزير خارجه سابق، بازتابي قوي از قدرت تثبيت شده ليبرال دموكراتها در ژاپن است. كارشناسان سياسي معتقدند كيشيدا بهرغم خستهكننده بودن، شخصيتي دوست داشتني براي بسياري از اقشار مردم به حساب ميآيد و حضور او در جايگاه وزارت خارجه باعث شده تا چندان درمعرض انتقادات عمومي قرار نگيرد. آنها بر اين باورند كه حزب ليبرال دموكرات كه پس از شيوع ويروس كرونا و تبعات اقتصادي ناشي از آن تحت فشار زيادي قرار داشت و در اين شرايط طبيعي بود كه دست به انتخاب اينچنيني بزند؛ انتخابي كه پيروزي در انتخابات پارلماني را تضمين ميكند و در عين حال به دليل نداشتن شخصيت كاريزماتيك به دلالان قدرت اجازه ميدهد با اطمينان خاطر سياستهاي خود را پيش ببرند.
جيمز بردي، تحليلگر ارشد ژاپني در Teneo، يك شركت مشاوره ريسك ميگويد: «او تقريبا چهرهاي معمولي نظير بسياري ديگر از چهرههاي درون حزب بود. او يك رهبر قوي نيست. او كسي نيست كه ايدههاي زيادي داشته باشد.»
كيودو نرخ مشاركت در انتخابات پارلماني اخير را بين 55 تا 57درصد تخمين زده و نوشته است كه اين آمار در مقايسه با انتخابات پارلماني 2017 كه 54درصد از واجدين شرايط در آن شركت بودند، رشدي هر چند اندك را نشان ميدهد. با اين وجود نگاهي جزييتر به آمارهاي مربوط به نرخ مشاركت در انتخابات ثابت ميكند ليبرال دموكراتها در آينده با چالشهاي بيشتري براي نگه داشتن قدرت مواجه خواهند بود. براساس برآوردها، تنها 34درصد از واجدين شرايط 20 تا 29 ساله در انتخابات شركت كردند و عدم حضور دو سوم اين افراد نشان ميدهد در صورتي كه دولت ژاپن برنامهاي جدي و كارآمد براي جلب رضايت جوانان نداشته باشد، مشكلات بسياري را سر راه خود خواهد ديد. آياكا ماكيدا، فعال اجتماعي 26 ساله در اين خصوص ميگويد: «دولت در بسياري از موارد نتوانسته موفقيتي كسب كند و در برخي حوزهها نيز عمدا مطالبات جوانان و ساير گروههاي اجتماعي مطالبهگر را ناديده ميگيرد.»
نيويوركتايمز در گزارشي پيرامون خصوصيات شخصيتي نخستوزير ژاپن مينويسد: «كيشيدا به عنوان رهبر كمتحركتر نسبت به سلف خود، يوشيهيده سوگا شناخته ميشود و هنوز اغلب رسانههاي ژاپني از او با عناويني چون خستهكننده ياد ميكنند. او همچنين براي برقراري ارتباط با مردم، يا حتي حاميان و دوستانش با مشكلاتي مواجه است و تلاش ميكند اين مشكل را رفع كند.» ايكوزو كوبوتا، 67 ساله، رييس يك شركت مديريت املاك در هيروشيما كه كيشيدا را از گذشتههاي دور ميشناسد، درباره نحوه سخنرانيهاي نخستوزير ژاپن ميگويد: «سخنرانيهاي او آنقدر جدي به نظر ميرسد كه حتي اگر قصد داشته باشد چيز جالبي بگويد، جالب به نظر نميرسد. در حال حاضر نيز حتي با گذشت 30 سال از ورودش به سياست، من گاهي اوقات فكر ميكنم كه او بايد ياد بگيرد كه چگونه چيزها را به شيوهاي جالب بيان كند.»