اظهارات سيدحسن نصرالله در مورد عربستان موج تازه‌اي از بگو مگوهاي سياسي را در لبنان دامن زد
ميقاتي عليه حزب‌الله
شهاب شهسواري
انتقاد تند دبيركل حزب‌الله لبنان از پادشاه عربستان سعودي، كشمكش تازه‌اي را در ميان نيروهاي سياسي لبنان آغاز كرده است. نجيب ميقاتي، نخست‌وزير لبنان كه با پشتيباني حزب‌الله لبنان و احزاب متحد آن به قدرت رسيده است، در اقدامي كم‌سابقه اظهارات دبيركل حزب‌الله لبنان را زير سوال برده و آن را خلاف نظر دولت و اكثريت ملت لبنان توصيف كرده است. اين موضع‌گيري ميقاتي در شرايطي كه كابينه او به دليل اختلافات شديد داخلي به‌ويژه در خصوص نحوه پيگيري پرونده قضايي انفجار بندر بيروت از تشكيل جلسه بازمانده است، گره كور اختلافات سياسي را در لبنان از هر زمان ديگر سخت‌تر كرده است. رسانه‌ها گزارش داده‌اند كه با توجه به موضع‌گيري اخير ميقاتي، بعيد است كه در روزهاي آينده تحولي در مورد تشكيل جلسه كابينه و استمرار فعاليت‌هاي زمين مانده دولت به ويژه مساله مذاكره با صندوق بين‌المللي پول پيش بيايد. روز گذشته در مراسم بزرگداشت دومين سالروز ترور فرماندهان ارشد مبارزه عليه داعش در عراق و سوريه، سيدحسن نصرالله در پاسخ به اتهام‌زني‌هاي پادشاه سعودي به حزب‌الله لبنان گفت: «جناب شاه، تروريست تويي نه حزب‌الله. آن تروريستي كه انديشه تكفيري داعشي را به لبنان فرستاد، تو بودي.» ساعتي بعد از اين اظهارات، نخست‌وزير لبنان در يك سخنراني كم‌سابقه اظهارات دبيركل حزب‌الله را به چالش كشيد و مدعي شد كه سخنان سيدحسن نصرالله «موضع دولت لبنان و قشر وسيعي از لبناني‌ها نيست.» موضع‌گيري ميقاتي با استقبال فوري رسانه‌هاي نزديك به پادشاهي سعودي مواجه شد. پايگاه خبري العربيه اين موضع‌گيري را «محكوميت كم‌سابقه گروه تحت حمايت ايران توسط دولت لبنان» توصيف كرد. روز سه‌شنبه در واكنش به اظهارات نخست‌وزير لبنان، اين رييس‌جمهور ميشل عون بود كه در اظهاراتي به انتقادات نخست‌وزير از دبيركل حزب‌الله واكنش نشان داد. هر چند ميشل عون در سخنانش مستقيما به اظهارات سيدحسن نصرالله اشاره نكرد اما تاكيد كرده لبنان در صورتي علاقه‌مند به رابطه با كشورهاي خليج فارس است كه «اين علاقه دوطرفه باشد.»عربستان سعودي از پاييز سال جاري، بعد از انتشار تصاويري از يك مصاحبه جورج قرداحي، وزير وقت اطلاع‌رساني دولت لبنان - كه در آن رياض را به تجاوز به يمن و انصارالله را محق در دفاع از خود توصيف كرده بود - سفير خود را از لبنان فراخواند و سفير لبنان را از عربستان اخراج كرد. مقام‌هاي سعودي از همان زمان تاكيد كردند كه مشكل‌شان با لبنان فراتر از اظهارات يك وزير در مصاحبه‌اي است كه پيش از وزارتش ضبط شده و با كليت نفوذ حزب‌الله در سياست و حاكميت لبنان مشكل دارند. همزمان با عربستان تعداد ديگري از هم‌پيمانان سعودي در كرانه‌هاي خليج فارس نيز سفراي خود را از لبنان فراخواندند و رابطه ديپلماتيك خود را با بيروت قطع كردند. لبنان كه در سال‌هاي اخير با بحران شديد اقتصادي دست و پنجه نرم مي‌كند، در ماه‌هاي گذشته و بعد از انتخاب دولت جديد به رياست نجيب ميقاتي انتظار داشت كه بتواند با همكاري و كمك كشورهاي عرب ثروتمند كرانه جنوبي خليج فارس بخشي از مشكلات اقتصادي خود را حل كند. به‌رغم اينكه جورج قرداحي، وزير اطلاع‌رساني پيشين لبنان يك ماه پيش با هدف رعايت حال سعودي و باز كردن مسير آشتي از مقام خود كناره‌گيري كرد، با اين حال همچنان عربستان سعودي از بازگرداندن روابط ديپلماتيك با لبنان به حالت عادي خودداري مي‌كند و مقام‌هاي اين كشور مرتبا به اتهام‌زني عليه حزب‌الله لبنان و متحدان اين حزب لبناني مي‌پردازند. يك هفته پيش بود كه سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه سعودي در سخناني گفته بود كه لبنان بايد «خود را از هيمنه تروريستي حزب‌الله بر دولت لبنان» خلاص كند. سخنراني سيدحسن نصرالله در دومين سالروز شهادت سردار قاسم سليماني، فرصتي بود كه دبيركل حزب‌الله لبنان به اين اظهارات توهين‌آميز پادشاه سعودي پاسخ بدهد.
سيدحسن نصرالله در مورد عربستان چه گفت؟
دوشنبه شب و در مراسمي كه حزب‌الله لبنان به مناسبت دومين سالروز شهادت سردار قاسم سليماني، فرمانده شهيد نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و ابومهدي المهندس، نايب رييس شهيد سازمان الحشد الشعبي برگزار كرده بود از عربستان به دليل حمايت و پشتيباني از گروه‌هاي تروريستي به ويژه داعش انتقاد و اين كشور را تروريست خطاب كرد. دبيركل حزب‌الله ضمن طرح اين پرسش كه چه كسي پشت گروه‌هاي مسلحي كه در لبنان آمدند ايستاده بود، در پاسخ به اين پرسش گفت: «در راس همه آنان، عربستان بود. عربستان در راس كساني بود كه در اين توطئه جهاني سهيم بود كه منطقه ما را هدف گرفته بود. ما نيستيم كه روابط لبنان با رياض را تخريب كرده باشيم.» وي با اشاره به سخنراني اخير ملك سلمان، پادشاه سعودي كه در بخشي از آن خطاب به لبناني‌ها گفته بود، مردم و مسوولان در مقابل هيمنه تروريستي حزب‌الله بايستند، در پايان خطاب به وي تاكيد كرد: «جناب شاه! تروريست تويي، نه حزب‌الله. آن تروريستي كه انديشه تكفيري داعشي را به لبنان فرستاد تو بودي. تروريستي كه انتحاري‌ها را به عراق فرستاد، تو بودي. تروريستي كه 7 سال مردم يمن را دارد مي‌كشد تو هستي. تروريستي كه در همه جنگ‌هاي امريكا كنارش ايستاده تا جنايات ضدبشري‌اش را حمايت كند، تو هستي. حزب‌الله تروريست نيست؛ حزب‌الله، مقاوم و مدافع و ملي‌گرا و باشرافت است كه از وطن و امت و اهل و مردم و مقدساتش حمايت مي‌كند. حزب‌الله كسي است كه در كنار حاج قاسم جنگيد.» دبيركل حزب با تاكيد بر اينكه هزاران عمليات تروريستي در عراق صورت گرفت و هزاران نفر نيز كشته شدند، افزود: «اجساد مردم عراق، خيابان‌ها را پر كرده بود. نايف بن عبدالعزيز وليعهد پيشين عربستان سعودي در يك نشست عمومي از هزاران سعودي گفت كه براي عمليات انتحاري به عراق رفتند. وزارت كشور عراق نيز گفت كه عربستان، هزاران انتحاري را به عراق فرستاد.» وي تفكرات داعش را برخاسته از عربستان سعودي دانست و گفت: «محمد بن سلمان مي‌گويد كه امريكا از عربستان خواست كه طي ده‌ها سال گذشته، در راستاي گسترش تفكر وهابيت در جهان اسلامي و ساير كشورها تلاش كند و عربستان نيز اين را پذيرفت. موضع رسمي عربستان نيز حمايت از اشغال عراق توسط داعش بود. عربستان، انتحاري‌ها و خودروهاي انتحاري را به عراق فرستاد.» نصرالله ادامه داد: «عربستان جوانان خود را براي كشتار جوانان و كودكان عراقي در جريان عمليات‌هاي انتحاري فرستاد؛ ولي ايران، جوانان خود را فرستاد تا در همه استان‌هاي عراق از مردم اين كشور دفاع كنند... ايران جوانان خود را براي دفاع از عراق به اين كشور فرستاد. لذا چگونه مي‌توان بين شهيد و قاتل، تفاوت قائل نشد؟ برخي وانمود مي‌كنند كه ايران دشمن است و عربستان دوست.»
ميقاتي: لبنان را از بحث‌هاي بيهوده
دور نگه داريد
نجيب ميقاتي، نخست‌وزير لبنان در بيانيه‌اي در واكنش به سخنراني شامگاه دوشنبه دبيركل حزب‌الله لبنان مدعي شد: «آنچه نصرالله عليه عربستان گفت نشان‌دهنده موضع دولت و قشر وسيعي از مردم لبنان نيست.» ميقاتي گفت: «ما هميشه خواستار حل اختلافات عربي و آسيب نرساندن به روابط لبنان با كشورهاي عربي به ويژه عربستان بوده‌ايم و از اين منظر درخواست ما اين است كه موضوع سياست خارجي روي ميز گفت‌وگو قرار بگيرد تا لبنان از پيامدهاي مسائل بي‌فايده در امان بماند.» نخست وزير لبنان در ادامه خاطرنشان كرد: «توهين به هيچ كشور عربي به ويژه كشورهاي حاشيه خليج فارس به نفع لبنان نيست.» وي گفت كه مجددا از همه دعوت مي‌كند با لبنان همدردي كرده و آن را از بحث‌هاي بيهوده دور نگه دارند. ميقاتي افزود: «من خواستار همكاري براي خارج كردن لبناني‌ها از بحران‌هاي موجود هستم؛ ما بايد پايه‌هاي كشور را بازسازي و تلاش براي نجات كشور را آغاز كنيم.»
عون: تمايل بايد دوطرفه باشد
ميشل عون، رييس‌جمهور لبنان كه از متحدان حزب‌الله لبنان برشمرده مي‌شود، روز سه‌شنبه در واكنش به بيانيه نخست‌وزير لبنان، پيامي كوتاه در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر منتشر كرد. در اين پيام ميشل عون تاكيد كرده است كه تمايل به رابطه بايد ميان لبنان و كشورهاي جنوب خليج فارس «دوطرفه» باشد. اين سياستمدار ارشد لبناني در پيام خود نوشته است: «ما به موضع خود درباره روابط با كشورهاي عربي و بين‌المللي از جمله كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس و در راس آن عربستان پايبند هستيم. اين تمايل بايد دوطرفه باشد چرا كه به نفع لبنان و كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس است.» حسن فضل‌الله، عضو فراكسيون وفاداري به مقاومت و نماينده حزب‌الله لبنان در پارلمان لبنان نسبت به انتقادات نجيب ميقاتي، نخست‌وزير لبنان از اظهارات اخير سيدحسن نصرالله، دبيركل اين حزب واكنش نشان داد و به شدت از او انتقاد كرد. وي در اين باره گفت: «ما منتظر بوديم كه ميقاتي براي عزت كشورش در برابر توهين‌هاي سعودي‌ها به لبناني‌ها اقدام كند.» فضل‌الله تاكيد كرد: «ميقاتي به‌رغم امتيازاتي كه (به عربستان) داد، اما برخلاف عرف حتي يك تماس هم از سوي سفير عربستان با او گرفته نشد.» وي افزود: «گرايش مقاومت به ميهن‌پرستي و لبنان، نيازي به تاييد كسي ندارد.»