دردي نداشتم
اگر تئاتر كار مي‌كردم
آيين گراميداشت علي رفيعي با نمايش مستند «پشت ديوارهاي اين خانه» درباره نمايش «خانه برناردا آلبا» شامگاه چهارشنبه ۲۲ دي در خانه هنرمندان ايران برگزار شد. به گزارش «اعتماد» به نقل از روابط عمومي خانه هنرمندان ايران، آيين گراميداشت علي رفيعي با نمايش مستند «پشت ديوارهاي اين خانه» درباره نمايش «خانه برناردا آلبا» به كارگرداني اين هنرمند مطرح و نوشته فدريكو گارسيا لوركا شامگاه چهارشنبه ۲۲ دي در سالن جليل شهناز خانه هنرمندان ايران برگزار شد. اين مراسم به همت ستاره اسكندري و جمعي از شاگردان علي رفيعي از ساعت 17:30 در گالري تابستان با نمايش پوستر آثار نمايشي اين هنرمند آغاز شد. در ادامه مهمانان به تماشاي مستند «پشت ديوارهاي اين خانه» در سالن ناصري نشستند. ستاره اسكندري تهيه‌كننده اين فيلم قبل از نمايش اثر روي سن رفت و با خوشامدگويي به مهمانان گفت: اميدوارم فيلم را دوست داشته باشيد.
اگر تئاتر كار مي‌كردم دردي نداشتم
مستند «پشت ديوارهاي اين خانه» شامل گفت‌وگو با كارگردان، تهيه‌كننده و عوامل و بازيگران نمايش «خانه برناردا آلبا» كه در سال ۹۷ به روي صحنه رفته بود، در ادامه نمايش داده شد. بعد از اين نمايش ستاره اسكندري روي سن رفت و متني را براي تبريك هشتادوسومين زادروز علي رفيعي خواند.
در بخش‌هايي از اين متن خطاب به رفيعي آمده بود: «تولد شما پيروزي زندگي بر مرگ است؛ پيروزي زيبايي بر زشتي و خيال و رويا بر واقعيت. تولدتان انديشه را بارورتر مي‌كند و رنگ بر جهان خاكستري مي‌پاشد. «پشت ديوارهاي اين خانه» يادگاري از آن چيزي است كه به ما آموختيد و هنوز هم خانه تئاتر را روشن نگاه مي‌دارد؛ خانه‌اي كه چراغش در دستان شماست. تولدتان مبارك بر ما است؛ بر همه شاگردان شما.» پس از خواندن اين متن علي رفيعي مورد تشويق حاضراني قرار گرفت كه ممتد و ايستاده او را تشويق مي‌كردند. اين كارگردان پيشكسوت با حضور روي سن گفت: آمادگي همه‌چيز را جز حرف زدن در اين مراسم داشتم. به آن فكر نكرده بودم. وي با لحني بغض‌آلود ادامه داد: در حال حاضر دردي در مهره‌هاي پشتم بر من مستولي است كه اگر تئاتر كار مي‌كردم، هيچ دردي نداشتم. سخنراني باشد براي زماني ديگر؛ زماني بعد از اجراي يك اثر ديگر روي صحنه. مهمانان مراسم ايستاده و به‌طور ممتد او را تشويق كردند. ستاره اسكندري نيز از فرزين شكاري و ليلا جعفري كارگردان فيلم و انتشارات پيوند مهر تشكر كرد.
اگر تئاتر كار مي‌كردم دردي نداشتم
مجيد رجبي معمار مديرعامل خانه هنرمندان ايران نيز با اهداي تابلويي به علي رفيعي گفت: خوشحال و مفتخريم كه اين مراسم براي بزرگداشت استاد ارجمند دكتر رفيعي در خانه هنرمندان ايران برگزار شده است. اميدوارم خدا عمر طولاني به ايشان بدهد و ما با بضاعت اندك خود در اينجا در خدمت‌شان خواهيم بود تا اگر و هر زمان شايسته بدانند در تماشاخانه ايرانشهر ميزبان اثرشان باشيم. بخش پاياني اين آيين گراميداشت در گالري تابستان با حضور علي رفيعي كنار تابلوي عكسي از خودش كه مهمانان جملاتي را به يادگار براي او نوشته بودند، پي گرفته شد و عكس‌هايي يادگاري به ثبت رسيد.
علي رفيعي بهمن‌ماه سال 95 نيز در مراسم بزرگداشتش در جشنواره تئاتر فجر نسبت به بي‌توجهي مسوولان نسبت به تئاتر انتقاد كرده بود. او در مراسم ياد شده گفته بود: «40 سال است كه كمترين قدمي براي تئاتر برداشته نشده است. حتي وقتي جوانان از سر استيصال نياز و عشق خانه‌هاي كلنگي را اجاره مي‌كنند و با خون دل آنها را حفظ و در آن‌جا نمايش اجرا مي‌كنند باز هم در نهايت آن شعف حاصل نمي‌شود. اين كارگردان همچنين با اشاره به خاطره‌اي از زمان دانشجويي خود در جلسه كه يك تئاتر توسط جنرال دوگل افتتاح مي‌شد ادامه داد: از خطابه‌اي كه در آن افتتاحيه گفته شد يك جمله به ياد دارم و آن‌هم اين است كه تئاتر در جوامع امروز همان نقشي را دارد كه كليساهاي جامع در گذشته داشتند. هنرمند در ايران از احترامي كه شايسته اوست برخوردار نيست. از ثبات حرفه‌اي برخوردار نيست و تماشاگر سردرگم است كه يك بازيگر را بايد در يك سوراخ ببيند يا روي سن تالار وحدت كه بايد براي آن اجرا پرداخت شود. كارگردان نمايش‌هاي «يرما» و «شكار روباه» آن زمان اظهار كرد: تئاتر در جوامع مختلف از جمله آن جوامعي كه ما از آنها تأسي مي‌كنيم حكم درجه انديشه‌هاي جاري در يك جامعه است. تئاتر بازتاب‌دهنده آرزوها، آرمان‌ها، ايده‌آل‌ها و روياهاي مردم يك جامعه است. تئاتر مركز ثقل انتقادها و تمام گفتني‌هاي خود به دولتمردان است. 6 هزار سال پيش از ميلاد مسيح تئاتر اين نقش را در يونان ايفا مي‌كرد و ما امروز در قرن 21 چنين نقشي را نمي‌توانيم متصور باشيم. پس نخست تئاتر بياموزيد و بعد به فكر آموزش تئاتر باشيد. سپس به هنرمندان تئاتر در تمامي زمينه‌ها و به خصوص به تماشاگرش احترام بگذاريد.» اين هنرمند همان زمان و به تناوب در سخنراني‌ها و نشست‌هاي رسانه‌اي كه هر چندسال يك بار به بهانه خلق آثار نمايشي‌اش ترتيب داده مي‌شود، اشاره كرده است كه «تا جايي كه جان دارد و مي‌تواند كار خواهد كرد.» اما نكته اينجا است كه هرگز اين امكان كار مداوم برايش مهيا نشده و نهادهاي مسوول چه در شهرداري و چه در دولت هيچگاه با خود فكر نكرده‌اند كه حداقل يكي از چند صد مكان در اختيارشان را براي تدريس و انتقال تجربه در اختيار اين هنرمند - و ديگر هنرمندان شايسته- قرار دهند.