نقطه قوت اصلاحات
زهرا شجاعي
در شرايطي كه دهه فجر و ايام پيروزي انقلاب اسلامي، فرصتي است براي جشن و شادماني و مرور دستاوردهايي كه در برهه‌هاي گوناگون و دولت‌هاي مختلف كسب شده است، اما برخي بي‌تدبيري‌ها در رسانه ملي باعث شده تا به جاي تشريح دستاوردها، تلاش‌ها صرف رفع اتهامات كذبي شود كه برخي افراد و جريانات به دروغ به گروه‌هاي اصلاح‌طلب و ميانه‌رو نسبت داده‌اند. در تاريخ 2 بهمن‌ماه در يكي از برنامه‌هاي شبكه افق صدا و سيما، نشستي با موضوع ارزيابي عملكرد معاونت‌هاي امور بانوان برگزار شد كه در آن به صورت يك طرفه، اقدام به اتهام زني، هتك حرمت و تهمت به عملكرد حوزه بانوان در دوره اصلاحات شد. بعد از پايان يافتن برنامه ياد شده با توجه به مطالب كذبي كه عليه عملكرد دولت اصلاحات مطرح شده بود، برنامه‌ريزي براي پاسخ دادن به اتهامات آغاز شد. البته همزمان پيگيري حقوقي عليه اتهام زنندگان نيز در دستور كار قرار گرفت. بعد از تماس مديران رسانه ملي، قرار شد نشستي براي دفاع از اتهامات با حضور من (زهرا شجاعي) و خانم شهيندخت مولاوردي برگزار شود. بايد توجه داشت، نشست‌هاي تلويزيوني در انواع و اقسام مختلف با اهداف مختلف برنامه‌ريزي مي‌شود. برخي اوقات ميزگردهاي تك نفره، زماني برنامه‌هاي مناظره دو يا چند نفره و برخي جلسات نيز با هدف دفاع از اتهاماتي كه عليه افراد يا جريانات مختلف مطرح شده، برگزار مي‌شود. با توجه به طرح اتهامات كذب و هتك حرمت عليه عملكرد دولت اصلاحات، نشستي ترتيب داده شد تا از اتهامات مطروحه دفاع شود. بر اساس پروتكل‌هاي حاكم بر صدا و سيما در وهله نخست دو برابر وقتي كه صرف اتهامات شده، بايد در اختيار فردي كه عليه او اتهام زده شده، قرار داده شود. ضمن اينكه بايد تصويري از نحوه برگزاري برنامه در اختيار ميهمانان برنامه قرار داده شود. اما صدا و سيما نه تنها به پروتكل‌هاي رسمي خود توجهي نكرد، بلكه اندك زماني پس از برگزاري نشست و در حالي كه هنوز مقدمات صحبت نيز آغاز نشده بود، دوباره تريبون را در اختيار همان فردي قرار دادند كه پيش از اين نيز اتهامات دامنه‌داري را عليه دولت اصلاحات و دولت تدبير و اميد مطرح كرده بود. پس از اينكه من و خانم مولاوردي متوجه شديم كه مديران برنامه با خدعه و فريب قصد دارند، بحث را به انحراف بكشانند...
از ادامه حضور در برنامه انصراف داديم تا گردانندگان برنامه نتوانند از حضور ما استفاده ابزاري عليه مطالبات زنان داشته باشند. اما واقع آن است كه گروه‌هاي تماميت‌خواه چه دوست داشته باشند يا نه، دوره اصلاحات يكي از بزنگاه‌هاي كليدي در تاريخ معاصر كشور است كه در آن يك‌بار ديگر شعارهاي بنيادين انقلاب فرصت ظهور و بروز پيدا كردند. بر خلاف تمام فضاسازي‌هاي تخريبي و تهمت‌هايي كه رسانه‌هاي رسمي عليه اين دوره مطرح مي‌كند، دولت اصلاحات در حوزه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، ديپلماسي و...كارنامه درخشان و تكرار ناشدني از خود به يادگار گذاشته است . بدون ترديد در اين دوره دستاوردهاي ارزنده‌اي در حوزه زنان نيز ثبت شد كه زمينه بهبود شاخص‌هاي رشد زنان طي سال‌هاي آتي فراهم شد. اين گام‌هاي بلند برآمده از شرايط سياسي وقت، مشاركت‌هاي گسترده مردم، انديشه‌هاي بلند شخص سيد محمد خاتمي، همراهي فعالان سياسي اصلاح‌طلب و انديشمندان و حضور كثير بانوان در انتخابات شكل گرفت. در واقع، حضور جمعيت زنان در انتخابات سال 76 به اندازه‌اي برجسته شد كه برخي اعلام كردند اين زنان و دختران ايراني بودند كه خاتمي را در جايگاه فرد پيروز انتخابات 76 نشاندند. اما بخشي از مهم‌ترين دستاوردهاي حوزه زنان در دوره اصلاحات را مي‌توان ذيل موارد ذيل دسته‌بندي كرد:
نخست) ارتقاي ساختار و توسعه تشكيلات امور زنان: به عبارت ساده‌تر، دفتر امور زنان كه قبل از اصلاحات حداكثر 20پست سازماني داشت به مركز امور مشاركت زنان با 60پست سازماني ارتقا پيدا كرد.
دوم) ايجاد رديف بودجه: قبل از دولت اصلاحات اساسا رديف بودجه‌اي براي امور زنان وجود نداشت. بعد از اين دوره بودجه زنان طي 8سال 360برابر افزايش پيدا كرد. گمان نمي‌كنم، هيچ نهاد و ساختاري در تاريخ بودجه‌ريزي در اين بازه زماني با يك چنين افزايش بودجه‌اي مواجه شده باشد.
سوم) براي نخستين‌بار، مسوول اين مركز (مشاور رييس‌جمهور) عضو هيات دولت و عضو شوراهاي عالي اجرايي شد و در نشست‌هاي رسمي كابينه حضور پيدا كرد. اين مسوول در گلوگاه‌هاي تصميم‌سازي كشور حضور و از مطالبات زنان حمايت كرد.
چهارم) مسائل زنان به برنامه‌هاي توسعه‌اي بالادستي كشور وارد شد. بخش قابل توجهي از محتواي برنامه سوم توسعه به مسائل زنان اختصاص پيدا كرد. از سوي ديگر مسائل زنان در سند چشم‌انداز 2ساله كشور نيز وارد شد.
پنجم) نگرش تازه‌اي نسبت به امور زنان از منظر تحقيقاتي و پژوهشي شكل گرفت. رشته‌هاي فراواني در دانشگاه ها (از جمله مطالعات زنان) در دانشگاه‌ها ايجاد شدند، فصل‌نامه تخصصي، كتابخانه تخصصي، رشته‌هاي تخصصي و در نهايت توليد دانش در حوزه زنان افزايش پيدا كرد.
ششم و...) برگزاري نخستين كنگره تجليل از بانوان نقش‌آفرين در انقلاب و دفاع مقدس با حضورشخص رييس‌جمهوري، توسعه تعاوني‌هاي روستايي، رشد دانش آموختگي زنان، حضور موثر زنان ايراني در مجامع بين‌المللي، ارتقاي شاخصGDI، (شاخص توسعه انساني و اختلافات جنسيتي)، افزايش اميد به زندگي زنان، كاهش مرگ و ميز نوزادان و مادران، طرح تربيت بيش از 300مدير زن و... بخشي از تلاش‌هايي است كه در دوران اصلاحات و متعاقب آن در دولت تدبير و اميد در حوزه زنان شكل گرفته‌اند.