50 روز تا انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه باقي مانده است
راستگرايان فرانسه، مهم‌ترين رقيب انتخاباتي ماكرون
هفت هفته ديگر به غيرمعمول‌ترين انتخابات فرانسه باقي مانده است و شرايط به گونه‌اي است كه در جناح چپ هيچ كانديدايي وجود ندارد، راي‌دهندگان آنقدر نااميد هستند كه ممكن است تعداد آراي سفيد بسيار بالا باشد و كانديداي مورد علاقه‌اي كه هنوز هيچ نشانه‌اي مبني بر كانديداتوري از خود بروز نداده است. اين كانديدا، كسي نيست جز امانوئل ماكرون 44 ساله كه تا به اين جاي كار ترجيح داده دور از ميدان رقابت باقي مانده و تصميمش براي كانديداتوري را تا آخرين روزهاي مانده به ضرب‌الاجل ماه مارس به تعويق بيندازد و به اين ترتيب رقبايش را در ورطه حدس و گمان گرفتار كند.
ماكرون كه تا حدود زيادي در جايگاه يك سياستمدار مركزيت‌گرا، راحت و آسوده است، اين روزها شاهد تكه تكه شدن جناح راست و راست افراطي است. مسائل مربوط به مهاجرت و امنيت تا حد زيادي موضوعات ديگر را به حاشيه رانده است و حالا ديگر موضوع تغييرات آب و هوايي و بدهي‌هاي بزرگي كه فرانسه در جريان مبارزه با بحران كرونا بالا آورده، چندان مورد توجه نيستند.
اريك زمور، نامزد جناح راست افراطي در انتخابات كه اعتبار خود را از يك كارشناس تلويزيوني به يك پلتفرم سرسخت ضدمهاجرت تقليل داده اخيرا گفته است: «محمد صدا كردن فرزندتان به منزله استعمار فرانسه است.» اريك زمور هم درست مانند دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري پيشين امريكا سعي مي‌كند با بيان چنين سخنان جنجالي خود را در صدر اخبار نگه دارد.
با اين حال، ماكرون در نظرسنجي‌ها پيش‌رو است و پيش‌بيني مي‌شود كه دور نخست انتخابات در تاريخ دهم آوريل، 25 درصد آرا را به دست آورد. زمور و دو نامزد راستگراي ديگر حدود 12 تا 18درصد آرا را به خود اختصاص داده‌اند. احزاب چپ متلاشي شده در حال عقب‌نشيني هستند و در حال حاضر براي اولين‌بار از زمان تاسيس جمهوري پنجم در سال 1958 احزاب چپ صرفا در جايگاه تماشاگران بازي انتخابات خواهند بود.
مردم فرانسه عموما به احزاب دست راستي گرايش دارند اما به نظر مي‌رسد اين‌بار بيشتر به راست چرخيده‌اند. پاسكال بروكنر، نويسنده و فيلسوف سياسي به نيويورك‌تايمز مي‌گويد: «جناح چپ فرانسه طبقات مردمي را از دست داد. بسياري از آنها به راست افراطي گرايش پيدا كرده‌اند، زيرا هيچ پاسخي در مورد موضوعاتي نظير مهاجرت و اسلام دريافت نكردند، بنابراين حالا ماكرون باقي مانده است و حزب راست. ماكرون با اين تصور كه همه‌گيري كرونا را شكست داده و اقتصاد را از چالش‌هاي ناشي از اين بحران نجات داده، امروز قوي‌تر از قبل به نظر مي‌رسد. رشد اقتصادي فرانسه در 3 ماهه گذشته 7 درصد بوده است. نرخ بيكاري 7.4درصد است كه براي فرانسه نرخ پاييني محسوب مي‌شود. برداشته شدن محدوديت‌هاي كرونايي كوويد-19 قبل از انتخابات، از جمله الزام پوشيدن ماسك در بسياري از مكان‌هاي عمومي، محتمل به نظر مي‌رسد.
بنابراين حمله به ماكرون دشوار است و به نظر مي‌رسد او به يك‌باره به تجسم آنچه از سوسيال دموكراسي فرانسه باقي مانده و سياست‌هايي كه جناح راست پذيرفته، تبديل شده است. برونو لومر، وزير اقتصاد پيشين فرانسه مي‌گويد: «او انعطاف‌پذير است و مانند قورباغه‌اي كه روي نيلوفرهاي آبي مي‌جهد، از يك نظرگاه به نظرگاه ديگري مي‌پرد.» دو نامزد پيشتاز در دور اول انتخابات، در 24 آوريل به مرحله دوم مي‌رسند. بنابراين، محور انتخابات به نبرد شديد راست با راست براي عبور از مرحله اول و حضور در برابر ماكرون در دور دوم، اختصاص خواهد يافت.
مارين لوپن، كانديدايي كه هميشه رويكردهاي ضدمهاجراتي داشته، به پرافتخارترين منتقد آقاي زمور تبديل شده است، چراكه گرايش حزب راست افراطي به زمور افزايش يافته است. لوپن گفته، حاميان زمور «عده‌اي نازي» هستند. او زمور را متهم كرده كه به دنبال «مرگ» حزب تجمع ملي است؛ حزبي كه قبل از اين «جبهه ملي» ناميده مي‌شد.
زمور كه ديدگاه افراطي‌اش اين است كه اسلام با فرانسه «ناسازگار» است، لوپن را به دليل تلاش براي تمايز قائل شدن بين اسلام‌گرايي افراطي و اصل دين اسلام مورد تمسخر قرار داده است. زمور به دليل قبول نكردن ايده «جايگزين بزرگ» به لوپن حمله كرده است. اين ايده يك تئوري توطئه نژادپرستانه است مبني بر اينكه جمعيت‌هاي مسيحي سفيدپوست عمدا جاي خود را به مهاجران غيرسفيدپوست مي‌دهند. زمور اين روند را «آميختگي جديد» ناميده است.
ماكرون مطمئن است كه در مقابل لوپن مي‌تواند به پيروزي برسد چه اينكه او در انتخابات سال 2017 توانست او را شكست دهد. او از پيروزي در مقابل زمور نيز مطمئن است، اما فرانسه دچار مشكل است. بسياري از مردم از پرداخت قبوض گران انرژي به تنگ آمده‌اند و از مبارزه دو ساله عليه همه‌گيري خسته‌اند، بنابراين يك انتخاب مبتني بر منفجر كردن نظام سياسي نظير آنچه كه در انتخاب دونالد ترامپ رخ داد يا راي مردم انگليس به برگزيت، مي‌تواند در فرانسه يك شگفتي بيافريند.
پائولت برموند، كارمند بازنشسته‌اي كه در سال 2017 به ماكرون راي داد، مي‌گويد كه بين راي دادن به ماكرون و زمور مردد است. او مي‌گويد: «مساله مهاجرت يك مساله جدي است. من منتظرم ببينم آقاي ماكرون در اين مورد چه مي‌گويد. احتمالا نظراتش مشابه آقاي زمور نيست اما اگر ديدگاه‌هايش تاثيرگذار باشند، ممكن است دوباره به او راي بدهم.» او افزود تا زماني كه ماكرون نامزدي خود را اعلام نكند، «احساس مي‌كند كه مبارزات انتخاباتي شروع نشده است.»
اما به نظر مي‌رسد كه ماكرون هيچ نگراني در اين خصوص ندارد، چراكه او تمام توجهش را به وظايف دولتي خود معطوف كرده است. اين وظايف شامل ايفا كردن نقش برجسته ديپلماتيك در تلاش براي متوقف كردن جنگ در اوكراين از طريق روابطش با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه و پايان دادن به كارزار ضدتروريستي فرانسه در مالي، مي‌شود.
اگرچه داستان مالي يك شكست آشكار براي فرانسه بود اما به نظر مي‌رسد كه بحران اوكراين، البته تا زماني كه به جنگ منجر نشود، به ماكرون اجازه داده است كه در جريان تلاشش براي ايجاد يك تعامل سازنده با روسيه، خود را موقتا در قامت رهبر اتحاديه اروپا نمايش دهد. اين در حالي است كه زمور و لوپن به هيچ عنوان احترام خود به پوتين را پنهان نمي‌كنند.
يكي از اعضاي تيم انتخاباتي امانوئل ماكرون كه براساس روحيه دولت فرانسه بر ناشناس ماندن اصرار دارد در گفت‌وگو با نيويورك‌تايمز مي‌گويد كه احتمال رويارويي ماكرون با والري پكرس، نامزد جمهوري‌خواه راست ميانه، در دور دوم، بيشتر از رويارويي با لوپن يا زمور است و اين نكته مي‌تواند باعث نگراني شود.
والري پكرس كه فارغ‌التحصيل همان مكتب نخبگاني است كه ماكرون از آن فارغ‌التحصيل شد، با توجه به محبوبيتي كه در مناطق پرجمعيت فرانسه دارد و باتوجه به رويه مركزيت‌گرايانه‌اش ممكن است بتواند آراي راي‌دهندگان چپ‌ميانه و راست‌ميانه را به خود جلب كند. البته به نظر مي‌رسد كه عملكرد فاجعه‌بارش در اولين سخنراني مهم كمپين انتخاباتي در پاريس در اين ماه، شانس او را كاهش داده باشد. يك نظرسنجي كه انجام شد براي او 12درصد شانس پيروزي قائل شد كه در مقايسه با نظرسنجي ماه دسامبر سال 2021، 7درصد كاهش داشته است.
پكرس كه با واسطه جو راستگرايي در فرانسه‌اي كه طي سال‌هاي گذشته بدترين ضربات را از تروريسم دريافت كرده، به سمت راست‌افراطي هل داده شده، حتي يك‌بار در سخنراني مبارزات انتخاباتي خود به نظريه «جايگزين بزرگ» اشاره كرد. او اخيرا نيز در يك مصاحبه تلويزيوني كه روز پنجشنبه گذشته پخش شد در پاسخ به سوالي اعتراض‌گونه به استفاده از اصطلاحاتي كه تنها چهره‌هاي راست افراطي از آنها استفاده مي‌كنند با ادبياتي كه به ادبيات دونالد ترامپ شبيه بود، گفت: «اين شكار جادوگر را متوقف كنيد. من خودم را به دوئل ماكرون و زمور تقليل نمي‌دهم، زيرا راي دادن به لوپن يا زمور درنهايت راي دادن به ماكرون است.»
از شواهد امر اين‌گونه برمي‌آيد كه ماكرون در انتخابات آينده رياست‌‌جمهور حداقل بداند با كه طرف است. او حداقل مي‌داند كه تنها جناح راست را در مقابل خود دارد و از چپگراها خبري نيست. اما هنوز مشخص نيست كه كانديداي نهايي جناح راست چه كسي است. شايد يكي از دلايل تعلل ماكرون در اعلام كانديداتوري اين است كه او مي‌خواهد صبر كند تا از طريق نظرسنجي‌ها رقيب نهايي خود را بشناسد و تا آن زمان خود را در معرض ضربات رقابتي زودهنگام قرار ندهد.