اعتراض شوراي عالي خانه هنرمندان به لغو قانون معافيت مالياتي
كسر ماليات در ازاي كدام مزايا؟
ماجراي لغو معافيت‌هاي مالياتي فعالان هنري، روزانه با واكنش هنرمندان مواجه مي‌شود. در همين رابطه ديروز اعضاي هيات رييسه شوراي عالي خانه هنرمندان ايران در نشستي رسانهاي به تصميم نمايندگان مجلس مبني بر حذف معافيت مالي هنرمندان انتقاد كردند. قطب‌الدين صادقي، كارگردان شناخته شده تئاتر نيز در گفت‌وگويي رسانهاي نسبت به اين رويكرد مجلس‌نشينان ابراز گلايه كرده است. صادقي با انتقاد فراوان از لغو قانوني معافيت مالياتي هنرمندان، خطاب به كساني كه چنين تصميمي گرفته‌اند، مي‌گويد: دست از سفره‌هاي بي‌رونق اهالي هنر برداريد. اين هنرمند تئاتر در گفت‌وگو با ايسنا اعتراض شديد خود را به لغو قانون معافيت مالياتي هنرمندان مطرح مي‌كند و تاكيد دارد دولت بايد به هنرمندان كمك كند تا از اين دوره سخت بگذرند نه اينكه با گرفتن ماليات، مشكل ديگري بر مشكلات پيشين آنان بيفزايد. صادقي كه به عنوان نويسنده، كارگردان، پژوهشگر و استاد دانشگاه فعال است و چند سالي است مجموعه فرهنگي خصوصي به نام «شانو» را هم راه‌اندازي كرده، از وضعيت بحراني هنرمندان تئاتر مي‌گويد و يادآوري مي‌كند كه اين بحران پيش از كرونا آغاز شده و در دو سال كرونايي اخير به اوج خود رسيده است به‌طوري كه بسياري از اهالي تئاتر ناچار شده‌اند براي گذران زندگي خود به مشاغلي دور از فعاليت‌هاي هنري روي آورند. او با يادآوري معضل كلي كمبود بودجه در كشور ادامه مي‌دهد: دولت دچار مشكلات اقتصادي است و براي جبران كسري بودجه مي‌خواهد از مردم كمك بگيرد ولي وقتي بدنه جامعه هنري خودش به شدت آسيب‌پذير و نيازمند حمايت است، چگونه مي‌تواند ماليات بپردازد؟ اين ماليات بايد از كارخانجات بزرگ و اقشار پردرآمد گرفته شود كه متاسفانه آنان اغلب فرار مالياتي دارند و با دور زدن قانون و با پول ملت، بر ثروت خود مي‌افزايند. در عوض، دولت هم سراغ اقشار ضعيف و خرده‌پا مي‌رود.
كارگردان باسابقه تئاتر با يادآوري شرايط نفسگير هنرمندان در دو سال سخت كرونايي ادامه مي‌دهد: بعد از دو سال تازه داريم قدم‌هاي آهسته‌اي بر مي‌داريم. هنوز نتوانسته‌ايم به نظم معمول پيش از كرونا بازگرديم . اين همه فشار، روح و روان هنرمند را تلخ مي‌كند و همين تلخي و آشفتگي در كارش تبلور پيدا مي‌كند و بعد آن را به جان مردم هم مي‌ريزد. او با بيان اينكه در لغو قانون معافيت مالياتي هنرمندان، درآمد چند چهره مشهور مدنظر بوده است، تاكيد مي‌كند: لطفا اين چند سوپراستار پردرآمد را كنار بگذاريد و آنان را ملاك قرار ندهيد، چراكه بدنه جامعه هنري بسيار ضعيف است و توان فشار مالي ديگري ندارد.
صادقي يادآوري مي‌كند كه بر اساس آمارهاي رسمي حتي پيش از دوران كرونا، عده زيادي از دانش‌آموختگان تئاتر براي كسب درآمد و گذران زندگي به مشاغلي جز كار هنري روي آورده‌اند و تنها حدود يك‌پنجم آنان در كار هنري باقي مانده‌اند كه همين مطلب گوياي شرايط بحراني اقتصاد تئاتر است و در اين وضعيت، چرا فعالان تئاتر بايد ماليات بپردازند.
او خاطرنشان مي‌كند: جامعه تئاتري نه تنها بايد معاف از ماليات باشد، بلكه بايد مورد حمايت دولت قرار بگيرد. همين آماري كه از آن صحبت كردم، مدل كوچكي است كه نشان مي‌دهد اقتصاد تئاتر چقدر شكننده است. ديگر وارد جزييات دوران بعد از كرونا و تعطيلي و ركود حوزه تئاتر نمي‌شوم كه خود داستاني است مفصل.
قطب‌الدين صادقي در پايان بار ديگر تاكيد مي‌كند: به شدت به لغو قانون معافيت مالياتي هنرمندان معترضم و معتقدم دولت بايد به بدنه جامعه تئاتري كمك كند تا از اين دوران تلخ و سخت بگذرد. اميدوارم كساني كه بدون كار كارشناسي چنين تصميم‌هايي مي‌گيرند، از سفره بي‌رونق هنرمندان تئاتر دست بردارند.
كسر ماليات در ازاي چه مزايايي؟
در سوي ديگر، اعضاي هيات رييسه شوراي عالي خانه هنرمندان ايران با حضور ايرج راد، حميدرضا نوربخش، روانبخش صادقي و امير راد و با همراهي كيوان كثيريان مدير روابط عمومي خانه هنرمندان درباره موضوع حذف معافيت مالياتي هنرمندان، نشستي در سالن اميرخاني خانه هنرمندان ايران برگزار كردند. ايرج راد، رييس هيات رييسه شوراي عالي خانه هنرمندان ايران در ابتداي اين نشست گفت: معمولا به جاي تلاش براي حركت‌هاي به سمت جلو، به دنبال اين هستيم به گذشته برگرديم و به زماني فكر كنيم كه شرايط بهتر بود. مسائل فرهنگ و هنر به عنوان مساله اصلي در حاشيه قرار مي‌گيرد. مساله فرهنگ و هنر بايد از جانب دولت حمايت شود، چون اشاعه فعاليت فرهنگ و هنر تاثير مستقيمي روي جوامع مختلف دارد.
راد تاكيد كرد: هنرمندان نهايتا ۱۰ تا ۱۲ سال توان كار مداوم و كسب درآمد دارند. يك هنرمند چند سال بايد كار كند كه توان خريد يك آپارتمان ۶۰ يا ۷۰ متري در خارج از تهران داشته باشد. بايد از دلالان ماليات كسر شود نه از هنرمندان. در زمينه‌هاي مختلف ماليات مي‌دهيم. در تئاتر براي به صحنه رفتن يك اثر نه تنها حمايتي نمي‌شود، بلكه در سالن‌هاي دولتي ۲۰ درصد حق سالن، ۵ درصد براي سايت فروش و ۹ درصد ماليات بر ارزش افزوده از هنرمندان دريافت مي‌شود.
حميدرضا نوربخش، نايب‌رييس هيات رييسه شوراي عالي خانه هنرمندان ايران نيز در ادامه نشست گفت: پيگيري‌هايي انجام شده و همه صنوف و جامعه هنري نگران حذف معافيت مالياتي و طرح اين موضوع در بخشي از مجلس شوراي اسلامي هستند، زيرا اين تصميم باعث تعطيلي بسياري از فعاليت‌هاي هنري مي‌شود و هنرمندان را مجبور به حركت به سمت درآمدزايي كرده و اين روند لطمه كيفي جدي به فرهنگ و هنر وارد مي‌كند.
وي متذكر شد: نمي‌دانم اين تصميم با چه انگيزه‌اي گرفته مي‌شود. در ۲ سال كرونايي اگر مردم امكان تماشاي فيلم، برنامه آنلاين و شنيدن موسيقي را نداشتند چه فجايعي اتفاق مي‌افتاد. اگر زماني عده‌اي فكر كردند و در حمايت از فرهنگ و هنر، معافيت مالياتي را در نظر گرفتند خويشاوند هنرمندان نبودند. در حال حاضر دوستاني كه قصد حذف معافيت مالياتي هنرمندان را دارند از چه كسي انتقام مي‌گيرند؟ اين حذف معافيت مالياتي چه سود مالي براي دولت دارد؟
امير راد از اعضاي هيات رييسه شوراي عالي خانه هنرمندان ايران و رييس انجمن هنرمندان نقاش نيز در بخش ديگري از اين نشست تاكيد كرد: حوزه هنر مسائل مشترك دارد و وقتي راجع به مساله‌اي صحبت مي‌كنيم در حوزه سينما، موسيقي و تئاتر هم مشترك است. دوستان شرايط عده‌اي قليل را به شرايط همه هنرمندان تعميم داده‌اند. بايد شرايط همه هنرمندان رصد و بر اساس آسيب‌شناسي علمي در اين خصوص تصميم گرفته شود. وظيفه هنرمند در جامعه فرهنگ‌سازي است و نگاه اكثر جوامع دنيا حمايت از هنر و هنرمندان است و اگر كمپاني‌هايي از هنر حمايت مي‌كنند به عنوان مسووليت اجتماعي از پرداخت ماليات معاف مي‌شوند ولي در كشور ما ماجرا بالعكس است. بسياري از هنرمندان حتي توانايي تامين هزينه‌هاي توليد اثر خود را ندارند.
در ادامه روانبخش صادقي يكي ديگر از اعضاي هيات رييسه شوراي عالي خانه هنرمنداني ايران و عضو هيات‌مديره خانه سينما هم در ادامه اين نشست گفت: نمايندگان مجلس شوراي اسلامي بي‌خبر نيستند كه بسياري از اهالي سينما و هنر درگير روزمرگي هستند و برخلاف تعداد اندكي سلبريتي درآمدي ندارند. تصميم‌گيري براي حذف معافيت مالياتي در شرايطي كه كرونا تاثيري منفي و مخرب بر روح و روان جامعه داشته، بار رواني مضاعفي روي هنرمندان و آثار هنري خواهد داشت.
وي تصريح كرد: قانون نظام صنفي هنر را كه سال‌هاست در مجلس مطرح و بي‌نتيجه مانده مصوب كنيد بعد از هنرمندان ماليات هم بگيريد. اهالي هنر حق بيمه بيكاري، حق اولاد، حق مسكن و بيمه درماني مناسب دارند كه قرار است ماليات پرداخت كنند؟ يك كارمند كه ماليات پرداخت مي‌كند از تمام اين مزايا برخوردار است.
ايرج راد بروز چنين مشكلاتي را ناشي از نبود شناخت نسبت هنر و مسائل هنري در ميان مسوولان و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي دانست و تاكيد كرد: آيا نمايندگان مجلس به ديدن تئاتر، فيلم سينمايي و كنسرت موسيقي نشسته‌اند و آيا به نمايشگاه‌هاي نقاشي رفته‌اند؟ هنوز در جامعه بازيگر را مطرب مي‌دانند و آدم‌هاي موجهي نمي‌دانند؟ اگر موجه نيستند چرا در دانشگاه‌ها به لحاظ آكادميك رشته‌هاي مرتبط هنري تدريس مي‌شود؟ ما اين همه كانال تلويزيوني داريم ولي چرا از طريق اين كانال‌ها تئاتر و اجراهاي موسيقي پخش نمي‌شود؟