وزراي خارجه ايران و عمان ديدار كردند
از هشدار تهران به غرب تا اعلام آمادگي براي روابط منطقه‌اي پويا
گروه ديپلماسي
حسين اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه روز گذشته ساعاتي پس از بازگشت از قطر در تهران ميزبان بدر بن حمد البوسعيدي، وزير امور خارجه سلطنت عمان بود. وزير خارجه عمان در سفر يك‌روزه به تهران با ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور نيز ديدار و پيام كتبي سلطان عمان مبني بر دعوت از رييسي براي سفر به مسقط را تسليم كرد.
سفر وزير خارجه عمان به تهران در روزهاي مهم و پرتحول منطقه انجام شد و همين مساله نگاه‌هاي بيشتري را به اين سفر جلب كرده است. از يك‌سو مذاكرات براي احياي برجام در وين و از سوي ديگر داغ شدن پرونده‌هاي منطقه‌اي به شمول روابط
رو به رشد برخي كشورهاي عربي با رژيم اسراييل، مذاكرات ايران و عربستان سعودي و ادامه بحران در يمن بر اهميت رايزني وزراي خارجه ايران و عمان افزود.
روابط ميان ايران و عمان در 10 سال گذشته به واسطه تبديل شدن مسقط به محلي براي مذاكرات محرمانه ايران و امريكا در واپسين ماه‌هاي دولت محمود احمدي‌نژاد و تداوم آن رايزني‌ها در نخستين هفته‌هاي دولت حسن روحاني و همچنين ميانجيگري در پرونده‌هاي تبادل زندانيان ميان ايران و غرب مورد ذره‌بين رسانه‌ها قرار داشته است. بر همين اساس هر بار كه همزمان با تحول در رابطه ايران با غرب به خصوص ايالات متحده، سفري ازسوي مقام‌هاي ايراني به عمان يا برعكس انجام مي‌شود، گمانه‌زني‌ها درباره نقش آفريني دوباره مسقط در جامه ميانجي افزايش پيدا مي‌كند. با اين همه از مجموع سخنان وزراي خارجه دو كشور و اخبار منتشر شده به نظر مي‌رسد كه اين‌بار مسائل دوجانبه و منطقه‌اي محورهاي اصلي رايزني‌هاي وزير خارجه عمان با همتاي ايران را تشكيل داده است. اين در حالي است كه ايران و ايالات متحده مذاكرات هسته‌اي در وين را به شكل غيرمستقيم و با نقش‌آفريني نماينده اتحاديه اروپا پيش مي‌برند.
حسين اميرعبداللهيان و وزير خارجه عمان روز گذشته پس از ديداري قريب به يك ساعت در ميان خبرنگاران حاضر شدند و وزير خارجه ايران در ابتداي اين جلسه، درباره موضوعات دوجانبه مورد بحث، نگاه ايران و عمان به ماجراهاي در جريان در افغانستان، نگاه ايران به تحولات در شرق اوكراين و البته آخرين وضعيت مذاكرات وين توضيحاتي داد.
تكرار هشدار تهران:
در مذاكرات از خطوط قرمز عقب‌نشيني نمي‌كنيم
در حالي كه همزمان با آغاز ديدار وزراي خارجه ايران و عمان، خبرهايي درباره بازگشت علي باقري، معاون سياسي وزير خارجه به ايران در فضاي مجازي منتشر شده بود، وزير خارجه درباره مذاكرات وين گفت: «مذاكرات به مرحله حساس و مهمي رسيده است. ما علاوه بر مناسبات دوجانبه در موضوعات مختلف، مسائل منطقه‌اي و مذاكرات وين را با جناب آقاي وزير امور خارجه سلطنت عمان مورد بحث و تبادل‌نظر قرار داديم. همچنان موضوعات اندك، ولي بسيار مهم در مذاكرات ما در وين باقي مانده است.من در مونيخ و همكار عزيزم آقاي دكتر باقري در وين به صراحت به طرف‌هاي غربي در ملاقات‌هاي ديپلماتيك و همچنين به آقاي جوزپ بورل هماهنگ‌كننده سياست خارجي اتحاديه اروپا، تاكيد كرديم كه ما تحت هيچ شرايطي از خطوط قرمز جمهوري اسلامي ايران عبور نخواهيم كرد و پايبندي خودمان را به اين مساله با قوت نشان خواهيم داد. در عين حال لازمه هرگونه مذاكره‌اي را مفيد بودن آن مي‌دانيم و اينكه منافعي براي جمهوري اسلامي ايران در آن مذاكره متصور باشد. در مورد نحوه گفتوگوهاي ما در وين كماكان گفتوگوهاي مستقيم نماينده ارشد جمهوري اسلامي ايران با نمايندگان كشورهاي 1+4 در وين داريم. از طريق انريكه مورا نماينده اتحاديه اروپا و تبادل نان‌پيپرها بين نماينده امريكا و نماينده جمهوري اسلامي ايران، تبادل پيام [با امريكا] به اين شكل انجام مي‌شود. ما از مقام‌هاي امريكا پيام‌هاي زيادي را مبني بر گفت‌وگو مستقيم دريافت مي‌كنيم، براي ما مهم اين است كه چه نفعي در اين گفت‌وگو خواهد بود و آيا آينده متفاوتي از آنچه در مذاكرات كنوني رخ داده و آيا دستاوردي فراتر از اين وجود خواهد داشت يا خير؟ از طرف امريكا تاكنون حرف و پيام‌هاي مثبت شنيده‌ايم، ولي طرف امريكايي تا اين لحظه هيچ اقدام عملي براي اثبات حسن‌نيت خود به عمل نياورده است.ما از برآيند مذاكرات وين تا اينجا خوش‌بين هستيم، اميدوار هستيم اندك موضوعات حساس مهم و باقيمانده در مذاكرات با واقع‌بيني طرف غربي طي روزهاي آينده به نتيجه برسد و از تلاش‌هايي كه در بيش از ۹ ماه گذشته در وين حاصل شده به اين نتيجه برسيم كه همه طرف‌هاي مقابل ما در بازگشت به تعهدات كامل خودشان ذيل توافق ۲۰۱۵ ميلادي در وين پايبند خواهند ماند.»
انتقاد از ناتو در تحولات اوكراين
تحولات شرق اوكراين يكي ديگر از محورهاي مورد اشاره وزير خارجه ايران در اين جلسه بود. اميرعبداللهيان در اين باره گفت: از آنچه در بحران اوكراين روي داده خرسند نيستيم. متاسفانه رفتارهاي تحريك‌كننده ناتو و امريكا شرايط را در منطقه شمالي و پيراموني ايران نگران كرده است. همه طرف‌ها را ترغيب مي‌كنيم از طريق سياسي و مسالمت‌آميز به اين بحران خاتمه داده شود. در هفته گذشته من در تماس‌هاي تلفني خود با وزراي خارجه روسيه و اوكراين موضع علني و شفاف جمهوري اسلامي ايران مبني بر اينكه مداخله امريكا و ناتو كمكي به حل اين مساله نمي‌كند، بلكه يك اقدام تحريك‌آميز است و اينكه مسير حل اين مساله جنگ نيست، بلكه گفت‌وگو و اتخاذ راهكارهاي مسالمت‌آميز است را مورد تاكيد قرار دادم. اميدواريم در اين مساله نيز منطقه شاهد شرايطي پيچيده‌تر نباشد و از اين مسير، مسائل حل و فصل شود.
روابط ممتاز، نمونه و راهبردي ايران و عمان
وزير خارجه در بخش‌هاي ديگري از اين جلسه با اشاره به روابط خوب و همواره رو به رشد تهران و مسقط گفت: من اخيرا شخصا سفري به مسقط داشتم و در ديدار با جناب وزير و مقام‌هاي عالي سلطنت عمان، توافق‌هاي خوبي را در دولت جديد به عمل آورديم. جناب آقاي دكتر باقري، معاون سياسي وزارت امورخارجه نيز سفري را به مسقط داشتند.رييس كل بانك مركزي و اخيرا نيز وزير صنعت، معدن و تجارت جمهوري اسلامي ايران با هدف تشكيل كميسيون مشترك اقتصادي در مسقط حضور پيدا كردند و در كنار آن كميسيون دوستي نظامي و كميته‌هاي ذي‌ربط به ترتيب در تهران و مسقط برگزار شد. اينها همه نشان مي‌دهد روابط دو كشور در مسير بسيار خوبي قرار دارد. ما امروز از روابط سياسي جمهوري اسلامي ايران و سلطنت عمان به عنوان روابط ممتاز، نمونه و راهبردي در كشورهاي حوزه خليج‌فارس ياد مي‌كنيم.در گفتوگوهاي امروز با وزير محترم امور خارجه سلطنت عمان توافق داشتيم كه مناسبات سياسي دو كشور در عالي‌ترين سطح خود قرار دارد.ما پيشرفت‌هاي زيادي را در حوزه همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري در ماه‌هاي گذشته داشته‌ايم، اما با توجه به ظرفيت‌هاي دو كشور اين حجم از روابط تجاري را هنوز كافي نمي‌دانيم و توافق كرده‌ايم كه نسبت به توسعه هر چه بيشتر مناسبات تلاش‌هاي بيشتري را داشته باشيم. اميدواريم كه در آينده نه چندان دور امكان ديدار روساي دو كشور فراهم شود. دعوت رسمي براي حضرت آيت‌الله رييسي، رييس‌جمهور محترم كشورمان از سوي عاليجناب سلطان محترم عمان به عمل آمده است و اميدواريم كه در اولين فرصت ممكن اين سفر را در حوزه مهم همسايگي خودمان داشته باشيم و قطعا در جريان اين سفر مي‌توان يك نقطه عطف جديد براي مناسبات دو كشور ايجاد كرد.
پيام سعودي به ايران براي ادامه مذاكرات
وزير خارجه با اشاره به سفر رييس‌جمهور به قطر گفت: در همين راستا و در حوزه سياست همسايه محور جمهوري اسلامي ايران، در دولت مردمي و تحول‌گراي جديد در ايران، در دو روز گذشته جناب آقاي دكتر رييسي در دوحه ملاقات‌ها و توافق‌هاي بسيار مهمي را با امير قطر به عمل آوردند و ۱۴ سند همكاري در زمينه‌هاي مختلف ميان دو كشور به امضا رسيد.همچنين جناب آقاي دكتر رييسي در اجلاس سران كشورهاي صادركننده گاز حضور پيدا كردند.
اميرعبداللهيان درباره مذاكرات ايران و عربستان سعودي نيز افزود: ما معتقد هستيم كه ثبات و امنيت هر چه بيشتر در منطقه در سايه همكاري‌هاي همه‌جانبه امكان‌پذير است.در مناسبات تهران و رياض تاكنون چهار دور گفت‌وگو با كمك و مساعدت مقام‌هاي ذي‌ربط عراق انجام شده است. ما از طريق وزير امورخارجه عراق كه در هفته جاري در مونيخ ديداري با يكديگر داشتيم پيامي را مبني بر اعلام آمادگي طرف سعودي براي تداوم اين گفت‌وگو‌ها، متقابلا ما نيز از آمادگي خودمان براي گفت‌وگو و براي رسيدن به نتايج رو به جلو در مناسبات دو كشور سخن گفتيم.ما آمادگي داريم در مورد مسائل منطقه‌اي به سياست رايزني و گفتوگوهاي مشترك و همكاري‌هاي مشترك با همه طرف‌ها با جديت ادامه بدهيم.معتقد هستيم كه حل بحران‌هاي متعدد در منطقه ما هيچ راهي جز گفت‌وگو، مشورت و در نتيجه آن همكاري ندارد.رقابت‌هاي مبتني بر عدم اعتماد هم نتيجه‌اي جز تخريب منطقه و بر باد رفتن ثروت‌هاي بزرگ اين منطقه نخواهد داشت. اميدواريم كه همه طرف‌ها اين را درك كنند كه نمي‌توانند امنيت خود را در سايه ناامن‌سازي محيط ديگران كسب كنند.
بر همين اساس يك‌بار ديگر بر آمادگي خودمان براي هرگونه ابتكار منطقه‌اي كه به توسعه امنيت پايدار و رشد هرچه بيشتر اقتصادي و انساني منطقه كمك بكند، تاكيد مي‌كنيم.
آمادگي ايران براي كمك به حل بحران يمن
وزير خارجه در ادامه با اشاره به اينكه اكنون وضعيت در يمن به يك فاجعه بزرگ انساني تبديل شده، گفت: اينكه سفير جمهوري اسلامي ايران در يمن شهيد ايرلو به دليل شرايط سخت محاصره انساني در يمن نمي‌تواند از كمترين امكانات پزشكي بهره‌مند شود و بر اثر ابتلا به كرونا و كمبود امكانات پزشكي در اين كشور به شهادت مي‌رسد، نشان‌دهنده اوج وخامت انساني در يمن است و اينكه حتي مقام‌ها و ديپلمات‌هاي عاليرتبه هم در كنار ميليون‌ها مردم يمن از اين تحريم‌ها و محاصره انساني رنج مي‌برند. اميدواريم هر چه سريع‌تر همه طرف‌ها به راه‌حل سياسي برگردند. جمهوري اسلامي ايران فعالانه آمادگي دارد براي تحقق صلح و امنيت در منطقه و همچنين لغو محاصره انساني و توقف جنگ در يمن و شروع گفتوگوهاي يمني استقبال كند و از ارتباط خودش با همه طرف‌هاي يمني براي نيل به اين هدف استفاده خواهد كرد.
وزير خارجه درباره وضعيت جاري سياسي در افغانستان نيز گفت: افغانستان در بعد وضعيت انساني شرايط خاص و حادي را پشت سر مي‌گذارد. اميدواريم هر چه زودتر در پي تلاش‌هاي ايران كه از ماه‌هاي قبل شروع كرده است، با همه طرف‌ها و رهبران و اقوام افغان در تماس و ارتباط مستمر و دايم هستيم و همه را و از جمله هيات حاكمه موقت افغانستان را تشويق مي‌كنيم به اينكه هر چه زودتر دولت فراگير با مشاركت همه اقوام در افغانستان شكل بگيرد.
بدر بن حمد البوسعيدي، وزير خارجه عمان ظهر امروز بعد از انجام گفت‌وگو با وزير خارجه كشورمان در يك در نشست مطبوعاتي مشترك با ابراز خرسندي از سفر به تهران و ديدار با همتاي ايراني خود گفت: مايه افتخار است كه در اين سفر نامه سلطان عمان را به آقاي رييسي رييس‌جمهور ايران تقديم مي‌كنم. اين پيام در رابطه با روابط دوجانبه دو كشور است. دو كشور روابط خوب و تاريخي دارند و هر دو تلاش مي‌كنند كه اين روابط رشد پيدا كند.
روابط مبتني بر اعتماد و احترام ايران و عمان
پس از سخنان وزير خارجه ايران، وزير خارجه عمان با اشاره به اينكه در جريان سفر به تهران نامه سلطان عمان را به رييس‌جمهور ايران تقديم مي‌كنم، گفت: اميدواريم كه سفر آقاي رييسي در آينده نزديك به عمان انجام شود تا مرحله جديدي از روابط و همكاري دوجانبه بين تهران و مسقط را شاهد باشيم. چندي پيش جلسه كميسيون مشترك اقتصادي دو كشور در مسقط برگزار شد و ما در تلاش هستيم كه تفاهمات حاصله در اين كميسيون مشترك را اجرايي و عملياتي كنيم.روابط سياسي ايران و عمان مبتني بر اعتماد و احترام متقابل و منافع مشترك است و هر دو كشور همواره تلاش داريم اين روابط را گسترش دهيم و اين روابط به نفع كشور و منطقه باشد.
وي همچنين بر اهميت همكاري‌هاي كشورهاي منطقه براي تحقق صلح و ثبات و اعتمادسازي در منطقه تاكيد كرد.