متحدان روسيه در بحران اوكراين

رسانه‌هاي بين‌المللي با تبليغات جنگي خود سعي مي‌كنند روسيه را در صحنه بين‌المللي منزوي جلوه دهند، نوعي دولت منزوي كه اكثريت دولت‌هاي سراسر جهان آن را قبول ندارند، اما واقعيت چنين نيست. با فاصله گرفتن از تبليغات مسموم غرب، چندين كشور بزرگ كه بيش از نيمي از جمعيت جهان را تشكيل مي‌دهند، روسيه را تحريم نمي‌كنند و قصدي براي پيروي از جنگ‌افروزان غربي در اين زمينه ندارند. كشورهايي كه به ‌همراه روسيه گروه بريكس را تشكيل مي‌دهند (برزيل، هند، چين و آفريقاي‌جنوبي) يعني 41درصد از جمعيت جهان تصميم گرفته‌اند كه تحريم‌ها را عليه مسكو اعمال نكنند.  همچنين كشورهاي عضو سازمان پيمان امنيت جمعي OTSC (بلاروس، قزاقستان، تاجيكستان، ارمنستان و قرقيزستان) و آذربايجان، مولداوي و حتي گرجستان نيز علاقه‌اي به تحريم روسيه ندارند. همه كشورهاي آسه‌آن (كشورهاي جنوب شرقي آسيا) به جز سنگاپور نيز در همين راستا عمل مي‌كنند. در خاورميانه، سوريه، مصر، تركيه، ايران، عراق و دو متحد امريكا مانند امارات و عربستان بر عدم همراهي با تحريم‌ها موافقند. عمران خان رييس‌جمهور پاكستان در روزهاي اخير براي ديدار با پوتين و امضاي قراردادهاي مختلف بين دو كشور به مسكو رفت و فشارهاي بين‌المللي عليه مسكو را به چالش كشيد. صربستان و بوسني و هرزگوين حتي مجارستان هم كه عضو اتحاديه اروپاست در اجراي تحريم‌ها مردد هستند. پوتين گفت‌وگوي طولاني با نيكلاس مادورو، رييس‌جمهور ونزوئلا داشت تا درباره يك «مشاركت استراتژيك» همكاري كند. مادورو در طول بحران و حتي پس از شروع تهاجم روسيه، هميشه در كنار مسكو بوده است، مادورو مدعي است: دنيا چه چيزي مي‌خواهد؟ اينكه پوتين با دستان بسته بماند؟ ما در كنار روسيه خواهيم ماند. مادورو حمايت خود را از اقدامات قاطع روسيه ابراز و فعاليت‌هاي بي‌ثبات‌كننده امريكا و ناتو را محكوم و بر اهميت مقابله با كمپين كشورهاي غربي در دروغ‌پراكني و تحريف اخبار، تاكيد كرد. اين سخنان پشتيباني قاطع ونزوئلا را اثبات مي‌كند. چندين دولت در امريكاي لاتين مانند مكزيك، آرژانتين، گواتمالا، كلمبيا، كوبا، نيكاراگوئه، شيلي و پرو تصميم گرفته‌اند از محاصره غرب در زمينه تحريم‌ها پيروي نكنند. آنچه پوتين را اخيرا نگران كرده بود تغيير نگرش چين است. احساسات ضدامريكايي در پكن همچنان قوي است، اما وانگ يي، وزير خارجه، در گفت‌وگوي تلفني با همتاي اوكرايني خود اعلام كرد كه «چين از جنگ در اوكراين ابراز تاسف مي‌كند.» براي پوتين، چين روزنه‌اي براي تحريم‌هاي اقتصادي اتحاديه اروپا است. رييس‌جمهور روسيه اميدوار است زماني كه كاملا از غرب منزوي شد، بتواند با حمايت چين از آنها انتقام بگيرد. كره‌شمالي نيز در كنار روسيه قرار گرفته است. كيم جونگ اون فرصتي براي ايجاد نظم جهاني جديد مي‌بيند كه در آن امريكا ديگر قهرمان نيست. در اقيانوس آرام، كوبا نيز از پيشروي روسيه در اوكراين حمايت كرده و امريكا را مسوول تشديد تنش‌ها مي‌داند. ايران نيز روابط نزديكي با كرملين دارد و هدف آن مقابله با گسترش امريكا و ناتو است، اما هنوز هيچ اظهارنظر رسمي از سوي تهران در مورد جنگ اوكراين وجود ندارد، صرفا توييتي از وزير خارجه منتشر شده كه در آن از «تحريك ناتو» سخن گفته است. گفته مي‌شود اشغال اوكراين توسط روسيه، باعث گرديد ايران برگ برنده‌هاي ديپلماتيك خود را تقويت كند. اين حمله درخصوص حفظ موقعيت مذاكره‌كنندگان ايران به آنها جسارت داده است. سوريه اسد نيز متحد اثبات شده روسيه است. جاي تعجب نيست اگر سوريه اسد به محكوميت‌هاي بين‌المللي حمله روسيه به اوكراين نپيوندند. اسد به كمك‌هاي روسيه همچنان محتاج است. طرطوس تنها بندر نظامي سوريه در مديترانه است كه روسيه دسترسي آزاد به آن دارد. جنگ روسيه و اوكراين براي كشورهاي خليج‌فارس يك معما است و آنها مجبور خواهند بود بازي متعادلي بين غرب و روسيه اتخاذ كنند. در مورد كشورهاي اقماري و متحد اتحاد جماهير شوروي، تا زمان انحلال سال 1991، در حال حاضر هيچ طرفدار علني از پوتين به جز بلاروس وجود ندارد. بلاروس در حال حاضر آماده حمله به كي‌يف از شمال است. لوكاشنكو يك حامي محكم براي تزار روسيه است. در واقع، حتي مجارستان اوربان به ‌دليل تهاجم از تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه مسكو حمايت كرد. روسيه با چندين كشور CSTO (سازمان پيمان امنيت جمعي) روابط دفاعي متقابل دارد كه شامل ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقيزستان و تاجيكستان مي‌شود. ترس از عواقب همراهي يا عدم همراهي در اين مرحله تاريخي مي‌تواند براي آنها پيامدهاي جدي ايجاد كند. در سازمان ملل نيز توقف تهاجم روسيه به اوكراين و خروج همه نيروهاي روسي راي آورد. در اين قطعنامه كه درخواست آتش‌بس فوري شده، جبهه گسترده‌اي از قدرت‌هاي جهاني تا كشورهاي جزيره‌اي كوچك به‌طور متحد در محكوميت تجاوزات انجام شده توسط مسكو راي دادند. 141 راي موافق، 5 راي مخالف (روسيه، كره‌شمالي، بلاروس، سوريه و اريتره) و 35 راي ممتنع داشتند. براي تصويب، اين قطعنامه بايد دوسوم كشورهاي عضو راي مثبت مي‌دادند. نتيجه اين قطعنامه از قطعنامه مشابه در محكوميت روسيه به ‌دليل الحاق كريمه در سال 2014 كه 100 راي مثبت، 11 منفي و 58 راي ممتنع داشت، بهتر بود. اين اولين جلسه اضطراري مجمع عمومي از سال 1997 است. هر چند مصوبات آن از نظر قانوني الزام‌آور نيست، اما داراي وزن سياسي قابل‌توجهي است. اين قطعنامه از «تجاوز» روسيه به اوكراين «به شديدترين حالت» ابراز تاسف كرده و خواستار خروج فوري و كامل تمامي نيروهاي مسكو شده است. كشورهايي كه به نفع روسيه در مجمع صحبت كرده‌اند بلاروس، كوبا، كره‌شمالي و سوريه بودند. آنها علاوه بر فدراسيون روسيه، عليه كره‌شمالي، سوريه، بلاروس و اريتره راي دادند. در ميان 35 كشوري كه راي ممتنع دادند، مي‌توان به الجزاير، بوليوي، چين، كوبا، هند، ايران، عراق، نيكاراگوئه، آفريقاي‌جنوبي، تاجيكستان، قرقيزستان و قزاقستان اشاره كرد.