سخنگوي دولت پيشين پس از چند هفته هجمه محافظه‌كاران، از نشست اخير دولت دوازدهم گزارش داد
حمايت رواني از دولت رييسي
علي ربيعي كه پس از 4 سال نخست دولت يازدهم و نيز چند صباحي از اوايل كار دولت دوازدهم كه وزير كار دولت روحاني بود، از اين كرسي به جايگاه سخنگويي دولت رفت و از آن زمان، به نظر مي‌رسيد كه روزگاري بهتر را از سر مي‌گذراند و فارغ از آنچه به عنوان كارنامه كاري خود در اين حوزه بجا گذاشت، با توجه به رشته تحصيلي و حوزه تخصصي كاري‌اش به عنوان سياستمداري آشنا به مسائل جامعه، انگار شخصا احساس بهتري نسبت به كار و حضورش در دولت داشت، ديروز بار ديگر در قامت سخنگويي دولت، گزارشي از يك نشست دولتي‌ها ارايه كرد. البته با اين ملاحظه مهم كه او در روزگار حكمراني دولت سيزدهم، همچنان در قامت سخنگوي دولت پيشين و البته از جلسه آنلاين دولتمردان پيشين گزارش داده و با اين وجود، البته از لزوم حمايت از دولتي گفته مستقر است و تحت رياست ابراهيم رييسي.
روايتي از هفته‌ها دلواپسي ناضرور
نيمه بهمن ماه يعني كمي بيش از يك ماه پيش بود كه يك خبرگزاري دولتي از تحركات دوران پسارياست‌جمهوري «شيخ ديپلمات» و نشست و برخاست سياسي حسن روحاني با برخي بزرگان سياست ايراني ازجمله سيدمحمد خاتمي رييس دولت اصلاحات خبر داد و البته تاكيد كرد كه نبايد طرفين روبه‌روي اين گفت‌وگوهاي رييس‌جمهوري پيشين را صرفا به رييس دولت اصلاحات و بعضي از ديگر چهره‌هاي شاخص اين جريان سياسي همچون سيدحسن خميني و اسحاق جهانگيري محدود دانست، چراكه بنابر آنچه خبرگزاري برنا در اين رابطه روي خروجي خود فرستاد، همچنين بزرگاني چون علي‌اكبر ناطق نوري و البته بعضي از ديگر چهره‌هاي شاخص اصولگرا و ميانه‌رو نيز با رييس‌جمهوري پيشين گفت‌وگو كرده و روحاني مشخصا همان حول و حوش ميانه بهمن ماهي كه گذشت، نشست و برخاست و تعاملاتي مثلا با علي لاريجاني يا محمدرضا باهنر داشته است.
خبرگزاري برنا كه تا پيش از آغاز به كار دولت سيزدهم، همراه و همسو با دولت اعتدالي حسن روحاني، ازجمله چند خبرگزاري نزديك به جريان اصلاحات بود و اين چند ماهه گذشته در پي تغيير دولت، كارش را با مشي و مرامي نزديك به محافظه‌كاران ادامه مي‌دهد، همچنين در آن گزارش كه تاكيد داشت مستند به «پيگيري‌هاي خبرنگار» و «بررسي‌هايي» است كه اين خبرگزاري انجام داده، از اين نوشت كه حسن روحاني درصدد تشكيل «دولت سايه» است و اين درحالي بود كه در روزهاي بعد، اين خبرگزاري و البته بسياري از ديگر منابع خبري و رسانه‌هاي منتسب به اصولگرايان وارد فاز تحليل شده و در تبيين و توضيح اهداف و انگيزه‌هاي «شيخ ديپلمات» از آنچه با ادبياتي مبتني بر «تئوري توطئه» و طرح تعابيري چون «عمليات رواني»، مشخصا «تلاش براي تشكيل دولت سايه» مي‌خواندند، مدعي شدند كه رييس‌جمهوري پيشين بار ديگر به صحنه بازگشته تا با همين يك تيري كه در چنته دارد، دو و حتي چند نشان بزند؛ اينكه اولا با استفاده از ظرفيت تمامي نيروهاي سياسي كه همراه يا دست‌پايين نزديك و متمايل به خود مي‌بيند، عملكرد دولت محافظه‌كار مستقر را زيرنظر بگيرد و «با طرح انتقادات آشكار و پررنگ و انسجام‌يافته از دولت»، علاوه بر احياي سرمايه اجتماعي كه به خصوص در چهار ساله دوم دولت روحاني تضعيف شد، در عين حال زمينه را بازگشت مجدد به عرصه قدرت فراهم كند و نيز اينكه رييس دولت اعتدال چطور مي‌خواهد پس از چند سال انتقاد و عيب و اشكال گرفتن از زير و بم رفتار سياسي ابراهيم رييسي و عملكرد وزيران انقلابي‌اش در دولت سيزدهم، با شركت در يكي از انتخابات پيش‌رو، بار ديگر سكان هدايت دولت را به دست بگيرد.
اين اما آغاز ماجرا نبود و اگرچه اين طيف از تحليل‌هاي اصولگرايانه كه در محافل محافظه‌كاران جريان داشت، بيشتر نسبت به همنشيني مجدد روحاني با بزرگان جناح راست حساس بود و از آنجا كه اين كنش «شيخ ديپلمات» را به عنوان سياستمداري اعتدالي كه اگرچه اين اواخر كانديداي اصلي جريان اصلاحات بوده اما از محافل و مجامع محافظه‌كار برآمده و خاستگاه اصولگرايي دارد، به روشني در تضاد با منافع ديگر اصولگرايان مي‌فهميد اما به هر حال نگراني‌هايي را با تمركز بر همنشيني مجدد روحاني و بزرگان اصلاحات مطرح مي‌كرد. تجويز اين دست تحليل‌هاي محافظه‌كارانه اما درنهايت چه وقتي مسير بحث‌شان به ديدار روحاني و بزرگان اصلاحات مي‌رسيد و چه آنجا كه صحبت از ديدار و گفت‌وگوي رييس‌جمهوري پيشين با بزرگان جناح راست و اعتداليون به ميان آمد، تقريبا يكي و يكسان و البته خصمانه بود و مبتني بر شك و ترديد نسبت به توطئه‌اي كه بي‌شك و ترديد در راه است و شايد هنوز از جزيياتش، اطلاعي در دست نيست اما قاعدتا نامربوط به «منافع ملي» است و محل نگراني و دلواپسي!
هرچه بود اما آن دلواپسي محافظه‌كاران، نگراني ناضرور و ناموجه بوده و به‌خصوص ديروز پس از آنكه گزارش علي ربيعي از آخرين تحركات و جلسات حسن روحاني خبر داد، حالا مي‌توان با اطميناني بيشتر از اين گفت كه آنچه اصولگرايان در تمامي اين حدود يكي، دو ماهي كه از انتشار نخستين خبرهاي ديدارهاي روحاني مي‌گذرد، با نگراني و هشدار و دلواپسي، به‌زعم خود از آن «پرده‌برداري» كرده و از «پشت‌پرده‌هايش» گفتند، صرفا برداشتي نادقيق از شنيده‌هايي ناموثق بوده و نه بيش از اين!
روايت ربيعي
از نشست آنلاين دولت‌دوازدهمي‌ها
علي ربيعي -كه تا وقتي حسن روحاني رييس‌جمهور بود، در قامت سخنگوي دولت اظهارنظر مي‌كرد- در اين گزارش كه ازقضا با اشاره ضمني به همين دلواپسي‌هاي ناضرور آغاز شده، با اشاره به سياست‌ورزي ماقبل تحزب در ايران، در توضيح آفت و آسيب اين شيوه كنشگري سياسي در نبود «احزاب قدرتمند شناسنامه‌دار و با برنامه» و متعاقبا در دسترس نبودن «خط‌كشي براي قضاوت و معيار درباره سياست‌ها، برنامه‌ها و عملكردها» ازسوي اين احزاب، نوشته است: «اكثر انتخابات به‌ويژه رياست‌جمهوري در يك ناشناختگي و ابهام و اقبال يك‌باره مردم نتيجه داده و ازسويي گويي نفي گذشته توسط برخي جناح‌ها و به قدرت رسيدگان به يك سنت و كنش سياسي تبديل شده است.» او درحالي «تجربه‌هاي انباشته» را «بخشي از سرمايه نظام‌هاي پويا» مي‌خواند كه در همين راستا معتقد است: «يك جامعه موفق، هرگز تجربيات مديران ارشد خود را ناديده نمي‌گيرد.» حال آنكه به گفته سخنگوي دولت دوازدهم كه در ادامه با اشاره به «جلسه آنلايني» كه ظاهرا شامگاه شنبه همين هفته و با حضور «تعداد زيادي از اعضاي دولت دوازدهم و رييس‌جمهوري پيشين» برگزار شده، به تلويح و كنايه نسبت به بي‌توجهي بعضي به اين تجارب و ناديده گرفتن اين مديران مجرب انتقاد كرده و نوشته است: «اين روزها برخي همين جلسات را تاب نمي‌آورند و براي آن عبارات و اصطلاحاتي به‌كار مي‌برند!»
ربيعي كه پس از اشاره به طرح مباحث روز همچون «نگراني فزاينده مردم از عدم گسترش پهناي باند و علل كندي اينترنت» در نشست اخير رييس‌جمهوري پيشين و كابينه دولت دوازدهم، از گزارشي خبر داده كه در اين نشست درخصوص «بودجه 1401 و وضعيت اقتصادي كشور» ارايه شد، از اين گفته كه «مساله اوكراين نيز از موضوعات جلسه بود» و درنهايت تصريح كرده است: «بحث برجام و اقدامات صورت گرفته براي احياي آن، كانون اصلي گفت‌وگوها بود.» ربيعي با بيان اينكه انگيزه اصلي‌اش از ارايه اين گزارش، اعلام مواضع اعضاي دولت دوازدهم و رييس‌جمهوري پيشين در اين زمينه است، به نقل از حسن روحاني گفته است: «مذاكرات هسته‌اي و احياي برجام مهم‌ترين اتفاق و مساله كشور در چند ماه اخير است. مهم نيست كه اين توافق را چه كساني احيا مي‌كنند يا چه كساني مذاكره مي‌كنند، مهم آثار و تبعات آن است كه بايد در رشد كشور مشاهده شود. مذاكرات و توافق هسته‌اي بايد منافع و مصالح كشور و مردم را تامين كند و نتايج آن بر زندگي مردم تاثير بگذارد. همه بايد با انسجام و وحدت ملي در پشت مذاكره‌كنندگان باشيم. كساني كه براي منافع مردم كوشش و جهاد مي‌كنند چه در اين دولت چه در دولت تدبير و اميد همگي از ديپلمات‌هايي هستند كه براي منافع ملي مي‌جنگند.» به گفته ربيعي در نشست شامگاه شنبه دولت‌دوازدهمي‌ها، همچنين درباره مساله ضرورت و پيچيدگي ساختن و آباد كردن كشور پس از توافق بحث شد و نظر اعضاي جلسه و روحاني چنين بود كه «پس از اين توافق، كشور بايد به سمت جبران خسارت‌هاي ناشي از جنگ اقتصادي ايجاد شده از سوي امريكا حركت كند و به رشد اقتصادي مناسب برسيم» و پس از آن نيز در شرح «فضاي عمومي جلسه»، به سخنان حضار درباره «كمك و حمايت از دولت براي پيشبرد حين مذاكرات و پس از توافق برجام» اشاره كرده است. ربيعي بار ديگر به نقل از روحاني مي‌نويسد: «اعضاي دولت تدبير و اميد آمادگي دارند به طرق مختلف تجارب خود از دستاوردهاي اقتصادي توافق برجام كه موجب رشد اقتصادي و كنترل تورم پس از برجام شد را در اختيار دولت سيزدهم قرار دهند.»
آنچه اما شايد به روشني سندي است در اثبات ناوارد بودن هر آنچه محافظه‌كاران در تمامي اين يكي، دو ماه در ارتباط با اين جلسات و ديگر تحركات روحاني در ذهن پرورانده و بنابر ذهنيت خودشان، به عنوان انگيزه‌ها و اهداف رييس‌جمهوري پيشين ابراز كرده‌اند، چند سطري است كه ربيعي در خاتمه آورده و تاكيد كرده كه «بنابر تجربه زيسته‌ام -چه در دوران وزارت كار و چه به عنوان سخنگوي دولت- و با ياد آوردن دوراني كه نگراني‌هاي چندگانه‌اي مثل ضعيف شدن جامعه، سقوط دهك‌ها به پايين و ضرورت حمايت اجتماعي و دشواري‌هاي آن از يك‌سو و ازسوي ديگر، نشان ندادن ضعف به موجودي مثل ترامپ و كنار اينها فشارهاي رواني و غيرمنصفانه و حملات جناحي امروز به اين درك رسيده‌ام و معتقدم «حمايت رواني از دولت» ضروري است.» سخنگوي دولت دوازدهم بر اين اساس گفته است: «براساس اين تجارب، امروز همه وظيفه داريم از دولت حمايت كنيم تا تنها در يك جبهه در دنياي برهم ريخته سياسي كه هركس منافع خود را دنبال مي‌كند، بتواند از منافع ايران و ايرانيان حمايت كند. مسير درستي كه دولتمردان سابق و رييس‌جمهوري پيشين بر آن تاكيد كرده‌اند. همه بايد كاري كنيم تا مسير هموار شود. اين وظيفه ملي ماست.»