وعده‌هاي روي هوا

بررسي آمارهاي منتشر شده در سامانه كدال طي سال 1400حاكي از توليد ۸۶۷ هزار و ۳۶۳ دستگاه خودرو از سوي سه خودروساز بزرگ كشور يعني ايران‌خودرو، سايپا و پارس‌خودرو است.اين ميزان توليد در مقايسه با آمار مدت مشابه سال1399 (توليد ۹۰۰هزار و ۷۹۴ دستگاه خودرو) افت ۳.۷ درصدي نشان مي‌دهد. اتفاقي كه درست برعكس وعده‌هاي وزير صنعت، معدن و تجارت مبني بر افزايش توليد خودرو در سال 1400 رخ داده است. در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰گروه صنعتي ايران‌خودرو موفق به توليد ۴۵۱ هزار و ۱۲۱ دستگاه خودرو شد و عنوان بزرگ‌ترين خودروساز كشور را از آنِ خود كرد. جمع توليدات اين خودروساز در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ در مقايسه با سال1399 (۴۸۰ هزار و ۳۳۸ دستگاه) افت ۶ درصدي داشته است. همچنين گروه سايپا به عنوان دومين خودروساز بزرگ كشور موفق به توليد ۳۰۴ هزار و ۵۳۳ دستگاه خودرو شد كه اين ميزان توليد در مقايسه با سال 1399 (توليد ۳۱۷ هزار و ۳۱۱ دستگاه خودرو) افت ۳.۴ درصدي نشان مي‌دهد. در سال ۱۴۰۰ همچنين پارس‌خودرويي‌ها موفق به توليد ۱۰۹ هزار و ۸۳۸ دستگاه خودرو شامل ۵۸ ‌هزار و ۴۴۰ دستگاه در گروه كوئيك (كيو ۲۰۰)، ۳۲ ‌هزار و ۶۱۲ دستگاه كوئيك معمولي، ۱۸ ‌هزار و ۱۹۲ دستگاه در گروه ساينا (اس۲۰۰) و ۵۹۴ دستگاه در گروه برليانس شدند كه البته اين مجموعه خودروسازي در مقايسه با سال 1399 (توليد ۱۰۳ هزار و ۱۴۵ دستگاه خودرو) رشد ۶.۴ درصدي را تجربه كردند.فربد زاوه، كارشناس بازار خودرو در واكنش به افت بيش از 3 درصدي توليد خودرو در سال 1400 نسبت به سال 1399 بر اين باور است كه اين افت توليد و نرسيدن به اهداف تعيين شده نشان‌دهنده كيفيت پايين برنامه‌ريزي‌ها در كشور است، چراكه آقايان زمان برنامه‌ريزي براي توليد، واقعيات را در نظر نمي‌گيرند.اين كارشناس خودرو در ادامه به «اعتماد» گفت: متاسفانه معيار برنامه‌ريزي‌ها بيش از آنكه مسائل اقتصادي باشد، موضوعات و خوشايندهاي سياسي است. به عنوان نمونه در زمان آقاي رزم‌حسيني بدون هيچ بررسي و پيش‌بيني قرار بر اين شد تا يك ميليون و 300 هزار دستگاه توليد شود.
انحرافات در ميزان توليد خودرو
 موضوع جديدي نيست
او با بيان اينكه انحرافات 40 تا 50 درصدي در توليد خودرو موضوع جديدي نيست، افزود: دايما كشور با اين چالش مواجه است و نه تنها در حوزه خودرو بلكه در همه حوزه‌ها اين اتفاق مي‌افتد و تازگي هم ندارد، اين در حالي است كه قرار بر اين بود در افق 1400 ايران بزرگ‌ترين قدرت منطقه به لحاظ اقتصادي و علمي شود، اما متاسفانه هم‌اكنون جزو كشورهاي فقير محسوب مي‌شويم.زاوه گفت: مسلما زماني كه برنامه‌ريزي‌ها بر اساس واقعيات پيش نرود و تنها بر اساس تخيلات، روياها يا دروغ باشد منجر به قفل شدن بازار خواهد شد.اين كارشناس بازار خودرو با اشاره به وعده توليد يك ميليون و 600 هزار دستگاه خودرو در سال جديد ادامه داد: با توجه به نوع برنامه‌ريزي‌ها و كيفيت آن بايد گفت بعيد است كه خودروسازان باز هم به اين رقم پيش‌بيني شده براي سال 1401 دست پيدا كنند.زاوه در مورد تاثير تحريم‌ها روي توليدات خودرو نيز خاطرنشان كرد: تشديد تحريم‌ها در سال 1397 رخ داد و تحريم‌ها يك‌شبه رخ نداد و به برنامه‌ريزي توليد خودرو در سال 1400 مرتبط نيست هر چند تاثيرگذار است، لذا قاعدتا عدم دستيابي به توليد يك ميليون و 350 هزار دستگاه خودرو قابل پيش‌بيني بود.
زاوه تصريح كرد: از 867هزار و 363 دستگاه توليد شده در سال 1400 حدود 170 هزار دستگاه آن ناقص بوده و كل توليد خودرو در كشور حدود 650 هزار دستگاه در سال گذشته برآورد مي‌شود و جالب اينكه ميزان تقاضاي كل كشور با اين حجم از توليد تعادل داشته و همين ميزان هم عرضه شده است و مي‌بينيم كه با وجودي كه برنامه‌ريز ‌بايد متناسب با شرايط موجود ميزان توليدات را پيش‌بيني كند اما به دليل سوءمديريت‌ها و كمبود «چيپست» در ايران روند توليد كاهشي شده است و نه تنها در دو خودروساز «ايران خودرو و سايپا» با تاخير در عرضه خودرو مواجه هستند، بلكه بهترين برندهاي دنيا نيز به دليل كمبود چيپست زمان تحويل خودروها را بين 8 تا 10 ماه مشخص مي‌كنند.اين كارشناس صنعت خودرو تصريح كرد: در صورتي كه گران‌ترين خودروي ايراني را با يك خودروي خارجي مثلا تويوتا كمري 14 ساله يا تويوتا كرولايي كه قيمت صفر آن به اندازه قيمت خودروي دنا و در محدود 14 تا 15 هزار دلار در داخل كشور است، مقايسه كنيم اين مقايسه نشان مي‌دهد كه اين خودروها قابل رقابت با يكديگر نيستند، زيرا اين بازارها، بازارهاي مستقل خطي هستند و ارتباطي با يكديگر ندارند و از سوي ديگر توليدكننده داخلي به دنبال اين نيست كه اين خودروها قابل رقابت با يكديگر باشند.زاوه گفت: هر زمان كه بازاري انحصاري شود و حمايت حداكثري از آن صورت گيرد مسلما نمي‌توان انتظار پيشرفت در آن بازار را هم داشت، هر حركتي كه رو به جلو و براي پيشرفت باشد، زحمت دارد.اين كارشناس بازار خودرو با اشاره به ممنوعيت واردات خودرو خاطرنشان كرد: اينكه اعلام شود بازار واردات خودرو بسته شده تا خودروسازان براي توليدات مطلوب‌تر تشويق شوند تفكري كاملا غلط است و اين تفكر براي حفظ ساختار رانتي در ايران است كه پشت يك تفكر ابلهانه خود را مخفي كرده تا انتقادات به حماقت آن صورت گيرد نه به فسادي كه در اين بخش است.
فساد در بدنه خودروسازي‌ها كم نيست
زاوه تصريح كرد: فساد در بدنه خودروسازي‌ها باعث شده تا برنامه‌ريزي‌ها براي افزايش توليد به زمين بخورد و خودروسازان توان توليد بيش از 800 هزار خودرو در سال را نداشته باشند.