گزارش خبرنگار اعزامي « اعتماد» از ادامه زندگي در پايتخت كشور جنگ‌زده اوكراين
نغمه‌هاي پيروزي در دژ كي‌يف
علي پاكزاد| خبرنگار اعزامي «اعتماد» به اوكراين
نهم فروردين بود كه الكساندر ماركوشين، شهردار ايرپين اوكراين در پيام ويديويي اعلام كرد ارتش روسيه از اين شهر كه در نزديكي كي‌يف پايتخت اين كشور است به‌طور كامل خارج شده است. ماركوشين با بيان اينكه «يك خبر خوبي داريم»، گفت: «هم‌اكنون عمليات پاكسازي به انجام مي‌رسد.» اما اين خبر چندان هم خوب نبود. انتشار تصاوير كشتار غيرنظاميان در مناطق بوچا و ايرپين دل جهانيان را آزرد. مي‌دانستم هدف قرار دادن غيرنظاميان بي‌گناه غير قابل قبول است و اين موضوع بايد تحت يك بررسي مستقل قرار گرفته و مسوولان آن شناسايي شوند و پاسخگو باشند، اما نمي‌دانستم روزگار چند روز بعد مرا به اين قتلگاه مي‌رساند.
ورود به شهر ارواح
ايرپين، شهر كوچكي در شمال غربي كي‌يف است كه 40 هزار نفر جمعيت دارد. البته شهري كه حالا ديگر به كي‌يف متصل نيست. اين شهر به وسيله يك پل بزرگ به شهر كي‌يف وصل مي‌شد كه بعد از تهاجم نظامي روسيه به اين شهر و بمباران آن ارتباط اين دو شهر با يكديگر قطع شد و مردم اين دو شهر مجبور هستند كه از روي آوارها و عبور از رودخانه به آن سوي پل بروند، پلي كه ديگر وجود ندارد و تا چشم كار مي‌كند دود است و خرابي و ماشين‌هايي كه واژگون شده‌اند يا در آتش سوخته‌اند. ديدن اين پل شما را با تصويري آخرزماني آشنا مي‌سازد. در نگاه اول قطعا باورتان نمي‌شود. چيزي شبيه به بازي‌هاي اكشن كامپيوتري يا فيلم‌هاي هاليوودي است، همه چيز ويران شده است . بيشترين صدمات به غيرنظاميان وارد شده و از تاسيسات زيربنايي و علايم زندگي مدرن چيزي باقي نمانده است. ساختمان‌هاي مسكوني، رستوران‌ها و بسياري از اماكن عمومي در ايرپين ويران شده و بقاياي تلخي از ملزومات غيرنظاميان در كف خيابان به چشم مي‌خورد از لوازم آرايش تا اسباب‌بازي كودكان و...
جنازه‌ها را پيش‌تر جمع كرده‌اند
و به خاك سپرده‌اند
ايرپين شهر كوچكي است كه به تازگي از روس‌ها پس گرفته شده است. زندگي چند روزي است كه در اين شهر تا حدودي به حالت عادي بازگشته و ساختمان شهرداري به مقر اصلي نظاميان در اين شهر تبديل شده است. هر كسي با هر تواني در اين ساختمان كمك مي‌كند. شهردار اين شهر در خط مقدم كمك‌هاي مردمي است. هوا نامساعد است و گروه ما در اين ساختمان پناه گرفته است.با ما مانند خود شهروندان اوكراين رفتار مي‌كنند . با شهردار اين شهر هم‌صحبت شدم. كسي كه روحيه جنگي و دفاعي‌اش همچنان استوار مانده و با مصايب بعد از بازپس‌گيري ايرپين خستگي را در خود نشان نمي‌دهد. هر چند خود او ناباور از ديدن كشته‌ها و حملات هوايي بود كه نيروهاي روس به بار آورده بودند. او مي‌گويد شهر از تصرف نيروهاي روس در آمده و اكنون در اختيار ارتش اوكراين است . شهردار ايرپين اميدوار بود كه ديگر مهاجمان به شهر نزديك نمي‌شوند و مراحل پاكسازي به خوبي پيش برود. وقتي كه از او جدا مي‌شوم، الكساندر ماركوشين اميدواري مي‌كند كه با كمك كشورهاي غربي و مردم اوكراين در اين جنگ نابرابر پيروز خواهند شد و انتقام خون تمام كودكان اوكرايني و مردم غيرنظامي را خواهند گرفت .
كي‌يف همان كي‌يف است
امروز وارد كي‌يف شده‌ام.شرايط زندگي و وضعيت عمومي مردم تا حدود زيادي نسبت به گذشته بهتر شده است. اكنون مي‌توان كي‌يف را شهر ايست بازرسي در دل راه‌هاي مارپيچ ناميد . شهري كه توسط ارتش اوكراين با جديت زيادي كنترل مي‌شود، زيرا شنيده شده كه نيروهاي روس با پوشش‌هاي مردمي و سازمان‌هاي مردم‌نهاد وارد شهر مي‌شوند و مشكلاتي را به وجود مي‌آورند. اينجا هم اسم شب وجود دارد و مردم نمي‌توانند از ساعت 9 تا 6 صبح عبور و مرور داشته باشند. در نظم جديد، اينجا مشروب ممنوع است و مردم بعد از ساعت 4 بعدازظهر اجازه خريدن مشروبات الكلي ندارند . اين نظم به خوبي در شهر اجرا مي‌شود، زيرا نيمي از افراد ارتش را مردم شهر تشكيل مي‌دهند و بسياري از جوانان در كي‌يف اسلحه به دست گرفته‌اند و براي نجات كشورشان هر كاري مي‌كنند. آنها چند روزي است كه پشت سر هم به پيروزي‌هاي زيادي دست يافته‌اند. از بوچا و ايرپين گرفته تا برديانكا. اين اخبار باعث شده تا بازگشت حيات به كي‌يف به طرز فوق‌العاده‌اي محسوس باشد.با اين همه فضاي كي‌يف كاملا امنيتي است ولي روحيه عمومي مردم بهتر از گذشته است.
نكته‌اي كه در گفت و شنود با مردم دستگيرم مي‌شود، اين است كه نبايد از نقش ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين در اين ثبات به دست آمده غافل شد. تاثير زلنسكي روي ارتش و مردم بي‌بديل است. ابتدا اين تصور اوليه وجود داشته كه با شروع جنگ زلنسكي شهر را ترك مي‌كند اما مردم مي‌گويند كه او در پارلمان نشسته است و هر روز با مقامات و بسياري از خبرنگاران ديدار مي‌كند تا پيام مظلوميت اوكراين در جهان شنيده شود. يك روزنامه‌نگار محلي به من مي‌گويد: رييس‌جمهور زلنسكي در ابتداي رياست‌جمهوري چيزي نزديك به 30 درصد طرفدار داشته كه اين درصد اكنون نزديك به 90 درصد رسيده است و همين اعتماد مردم به منتخب‌شان باعث بازپس‌گيري بسياري از مناطق مركزي و شمالي اوكراين شده است. با مسوول رسانه‌اي ارتش صحبت مي‌كنم. طبق گفته او تا 30 كيلومتر اطراف كي‌يف پس گرفته شده است و اين پيشروي ادامه دارد. ارتش روسيه به قسمت‌هاي مرزي بلاروس از شمال نزديك شده است. مردم كي‌يف فرقي بين «الكساندر لوكاشنكو» رييس‌جمهور بلاروس و ولاديمير پوتين نمي‌بينند و مي‌گويند كه لوكاشنكو اوكراين و مردم اين كشور را به پول فروخته است.
شهر آژيرها و سكوت
يكي از نمادهاي شهر كي‌يف صداي آژير خطر است كه مردم صبح‌ها بين ساعت 6 تا 8 صبح با او بيدار مي‌شوند، امري كه انگار ديگر عادي شده است. امروز كه با صداي آژير حمله موشكي بيدار شدم و به خيابان رفتم، فهميدم كه اين تصوير مردمي بازنده نيست. مردم با پوست و گوشت و استخوان‌شان اين جنگ را درك كرده‌اند .پارك‌ها خالي است و عدم حضور بچه‌ها در شهر توي ذوق مي‌زند.بسياري هنوز باورشان نمي‌شود كه شهر و روستاي‌شان يا محله‌شان به واسطه هيچ و پوچ بمباران شده يا از بين رفته است. اما نبايد از نقش ويژه زنان در اين جنگ گذشت به هر قسمتي كه پاي مي‌گذاريد جاي پاي يك زن در ميان است . بيش از 15 درصد ارتش اوكراين را زنان تشكيل مي‌دهند. زناني كه گاه درجات بالايي دارند و در اتخاذ تصميمات مهم سهمي بسزا را براي خود به وجود آورده‌اند. ديروز هم در شهر ايرپين جايي كه تا خط مقدم فاصله چنداني ندارد زناني را ديدم كه شجاعانه در تصميمات تاثير مي‌گذاشتند و شايد بيش از مردها آماده نبرد بودند؛ نكته مهمي كه باعث شده اين يكپارچگي از لحاظ حسي فكري و جنسي در تمام آحاد جامعه حفظ شود. جالب اينكه در جنگ، عشق و عشق‌ورزي نمرده است. تازه عروس‌ها به همراه همسر خود در جنگ حضور پيدا كرده‌اند .بسياري ديگر نيز در جنگ با هم آشنا شده‌اند و بعد ازدواج كرده‌اند يا قرار ازدواج گذاشته‌اند. اين همراهي و همدلي در تمامي صنوف مردم ديده مي‌شود. مانند نانوايي كه در كي‌يف در خيابان انتانوويچ براي مردم شيرني و نان مجاني مي‌پزد يا رانندگاني كه ماشين‌هاي‌شان را در اختيار ارتش قرار داده‌اند و هيچ چشمداشتي به آينده جنگ ندارند، يا خانواده‌هاي داغدار و عزيز از دست داده كه مشوق ادامه حضور جوانان در نبردند و... تمام اين مسائل باعث شده است كه قدرت نظامي اوكراين در روزهاي اخير از لحاظ ذهني بيشتر و بهتر و قوي‌تر از ارتش روسيه باشد.
وحشت از مين
مين‌هاي خنثي نشده در اطراف كي‌يف يكي از نگران‌كننده‌ترين موضوعات ارتش اوكراين است. اطراف كي‌يف و به خصوص شهر ايرپين و بوچا پر از مين‌هاي كار نكرده است كه توسط ارتش روسيه كار گذاشته شده بود. حرف z يكي از حروف‌هايي است كه اين روزها بسيار مورد توجه است و انزجار مردم اوكراين از آن به وضوح ديده مي‌شود. ارتش روسيه به هر منطقه‌اي كه رفته است حرف z را روي پل و در و ديوار حك كرده، موضوعي كه باعث خشم عموم مردم است.
نقل اوكرايني‌ها از روس‌ها
اينجا اوكرايني‌ها مي‌گويند كه سوال اصلي براي تمام مردم اوكراين اين است كه ارتش روسيه در اوكراين چه مي‌خواهد؟
و خود پاسخ مي‌دهند كه آيا آنها آمده‌اند كه ما را از خودمان نجات دهند؟ ما كه دموكراسي داريم و حقوق بشر را مي‌شناسيم.
پس آنها اينجا چه مي‌خواهند و با ما چه كار دارند؟
مگر ما خواسته‌ايم كه بيايند؟