نماينده ويژه امريكا در امور كره‌شمالي همزمان با رزمايش مشترك واشنگتن و سئول به كره‌جنوبي سفر كرد
چشم‌انداز پرتنش شبه‌جزيره كره
شهاب شهسواري
همزمان با گمانه‌زني‌ها در مورد ازسرگيري آزمايش‌هاي هسته‌اي كره شمالي، فرستاده ويژه ايالات متحده امريكا در امور كره شمالي براي ديدار با مقام‌هاي كره جنوبي به سئول سفر كرده است. او در اين سفر تاكيد كرد كه بايد در مقابل رفتارهاي تشديدكننده تنش از سوي كره‌شمالي واكنش قاطعانه نشان داده شود. اظهارات مقام امريكايي درحالي بيان مي‌شود كه دو روز پيش از آن، كره شمالي براي نخستين‌بار از موشكي رونمايي كرد كه به گفته خبرگزاري رسمي اين كشور قابليت حمل كلاهك تاكتيكي هسته‌اي دارد. اين سفر همزمان با آغاز رزمايش مشترك ۹ روزه ميان كره‌جنوبي و ايالات متحده امريكا انجام مي‌شود.
سونگ كيم، فرستاده ويژه امريكا در امور كره‌شمالي و معاونش، جونگ پاك روز دوشنبه براي يك سفر پنج‌روزه وارد كره جنوبي شدند. سونگ كيم در نخستين ديدار خود با نوه كيو-دوك، نماينده ويژه وزارت خارجه كره‌جنوبي در امور صلح در شبه‌جزيره كره و امور امنيتي، ديدار و گفت‌وگو كرد. اين ديدار درست دو روز بعد از تازه‌ترين آزمايش موشكي كره شمالي انجام شد كه دوازدهمين آزمايش از اين دست از ابتداي سال جاري ميلادي محسوب مي‌شد. براساس گزارش رسانه‌هاي رسمي كره شمالي اين موشك قابليت حمل كلاهك‌هاي تاكتيكي هسته‌اي را دارد. به گفته انكيت پاندا، پژوهشگر ارشد در انديشكده موقوفه كارنگي براي صلح بين‌الملل، اين نخستين‌بار است كه كره شمالي يكي از موشك‌هايش را با نقش حمل‌كننده كلاهك تاكتيكي هسته‌اي معرفي مي‌كند. نماينده امريكا در نشست خبري بعد از اين ديدار گفت: «از نظر شوراي امنيت سازمان ملل متحد بسيار اهميت دارد كه بايد پيام صريحي به جمهوري دموكراتيك خلق كره ارسال شود كه ما به هيچ‌وجه قبول نمي‌كنيم آزمايش‌هاي تشديدكننده تنش به يك اقدام معمول تبديل شود.» وي تاكيد كرد: «ما و متحدان‌مان مسوولانه و قاطعانه در مقابل هر رفتار تحريك‌آميزي واكنش نشان مي‌دهيم.» او در عين حال بر اراده امريكا براي تعامل با كره شمالي «در هر مكان و بدون هر شرطي» تاكيد كرد.
از سرگيري رزمايش‌هاي ايالات متحده امريكا با كره‌جنوبي كه در سال‌هاي اخير بعد از دستور دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري پيشين امريكا و پس از آن به دليل محدوديت‌هاي مرتبط با شيوع جهاني بيماري كرونا متوقف شده‌بود، با واكنش تند كره‌شمالي مواجه شده است كه اين مانورها را «تمرين براي جنگ» توصيف مي‌كند. براساس بيانيه روز يكشنبه ستاد مشترك نيروهاي مسلح كره‌جنوبي رزمايش مشترك ۹روزه مشتمل بر «آموزش قرارگاه فرماندهي دفاعي با استفاده از شبيه‌سازي رايانه‌اي» است.
هر چند كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي در دوره رياست‌جمهوري پيشين امريكا در سه ديدار پياپي با دونالد ترامپ ديدار كرده‌بود، اما تماس‌هاي مستقيم ميان واشنگتن و پيونگ‌يانگ از سال ۲۰۱۹ كاملا متوقف شده است. براساس گزارش‌ها بعد از انتخاب جو بايدن به مقام رياست‌جمهوري ايالات متحده امريكا، دولت ايالات متحده امريكا چندين پيام براي دولت كره شمالي در مورد ازسرگيري تماس‌هاي ديپلماتيك ارسال كرده است، اما دولت كره شمالي به هيچ‌يك از اين پيام‌ها پاسخ نداده است. در طول ماه‌هاي گذشته گزارش‌هايي مبني بر ازسرگيري فعاليت در تاسيسات آزمايش بمب‌هاي هسته‌اي كره‌شمالي در رسانه‌ها منتشر شده است. رهبر كره‌شمالي ابتداي سال ۲۰۱۸ در پيام سال نوي خود اعلام كرده‌بود كه قصد دارد آزمايش‌هاي موشك‌هاي قاره‌پيما و آزمايش‌هاي هسته‌اي را متوقف كند، اما بعد از برگزاري انتخابات سال ۲۰۲۰ در ايالات متحده امريكا، در پيام سال نوي سال ۲۰۲۱ خود بار ديگر بر ازسرگيري توسعه سلاح‌هاي مدرن تاكيد كرد.
چشم‌انداز پرتنش در شبه‌جزيره كره
در طول هفته‌هاي گذشته، حملات لفظي ميان مقام‌هاي كره‌جنوبي و شمالي به شكل چشمگيري افزايش پيدا كرده است و دو طرف يكديگر را به حملات پيشدستانه و واكنش‌هاي شديد نظامي تهديد مي‌كنند. انتخاب رييس‌جمهور جديد محافظه‌كار در كره جنوبي كه معتقد به رويكرد سختگيرانه‌تر نسبت به پيونگ‌يانگ و همچنين افزايش همكاري‌هاي نظامي با ايالات متحده امريكا است، چشم‌انداز اوضاع در شبه‌جزيره كره را تنش‌آلودتر كرده است. سونگ كيم، نماينده ويژه امريكا قرار است در سئول با اعضاي تيم انتقالي يون سوك-يئول، رييس‌جمهور منتخب كره جنوبي ديدار و گفت‌وگو كند. آقاي يون كمتر از يك ماه ديگر كار خود را به عنوان رييس‌جمهور جديد كره‌جنوبي آغاز خواهد كرد و برخلاف سلفش، مون جائه‌اين كه معتقد به تعامل ديپلماتيك با كره شمالي براي كاهش تنش‌ها در شبه‌جزيره كره بود، معتقد است كه هرگونه تعامل ديپلماتيك و كمك بشردوستانه به پيونگ‌يانگ بايد پس از خلع سلاح كامل هسته‌اي كره شمالي اتفاق بيفتد. قرار است پارك جين، نامزد وزارت خارجه در دولت بعدي كره‌جنوبي با فرستاده امريكا گفت‌وگو كند.
افزايش كم‌سابقه آزمايش‌هاي موشكي كره‌شمالي
افزايش تعداد آزمايش‌هاي موشكي كره شمالي نگراني‌ها نسبت به صلح و ثبات در شبه‌جزيره كره را افزايش داده است. درحالي كه در چهارماهه نخست سال جاري ميلادي، پيونگ‌يانگ ۱۲ آزمايش موشكي انجام داده است اين رقم در مدت مشابه سال قبل ۸ آزمايش و سال قبل از آن ۴ آزمايش موشكي بود. دويئون كيم، پژوهشگر ارشد در انديشكده مركز امنيت نوين امريكا معتقد است يكي از دلايل افزايش آزمايش‌هاي موشكي كره شمالي به اين دليل است كه پيونگ‌يانگ قصد دارد موشك‌هايي توسعه دهد كه بتوانند از دست سامانه‌هاي دفاعي بگريزند و بتواند آنها را بدون رهگيري توسط رادارهاي امريكا و كره جنوبي استفاده كند. او در گفت‌وگو با شبكه خبري سي‌ان‌ان مي‌گويد كه يكي از دلايل ديگر پيونگ‌يانگ براي افزايش آزمايش‌هاي موشكي اين است كه پيامي را براي مردم كره شمالي ارسال كند كه هرچند مشكلات عديده اقتصادي وجود دارد، اما كشور همچنان قدرتمند است. وي مي‌گويد: «يك دستور كار داخلي در كره شمالي وجود دارد كه بنا به دستور سال گذشته كيم جونگ اون، سلاح‌هاي پيشرفته بي‌عيب و ايده‌آل توليد شود.» به گفته او امسال به شكل ويژه سال مهمي است، چراكه سالروزهاي بسيار مهمي براي نمايش اين سلاح‌ها در آن قرار گرفته‌اند كه از جمله آنها دهمين سالگرد رهبري كيم جونگ اون و صدودهمين سالگرد تولد كيم ايل سونگ، پايه‌گذار كره شمالي است.
سال پر مناسبت براي نمايش دستاوردهاي نظامي
روز جمعه پيونگ‌يانگ شاهد برگزاري جشن صدودهمين سالگرد تولد كيم ايل سونگ، بنيانگذار اين كشور بود، اما در اين مراسم برخلاف گذشته خبري از رژه نظامي و نمايش تازه‌ترين دستاوردهاي نظامي نبود. يانگ مون جين، استاد دانشگاه مطالعات كره شمالي در سئول به آژانس فرانس‌پرس مي‌گويد: «از آنجا كه تنها ۱۰ روز ميان سالگرد تولد بنيانگذار كره شمالي و مراسم نودمين سالگرد تاسيس ارتش كره شمالي فرصت است، به نظر مي‌رسد كه امكان برگزاري رژه نظامي در هر دو سالگرد امكان‌پذير نبود.» شبكه خبري كي‌بي‌اس كره جنوبي در گزارشي به نقل از يك منبع نظامي بدون ذكر نام ادعا كرده است كه هفته آينده در مراسم نودمين سالگرد تاسيس ارتش كره‌شمالي، قرار است يك رژه نظامي گسترده در پيونگ‌يانگ انجام شود. براساس اين گزارش دست‌كم ۱۰ هزار نيروي نظامي در پايگاه هوايي ميريم پيونگ‌يانگ براي اين رژه مستقر شده‌اند و پيش‌بيني مي‌شود كه نزديك به ۲۰ هزار نفر نظاره‌گر اين رژه باشند. قرار است تجهيزات نظامي همچون تانك، خودروهاي زرهي و سامانه‌هاي متحرك پرتاب موشك در اين رژه به نمايش گذاشته شوند. براساس گزارش شبكه تلويزيوني كي‌بي‌اس «كره‌جنوبي پيش‌بيني مي‌كند كه در اين رژه پيونگ‌يانگ موشك‌هاي جديد خود را از جمله موشك‌هاي قاره‌پيما با قابليت حمل چند كلاهك هسته‌اي، موشك‌هاي قابل پرتاب از زيردريايي و موشك‌هاي كوتاه‌برد و ميان‌برد با قابليت حمل كلاهك‌هاي كوچك هسته‌اي، به نمايش بگذارد.»