ضرورت ادامه تعامل با طالبان
محسن پاك‌آيين
انفجارهايي كه در طول روزهاي گذشته در افغانستان رخ داده است، توسط گروه تروريستي داعش انجام مي‌شود و خود داعش هم تاكنون بارها مسووليت چنين عملياتي را برعهده گرفته است. گروه تروريستي داعش بعد از اينكه در سوريه و عراق شكست خورد، در دوره‌اي كه امريكايي‌ها هنوز در افغانستان حضور داشتند، با چراغ سبز دولت قبلي افغانستان، از سوي امريكا به شمال افغانستان منتقل شد. داعش در شمال افغانستان مستقر شده و هدفش در گام نخست بي‌ثبات‌سازي افغانستان و در گام دوم توسعه فعاليت‌هاي‌شان به آسياي مركزي و بي‌ثبات كردن كشورهاي آسياي ميانه در جهت منافع امريكاست.
يكي از اهداف اصلي انفجارهاي اخير در افغانستان، ايجاد اختلاف ميان مذاهب شيعه و سني در جامعه افغانستان و ايجاد اختلاف بين ايران و هيات حاكمه افغانستان است.
مهم اين است كه هيات حاكمه افغانستان، يعني طالبان بايد خطر داعش را جدي بگيرد و تدابير لازم را براي مقابله با داعش اتخاذ كند. طالبان بايد از همه اقوام و مذاهب افغانستان و گروه‌هايي كه سابقه نبرد عليه ترويسم در اين كشور دارند، بهره ببرد. ازبك‌ها، تاجيك‌ها و هزاره‌ها و شيعيان و اهل تسنن همه مي‌توانند در كنار طالبان و پشتون‌ها در افغانستان در قالب يك دولت فراگير مسووليت داشته باشند تا بتوانند به صورت جمعي امنيت فراگير و گسترده در افغانستان ايجاد كنند. دولت فراگير و ايجاد اتحاد ميان اقوام و مذاهب تنها راه مقابله با گروه داعش است كه يك گروه غيرافغانستاني و يك گروه تروريستي تحميل شده به افغانستان است. در اين زمينه همسايگان افغانستان هم مي‌توانند مورد مشورت گروه حاكم در افغانستان قرار بگيرند و به اتفاق يكديگر تدابير لازم را مقابل داعش اتخاذ كنند.
جمهوري اسلامي ايران تاكنون هيات حاكمه كنوني افغانستان را به رسميت نشناخته است. دليل اتخاذ اين سياست از سوي تهران اين است كه گروه حاكم در كابل از مسير انتخابات و آراي مردم انتخاب نشده و دولت فراگير تشكيل نداده است. اين موضع رسمي جمهوري اسلامي ايران در مقابل حاكميت طالبان در افغانستان است و مادامي كه حكومت فراگير توسط اين گروه تشكيل نشود، اين موضع تغيير نخواهد كرد. اما به اين دليل كه افغانستان همسايه ايران است، خواه‌ناخواه ضروري است كه تعامل‌هايي با اين گروه انجام شود، هم در زمينه امنيت مرزهاي خودمان و هم در ارتباط با بحث مهاجران و همكاري‌هاي دوجانبه‌اي كه در حوزه‌هاي مختلف داشته‌ايم. هر چند كه جمهوري اسلامي ايران طالبان را به رسميت نمي‌شناسد، اما ضروري است كه اين تعامل‌ها ميان تهران و طالبان وجود داشته باشد كه بتوانيم از آسيب‌هاي احتمالي ناشي از بي‌ثباتي در افغانستان جلوگيري كنيم.
سياست ايران در ارتباط با افغانستان يك سياست هوشمندانه است كه در شرايطي كه طالبان و حكومت اين گروه را به رسميت نشناخته است، تعامل‌هاي خودش را با اين گروه براي تامين منافع ملي ايران حفظ كرده و دنبال مي‌كند. در مجموع به نظر مي‌رسد كه بايد همسايگان افغانستان ارتباطات‌شان را با طالبان براي تشكيل يك دولت فراگير و همچنين تقويت اين گروه براي مقابله با داعش دنبال كنند تا به تدريج شاهد استقرار ثبات در افغانستان باشيم.